«Μέσα σε μια παρατεταμένη παγκόσμια κρίση, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2020 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, μια κρίση πολύπλευρη, υγειονομική, οικονομική, κοινωνική, που σημαδεύει την εποχή μας, αφήνοντας στο πέρασμα της μεγάλες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, τραυματισμένες οικονομίες, δραματικές αλλαγές στις ζωές όλων μας, ο τουρισμός ήταν ο τομέας της οικονομίας που κατέγραψε τις μεγαλύτερες απώλειες. Το 2020, έφθασαν στο 80%, έναντι του 2019.  Ήταν μια δύσκολη χρονιά, που όμοια της, δεν είχαμε ζήσει ποτέ. Κάτι που δυστυχώς είχαμε προβλέψει έγκαιρα στον ΣΕΤΕ, σχεδιάζοντας όμως τη στρατηγική μας πάνω σε αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ρέτσος.

Η επόμενη ημέρα όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, απαιτεί έναν συνεκτικό και παράλληλα  ρεαλιστικό οδικό χάρτη  ο οποίος θα λαμβάνει υπόψη του όλες τις υπάρχουσες προκλήσεις, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες.

Η επόμενη ημέρα

Σύμφωνα με τον κ. Ρέτσο η πρώτη, πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα είναι η υγειονομική. «Με απόλυτο συναίσθημα ευθύνης, πάντα προκρίναμε την ανάγκη προστασίας της δημόσιας υγείας, και πέρυσι και φέτος, επιλέξαμε να λειτουργήσουμε με βάση το πραγματικό όφελος της χώρας και του τομέα, που είναι η εφαρμογή όλων των απαραίτητων υγειονομικών κανόνων, προστατεύοντας παράλληλα και τη διεθνή μας εικόνα. Σε αυτό λοιπόν το πλαίσιο θα πρέπει να συνεχιστούν και να κλιμακωθούν οι εμβολιασμοί του πληθυσμού, να τηρούνται τα πρωτόκολλα ασφαλείας και να ξεκινήσει η λειτουργία του ψηφιακού ευρωπαϊκού πιστοποιητικού εμβολιασμού το οποίο θα εξασφαλίσει ασφάλεια και περιβάλλον σταθερότητας, κάτι που ο κάθε ταξιδιώτης αναζητάει στην επόμενη φάση της επανεκκίνησης των ταξιδιών.»

Παράλληλα σύμφωνα με τον κ. Ρέτσο θα πρέπει να δημιουργηθούν μηχανισμοί αντιμετώπισης, για μελλοντικές αντίστοιχες κρίσεις. «Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στον 21ο αιώνα που διανύουμε, ήδη, έχουμε αντιμετωπίσει πέντε μεγάλες πανδημίες, κάτι που σημαίνει ότι θα πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες. Χωρίς διάθεση υπερβολής, η χώρα μας, μέσα από ένα ιδιαίτερα επιτυχημένο πρόγραμμα εμβολιασμού, κατάφερε να κερδίσει τη διεθνή αναγνώριση. Όμως, υπάρχουν πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν, για να κερδηθεί το στοίχημα του φθινοπώρου και της επέκτασης της τουριστικής περιόδου, μέσα από τον έλεγχο της πανδημίας. Με πειθώ, με επιχειρήματα, με απόλυτο σεβασμό σε φόβους και επιφυλάξεις, πρέπει να διευρύνουμε το δίχτυ ασφαλείας που θα θωρακίσει το επίπεδο της δημόσιας υγείας σε κάθε τοπική κοινωνία».

Ως δεύτερη πρόκληση χαρακτήρισε τη συνέχιση της στήριξης από πλευράς της Πολιτείας. Όπως σημείωσε έχουν γίνει πολλά, αλλά μπορούν να γίνουν ακόμα περισσότερα, όπως για παράδειγμα ο ενιαίος ΦΠΑ σε τουρισμό και μεταφορές, ύψους 11%. «Υπήρξε προεκλογική εξαγγελία της σημερινής Κυβέρνησης, και αν τα δημοσιονομικά το επιτρέψουν,  θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο και κρίσιμο να επισπευσθεί. Κάτι που θα ενίσχυε ιδιαίτερα την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ώστε να  ανακτήσουν μεγαλύτερο κομμάτι της πελατείας τους, από μία συρρικνωμένη, για δεύτερη συνεχή χρονιά, παγκόσμια τουριστική πίτα. Με αυτήν την αφορμή, και σε αυτή τη συγκυρία που όλοι οι παγκόσμιοι τουριστικοί παίχτες ανασυντάσσονται, μπορούμε πλέον να συζητήσουμε για ένα νέο φορολογικό πλαίσιο που δεν θα επιβαρύνει την ανταγωνιστικότητα με την υψηλή φορολογία. Γνωρίζουμε πολύ καλά πλέον ότι οι όποιες αποσπασματικές κινήσεις επιμέρους μείωσης φορολογικών συντελεστών, δε λύνουν κανένα πρόβλημα ανταγωνιστικότητας» τόνισε ο κ. Ρέτσος.

Η τρίτη πρόκληση, σύμφωνα με τον ίδιο αφορά στο Ταμείο Ανάκαμψης και στα κονδύλια που πρόκειται να διοχετευθούν στην ελληνική οικονομία από αυτό. Τα κονδύλια αυτά όπως εξήγησε μπορούν να δώσουν νέα ώθηση στον ελληνικό τουρισμό, στην ελληνική οικονομία σε ολόκληρη της Ελλάδα και μέσα σε λίγα χρόνια να αλλάξουν την εικόνα της χώρας και να την καταστήσουν σύγχρονη, ανταγωνιστική, με ένα νέο εμπλουτισμένο τουριστικό προϊόν που θα ανταποκρίνεται στις νέες απαιτήσεις. «Η Ελλάδα αναβαθμίζεται και εμείς δηλώνουμε παρόντες σε αυτήν τη μεγάλη πρόκληση» σημείωσε.

Η τέταρτη πρόκληση αφορά τις υποδομές, στις οποίες απαιτείται μια συντονισμένη προσπάθεια και δημόσιες επενδύσεις που θα ενισχύσουν την συνδεσιμότητα, προσελκύοντας έτσι νέους επισκέπτες και βελτιώνοντας την τουριστική εμπειρία στον προορισμό. Για όλα τα παραπάνω μάλιστα ο κ. Ρέτσος υπενθύμισε ότι το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, τον Σεπτέμβριο 2020, κατέθεσε αναλυτική μελέτη, που περιλαμβάνει συγκεκριμένες προτάσεις για επενδύσεις σε έργα δημοσίων υποδομών σε ολόκληρη την Ελλάδα ώστε να προωθεί η βιώσιμη ανάπτυξη σε έργα με μεγάλη και πολλαπλασιαστική επίδραση.

Η πέμπτη πρόκληση αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ελληνικού τουρισμού, η οποία αυξήθηκε καταφόρυφα λόγω και της πανδημίας. Ήδη, όπως εξήγησε ο κ. Ρέτσος το 95% των εταιρειών τουρισμού σε παγκόσμιο επίπεδο, προσπαθούν να εισαγάγουν νέες τεχνολογίες για να αντιμετωπίσουν το καινούργιο περιβάλλον, να ικανοποιήσουν τις αναδυόμενες ανάγκες, να δημιουργήσουν μια καινοτόμο βάση ανταγωνιστικότητας. «Αξιοποιώντας τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες, οι τουριστικές επιχειρήσεις πρέπει να κάνουν το άλμα από τη βασική ψηφιοποίηση, στην ευφυή χρήση των δεδομένων, για τη δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών. Αυτό είναι εφικτό μέσα από τεχνολογίες που μεταμορφώνουν τον τουριστικό τομέα, όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η βιομετρική, το blockchain, το cloud και πολλές άλλες ακόμα. Και σε αυτόν το τομέα παρουσιάσαμε πρόσφατα μελέτη που περιλαμβάνει 5 βασικούς πυλώνες και 12 στρατηγικές δράσεις για την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του τουριστικού τομέα».

Η έκτη πρόκληση έχει να κάνει με τις στρατηγικές συνεργασίες ιδιωτικού και δημόσιου φορέα τις οποίες χαρακτήρισε κομβικής σημασίας, ειδικά στην εποχή που ζούμε που απαιτεί συνένωση δυνάμεων. Σε αυτό το πλαίσιο υπογράμμισε την ανάγκη σταθερής στο χρόνο, με ξεκάθαρους όρους και διαδικασίες, συνεργασίας του ΣΕΤΕ και της Marketing Greece με το Υπουργείο Τουρισμού και τον ΕΟΤ. «Η συνεργασία αυτή θα ωφελήσει τα μέγιστα τον ελληνικό τουρισμό και την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό.  Η Ελλάδα είναι ένα ισχυρό brand που οφείλουμε να προστατεύουμε και να εξελίσσουμε διαρκώς. Με συνταγές από το μέλλον και όχι με στερεότυπα από το παρελθόν» τόνισε.

Έβδομη και τελευταία πρόκληση αποτελεί όλο το πλέγμα που αφορά το περιβάλλον, την πράσινη ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή, την αειφορία, μια κορυφαία πρόκληση κατά τον κ. Ρέτσο που ξεκινάει από τους επιμέρους προορισμούς με την ορθή διαχείριση απορριμμάτων και υγρών αποβλήτων, επεκτείνεται στην ενεργειακή και υδατική επάρκεια, και καταλήγει στην προστασία του περιβάλλοντος ως μείζονα προϋπόθεση τουριστικής ανάπτυξης. «Σε όλα αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε την άμεση ανάγκη να βάλουμε στην εξίσωση των αλλαγών μας και την κλιματική αλλαγή. Είναι εδώ, παρούσα, ήδη επηρεάζει τον παγκόσμιο τουρισμό και θα τον επηρεάσει καθολικά το επόμενο διάστημα».

«Όλα τα παραπάνω, συνθέτουν ένα συνεκτικό και παράλληλα  ρεαλιστικό οδικό χάρτη για το σήμερα και το αύριο του ελληνικού τουρισμού. Το είχα προτείνει και στο παρελθόν, όλα τα παραπάνω, μπορούν να συμπεριληφθούν σε ένα εθνικό σχέδιο ανάπτυξης για τον ελληνικό τουρισμό. Ένα σχέδιο που θα περιγράφει με σαφήνεια την επόμενη ημέρα. Θα χαράσσει πολιτικές, θα ανοίγει δρόμους ανάπτυξης και ευημερίας. Η πρόκληση είναι μεγάλη και όσο και αν ακούγεται αυτή τη στιγμή οξύμωρο, το momentum είναι ιδανικό. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα πολύ σύντομα, το αμέσως επόμενο διάστημα, να μπει σε μια σταθερή τροχιά ανάκαμψης, σε ένα νέο δημιουργικό κύκλο ανάπτυξης. Ο τουρισμός, σε αυτή τη μεγάλη εθνική προσπάθεια, μπορεί και πρέπει να είναι πρωταγωνιστής. Ο καταλύτης της ανάπτυξης, ο φορέας της εξωστρέφειας για μια Ελλάδα που αλλάζει. Για μια Ελλάδα που κατάφερε να σταθεί όρθια σε μια τόσο μεγάλη κρίση. Μια Ελλάδα που ξέρει να πρωτοπορεί και όχι να αντιγράφει» κατέληξε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ.

Προβλέψεις

Σε σχέση με τη φετινή σεζόν ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, επανέλαβε ότι τα στοιχεία αυτή τη  στιγμή, αλλά και η κατάσταση των βασικών μας αγορών, καθιστούν τον στόχο του 50% των εσόδων του 2019 εξαιρετικά δύσκολο. Παράλληλα βέβαια, όπως εξήγησε, είναι υπαρκτή η βεβαιότητα, πως χωρίς υγειονομικές επιβαρύνσεις, «το ισχυρό brand που έχει δημιουργήσει η χώρα μας, ο τρόπος που διαχειρίστηκε την πανδημία ως σήμερα, αλλά και η αξία του τουριστικού μας προϊόντος, μπορούν να οδηγήσουν σ’ ένα ανέλπιστα καλό 2ο εξάμηνο».

Σε αυτό το πλαίσιο και δεδομένης της ανάγκης να κερδηθεί το χαμένο από την πανδημία έδαφος με προσεκτικό και σταδιακό τρόπο, ο κ. Ρέτσος υπογράμμισε την ανάγκη συσπείρωσης του ελληνικού τουρισμού, εκσυγχρονισμού αλλά και ποιοτικής αναβάθμισής του, κάτι που αποτελεί όπως τόνισε το όραμα του Συνδέσμου ήδη από την ίδρυσή του, πριν από 30 χρόνια.

Γιώργος Αλεξάκης