Ουσιαστικά καταφαίνεται ότι ο κλάδος είναι εκτός των χρηματοδοτήσεων των τραπεζών ή άλλων εργαλείων και παραμένει σε παραδοσιακούς τρόπους ενδογενούς στήριξης, ενώ βέβαια και η συγκυρία οδήγησε πολλούς σε χρήση προσωπικών κεφαλαίων.

Αναλυτικά με βάση την Έκθεση το 2020 καταγράφηκε σημαντική αύξηση της χρηματοδότησης από τα προσωπικά κεφάλαια του ιδιοκτήτη (54,5% από 33,3%). Επίσης, το 2020 αυξήθηκε σε 24,4% το ποσοστό των επιχειρήσεων που λαμβάνουν χρηματοδότηση από συγγενείς, από 22,2% το 2019.

Η πανδημία φαίνεται ότι επηρεάζει αρνητικά και τις επενδύσεις των επιχειρήσεων, καθώς πάνω από τις μισές εξωθήθηκαν σε ακύρωση προγραμματισμένης επένδυσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας.

Επίσης με καθυστερήσεις και ακυρώσεις παραγγελιών λειτούργησαν 2 στις 3 επιχειρήσεις, καθώς οι δυσχέρειες σε σημαντικούς κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας επηρέασαν σημαντικό τμήμα της αγοράς

Οφειλές

Παράλληλα καταγράφεται και μια έντονη δυσκολία αποπληρωμής χρεών. Σύμφωνα με τη δειγματοληπτική έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ (ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ) σε μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις, το 2020 το ποσοστό των επιχειρήσεων με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία αυξήθηκε σε 30% από 24% το 2019 και 27% το 2018. Αντιστοίχως, το ποσοστό των επιχειρήσεων με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία αυξήθηκε σε 27% το 2020 (πάντα το α’ εξάμηνο) από 25% το 2019, ενώ πάνω από μία στις πέντε επιχειρήσεις (21%) έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς προμηθευτές έναντι 18% το 2019 και 17% το 2018.

Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι ειδικά το θέμα των οφειλών προς προμηθευτές απασχολεί έντονα τον κλάδο του εμπορίου, καθώς πλέον ο όγκος των μεταχρονολογημένων επιταγών είναι τεράστιος και οι οπισθογράφοι στις περισσότερες περιπτώσεις είναι 3-4 επιχειρηματίες, κάτι που μπορεί να προκαλέσει συνθήκες ντόμινο στην αγορά.

Επίσης το ποσοστό των επιχειρήσεων με επαγγελματικό δάνειο (19%) παρουσιάζει αύξηση σχετικά με το α΄ εξάμηνο του 2019 (17%), ενώ το ποσοστό των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τις τράπεζες μειώνεται σημαντικά κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες, από 31% το α΄ εξάμηνο του 2019 σε 22% το α΄ εξάμηνο του 2020.

Η αποκατάσταση

Στο μεταξύ σε τρία χρόνια, όπως προκύπτει από την φετινή έρευνα αναμένεται να αναταχθεί το εμπόριο. Η πλειοψηφία των εμπόρων -περίπου 61%- να εκτιμά πως θα απαιτηθεί ένα διάστημα μεταξύ ενός και τριών ετών ώστε να απορροφηθούν οι αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας στο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Σε ό,τι αφορά τον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων, εννέα στις δέκα θεωρούν ότι η πανδημία θα επηρεάσει αρνητικά τον κύκλο εργασιών τους, με το 56% εξ αυτών να προσδιορίζει την πτώση του τζίρου άνω του 40%!

Μάλιστα με βάση την κλαδική ανάλυση, η κατηγορία που φαίνεται να επηρεάζεται σε συντριπτικό βαθμό αρνητικά είναι η ένδυση και η υπόδηση, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από τα συγκεντρωτικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. όπου σημειώνεται ετήσια μείωση του κύκλου εργασιών στους συγκεκριμένους κλάδους κατά 35% σε σύγκριση με το 2019.

Συνολικά, σύμφωνα με την έκθεση, ο κύκλος εργασιών στο εμπόριο και την επισκευή το 2020 περιορίστηκε στα 112,53 δισ. ευρώ από 122,64 δισ. το 2019. Από το λιανεμπόριο χάθηκαν περίπου 3,5 δισ. ευρώ (39,78 δισ. από 43,25 δισ. το 2019), απ’ το χονδρεμπόριο πάνω από 5 δισ. ευρώ (65,29 δισ. από 70,92 δισ. το 2019) και από την επισκευή 1,1 δισ. ευρώ (7,45 δισ. από 8,46 δισ. το 2019).

Έτσι, ενώ ο τζίρος στην Ελλάδα στον κλάδο ένδυσης-υπόδησης από το 2012 είχε  διαμορφωθεί γύρω στα 4 δισ. ευρώ με ελαφρές διακυμάνσεις, το 2020 εμφανίζει  υποχώρηση που αγγίζει το ιστορικά χαμηλό των 3,2 δισ. ευρώ, με την ένδυση να  αντιπροσωπεύει τα 2,6 δισ. ευρώ, την υπόδηση τα 685 εκατ. ευρώ και τα αθλητικά είδη τα 658 εκατ. ευρώ. Η βασική πρόκληση που αντιμετώπισαν οι επιχειρήσεις του κλάδου ήταν ο ψηφιακός μετασχηματισμός, το να βρουν εναλλακτικά κανάλια, πέραν του φυσικού καταστήματος, για την επαφή τους με τους  πελάτες τους και τη στήριξη των πωλήσεών τους. Υπολογίζεται ότι οι ψηφιακές πωλήσεις της κατηγορίας προσέγγισαν το 2020 το 1 δισ. ευρώ.

Πίεση στους μικρούς

Σύμφωνα με την έρευνα, «εάν δεν ληφθούν γενναία μέτρα για τη στήριξη του μικρού εμπορίου στον κλάδο της ένδυσης-υπόδησης με παράλληλη στήριξη της ελληνικής βιοτεχνίας ενδύματος, οι  μεγάλες διεθνείς αλυσίδες ίσως να αποδειχθούν ακόμη πιο ανθεκτικές και να οξύνουν περαιτέρω τον ανταγωνισμό, δημιουργώντας ένα ασφυκτικό περιβάλλον για τα μικρά  οικογενειακά και ανεξάρτητα καταστήματα ένδυσης-υπόδησης. Δεδομένου μάλιστα  ότι η βασική στρατηγική των μεγάλων του κλάδου φαίνεται να είναι ο περιορισμός  των πολλών φυσικών καταστημάτων και η στροφή στο ηλεκτρονικό εμπόριο, ίσως  εμφανίζεται μια σημαντική ευκαιρία για τους μικρούς να κυριαρχήσουν στα κέντρα των πόλεων και να τα αναζωογονήσουν».

Σύμφωνα με την έκθεση, το εμπόριο, παρά τις δυσχέρειες της οικονομικής συγκυρίας, διατηρεί τη σημαντική συμβολή του στην ελληνική οικονομία. Η συνεισφορά του την τελευταία τριετία υπολογίζεται στο 12% του ΑΕΠ. Εξάλλου, η ιδιωτική κατανάλωση, η οποία τα έτη 2017, 2018 και 2019 ανέκαμπτε, παραμένει ο σημαντικότερος πυλώνας του ΑΕΠ σήμερα. Και τούτο παρότι ακόμα και προ πανδημίας παρέμενε 19,5% χαμηλότερα ο Δείκτης Κύκλου Εργασιών του εμπορίου σε σχέση με το 2012, στην κορύφωση της ελληνικής κρίσης.

Παράλληλα το εμπόριο παραμένει ο σημαντικότερος εργοδότης της χώρας με μερίδιο 18,3% στη συνολική απασχόληση και 20,6% στη μη αγροτική. Μάλιστα εν μέσω πανδημίας η απασχόληση στο εμπόριο παρουσίασε άνοδο 2,7% με τη δημιουργία σχεδόν 19.000 νέων θέσεων εργασίας. Μια εξέλιξη που τροφοδοτήθηκε κυρίως απ’ το χονδρικό εμπόριο (+25,8%) και ελάχιστα από το λιανικό (+0,6%) κυρίως των νέων προσλήψεων στα σούπερ μάρκετ, αλλά και τις μαζικές αναστολές στις συμβάσεις εργασίας που δεν επέτρεψαν απολύσεις.

Γιώργος Αλεξάκης

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr