Παρά τις εκκλήσεις του κλάδου των οπτικοακουστικών μέσων, της ύπαρξης μιας αναλυτικής μελέτης από το ΙΟΒΕ, τη γνώση της διεθνούς εμπειρίας, τις συνεχείς συσκέψεις που έχουν γίνει από το 2015 με πρωτοβουλία τότε του πρώην υπουργού Πολιτισμού Νίκου Ξυδάκη, την ετοιμασία σχεδίου νόμου, την κατάθεση τον Απρίλιο κοινοβουλευτικής ερώτησης από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ με επικεφαλής τον Κοινοβουλευτικό Εκπρόσωπο κ. Ξυδάκη (που μένει αναπάντητη ακόμη) η κυβέρνηση επέλεξε σε σύσκεψη που έγινε αυτήν την εβδομάδα υπό τον υπουργό Επικρατείας Αλέκο Φλαμπουράρη να … μελετήσει και πάλι το θέμα.

 

Στη σύσκεψη που μετείχαν υπουργοί όπως η υπ. Πολιτισμού Λυδία Κονιόρδου, ο Γενικός Γραμματέας Επικοινωνίας κι Ενημέρωσης του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής Λ. Κρέτσος, ο υφυπουργός Οικονομίας Σ. Πιτσιόρλας, η υφυπουργός Οικονομικών Κ. Παπανάτσιου αποφασίστηκε να ανατεθεί το θέμα προς μελέτη στον κ. Πιτσιόρλα.

 

Ωστόσο με μια απλή νομοθετική ρύθμιση από το υπ. Οικονομικών για θεσμοθέτηση της επιστροφής φόρου για τις διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές θα μπορούσε άμεσα να τονωθεί η αγορά των οπτικοακουστικών παραγωγών και κυρίως να προβληθεί η χώρα σε μια κρίσιμη περίοδο για το rebranding του τουριστικού της προϊόντος.

 

Απώλεια του Mama Mia κι ευκαιριών

Αντ΄ αυτού όμως η παραπομπή σε νέες επιτροπές και μελέτες, έστω κι αν αυτή στόχο έχει και την ολοκληρωμένη θέσμιση του θέματος vis a vis και της ψηφιακής εκδοχή των οπτικοακουστικών παραγωγών, οδηγεί σε απώλειες ευκαιριών. Απόδειξη αποτελεί το ότι οι παραγωγοί του Mama Mia που πριν χρόνια γυρίστηκε σε Πήλιο, Σκιάθο και Σκόπελο απογειώνοντας τον τουρισμό της περιοχής επέλεξαν την Κροατία για τα γυρίσματα της νέας έκδοσης,

Είναι ενδεικτικό ότι στη βάση της μελέτης του ΙΟΒΕ για δαπάνη ύψους 25 εκατ. € μιας μεγάλης ξένης παραγωγής στην Ελλάδα (τα στοιχεία είναι από τη μελέτη του ΙΟΒΕ και αφορούν την παραγωγή Mamma Mia) εκτιμάται ότι το ΑΕΠ της χώρας μπορεί να αυξηθεί έως και κατά 39 εκατ. € ως αποτέλεσμα έμμεσων, άμεσων ή προκαλούμενων επιδράσεων. Η συνολική αύξηση στα έσοδα του κράτους από φόρους και εισφορές ανέρχεται σε €8 εκατομμύρια ευρώ.

 

Σε όρους απασχόλησης, μία και μόνο μεγάλη ξένη παραγωγή μπορεί να συντηρήσει κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων πάνω από 755 θέσεις εργασίας (οι περισσότερες βέβαια μικρής διάρκειας).

 

Η ευκαιρία για τον τουρισμό

Άλλη σοβαρότατη θετική συνέπεια είναι η έμμεση τουριστική διαφήμιση που επιτυγχάνεται με την προβολή της ταινίας στο εξωτερικό: Οι τουριστικές αφίξεις στον τόπο γυρισμάτων (παραδείγματα Κεφαλλονιάς, Σκοπέλου κλπ) αμέσως μετά την προβολή των ταινιών στο εξωτερικό σημείωσαν άνοδο από 12,5 έως 14%, ενώ ο τουρισμός επεκτείνεται σε βάθος χρόνου (π.χ. Απέραντο γαλάζιο, στην Αμοργό).

 

Αυτή την επιχειρηματολογία χρησιμοποίησαν οι βουλευτές με πρώτο το Νίκο Ξυδάκη πρώην υπουργό πολιτισμού ο οποίος είχε ξεκινήσει τη διαδικασία αλλαγής πλαισίου για τη προσέλκυση παραγωγών όταν τον Απρίλη κατέθεσαν τη σχετική ερώτηση στο Υπ. Οικονομικών.

 

Εκεί ρωτούσαν, χωρίς ακόμη να έχουν λάβει απάντηση να μάθουν τι προτίθεται να πράξει για την εναρμόνιση της φορολογικής μεταχείρισης των ξένων κινηματογραφικών παραγωγών στα πανευρωπαϊκώς ισχύοντα και τη συνακόλουθη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της εθνικής οικονομίας;

 

Μάλιστα οι βουλευτές ανέφεραν το γιατί δεν γίνονται ξένες παραγωγές στη χώρα μας; 

 

«Για την υστέρηση της χώρας μας στην υποδοχή ξένων παραγωγών εντοπίζονται τα  παρακάτω εμπόδια:

1. Έλλειψη φορολογικών / οικονομικών κινήτρων

Τα φορολογικά κίνητρα είναι πολύ σημαντικά διότι η προσέλκυση ξένων παραγωγών συνδέονται με τη θέσπιση αντισταθμιστικών οφελών υπό τη μορφή οικονομικών κινήτρων.

2. Μη ανταγωνιστικές συνθήκες παραγωγής – γραφειοκρατικά εμπόδια

 

Αυτά τα εμπόδια σχετίζονται κυρίως με τη δυσκολία πρόσβασης σε ειδικού ενδιαφέροντος περιοχές.»

 

Ποιο είναι το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο

«Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο (Άρθρο 73 ΤΟΥ N. 3842/2010, K.Y.A. ΠΟΛ 1132/2011) δίνει τη δυνατότητα  σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που υπάγεται σε φορολογική υποχρέωση στην Ελλάδα και επενδύει στην παραγωγή κινηματογραφικού έργου μεγάλου μήκους να απαλλάσσεται από φόρο 20% του ποσού που επένδυσε. Το συγκεκριμένο πλαίσιο όμως αποκλείει τις ξένες παραγωγές, τις ελληνικές εταιρίες παραγωγών που λειτουργούν ως υπεργολάβοι-εκτελεστές ξένων παραγωγών και σημαντικούς δυνητικούς επενδυτές(τράπεζες,πολυεθνικές εταιρείες, κλπ)

 

Τι ισχύει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες

Στο σύνολο των χωρών της ΕΕ (πλην της Βουλγαρίας όπου όμως το κόστος παραγωγής είναι πολύ χαμηλό και υπάρχει πολύ φιλική πολιτική απέναντι στις ξένες παραγωγές) έχουν νομοθετηθεί ισχυρά φορολογικά κίνητρα για τις ξένες παραγωγές. Τα ποσοστά απαλλαγής κυμαίνονται από 18 – 30% του κόστους.

 

Ενδεικτικά παραδείγματα:

 

Στη Γαλλία: Η επιστροφή φόρου για τις διεθνείς κινηματογραφικές παραγωγές ανέρχεται σε φορολογική ελάφρυνση έως και 30% για ξένες κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές και μπορεί να φτάσει έως τα 30 εκατ. ευρώ για κάθε πρότζεκτ.

 

Στη Μάλτα: Δίνεται η δυνατότητα στους παραγωγούς ταινιών να επωφεληθούν από επιστροφή 25% και επιπλέον 2%, εφόσον περιλαμβάνονται στην ταινία πολιτιστικά στοιχεία της Μάλτας.

 

Τι έχει γίνει στην Ελλάδα έως τώρα

Στο πεδίο των γραφειοκρατικών διευκολύνσεων  αναμένονται σημαντικές βελτιώσεις μετά:

(α) την πρόσφατη συγκρότηση και στελέχωση του γραφείου Film Commission στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, και

(β) την απλούστευση της αδειοδότησης για γυρίσματα σε αρχαιολογικούς χώρους με πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση του Υπουργείου Πολιτισμού. Οι άδειες δεν θα δίδονται από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, αλλά από τις κατά τόπους Εφορείες.

 

Ιστορικό

Στη διάρκεια του α’ εξαμήνου 2015 (κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ Ι), έγιναν αλλεπάλληλες διυπουργικές συσκέψεις για το θέμα, με τη συμμετοχή των υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης, Πολιτισμού, Τουρισμού, υπό το συντονισμό του υπουργού Επικρατείας, υπεύθυνου για τον συντονισμό του κυβερνητικού έργου. Ο αν. Υπουργός Πολιτισμού είχε ενημερώσει επακριβώς το υπουργείο Οικονομικών και τα συναρμόδια υπουργεία για τα διεθνώς ισχύοντα. Στη διάρκεια των σχετικών συζητήσεων μεταξύ των συναρμόδιων Υπουργείων κατέστη σαφές ότι μια προσαρμογή στα πανευρωπαϊκώς ισχύοντα θα έβαζε τη χώρα μας στο διεθνές περιβάλλον με ιδιαίτερα ανταγωνιστικούς όρους. Το υπουργείο Επικρατείας είχε διακηρύξει την πρόθεση να προχωρήσουν οι αναγκαίες ρυθμίσεις.

 

Εν συνεχεία, από τον Οκτώβριο του 2015 έως τον Νοέμβριο του 2016, με πρωτοβουλία του Υπουργού Πολιτισμού, συστήθηκε διυπουργική ομάδα εργασίας από τα υπουργεία Πολιτισμού & Αθλητισμού και  Οικονομικών, με συμμετοχή εκπροσώπων της Αντιπροεδρίας της Κυβέρνησης και του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου, η οποία επεξεργάστηκε σχέδιο Νόμου (η συνολική πρόταση βρίσκεται στο ΥΠΠΟΑ προς νομοτεχνική επεξεργασία)  για τη λειτουργία και την στελέχωση του Film Commission στο πλαίσιο του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.

 

Η επεξεργασία προβλέπει ρυθμιστικές ενέργειες κυρίως σε τρεις τομείς: (α) κίνητρα προσέλκυσης ξένων παραγωγών, (β) ευέλικτο εργασιακό περιβάλλον για τους απασχολούμενους στην παραγωγή, (γ) εξάλειψη γραφειοκρατικών δυσλειτουργιών.

 

Εν αναμονή

Στις 10 Μαρτίου 2017  ολοκληρώθηκε η διαβούλευση του  σχεδίου νόμου «Δημιουργία θεσμικού πλαισίου για τη σύσταση καθεστώτος Ενίσχυσης Ιδιωτικών Επενδύσεων για την ανάπτυξη της παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα» του Υπουργείου Ψηφιακής Πολιτικής, Επικοινωνιών και Ενημέρωσης.

 

Ο συγκεκριμένος νόμος αφορά την ενσωμάτωση επιχειρήσεων παραγωγής οπτικοακουστικών έργων στον βασικό επενδυτικό νόμο Ν.4399/2016. Η δυνατότητα επιδότησης που δίνει σε συγκεκριμένα οπτικοακουστικά έργα, για επιλέξιμες δαπάνες, και σύμφωνα με κριτήρια προώθησης του ελληνικού πολιτισμού, είναι πολύ σημαντικό βήμα. Εντούτοις εντάσσεται στις, μάλλον βαριές, διαδικασίες του αναπτυξιακού νόμου και αφορά κατά το μάλλον ή ήττον εγχώριες παραγωγές ή ευρωπαϊκές συμπαραγωγές, εφόσον οι πόροι προέρχονται από το ΠΔΕ.

 

Τα φορολογικά κίνητρα για ξένες παραγωγές όμως, που προφανώς και αυτά θα δίνονται με κάποια απλά πάντως κριτήρια, είναι άμεσα, οικεία στην ευρωπαϊκή νομοθεσία, μέρος των βέλτιστων πρακτικών στην ΕΕ, άμεσα κατανοητά στον τρόπο και τις «ταχύτητες» που λειτουργεί και υλοποιείται μια αμερικανική συνήθως παραγωγή, και παράλληλα / εναλλακτικά με τη δυνατότητα επιδότησης μπορούν να αποτελέσουν το πλαίσιο που λείπει από τη χώρα για την προσέλκυση ξένων παραγωγών» ανέφεραν οι βουλευτές με επικεφαλής τον κ. Ξυδάκη χωρίς ωστόσο να ιδρώσει το αυτί του υπ. Οικονομικών. Άλλωστε ο κ. Τσακαλώτος έχει το φορτίο της διαπραγμάτευσης αλλά ξεχνά τα μικρά που όμως συναθροιζόμενα γίνονται μεγάλα. Κι αναρωτιέται κανείς... κι εδώ χρειάζεται το micro management των θεσμών άραγε;

 

Γιώργος Αλεξάκης