Δύο από αυτές αφορούσαν τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, με την κυβέρνηση να δρομολογεί το επόμενο διάστημα ένα μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα στα 600 εκατ. ευρώ για την μαζική επέκταση των θερμοκηπίων στη χώρα, ενώ παράλληλα ετοιμάζεται να τρέξει ένα σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αδρανών δημόσιων γαιών με επενδυτές που θα αναλάβουν να κατασκευάσουν και καλλιεργήσουν θερμοκηπιακές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας.
Από κει και πέρα, ο πρωθυπουργός επανέλαβε αυτά που ήταν ήδη γνωστά βάσει προ λίγων ημερών τροπολογίας για τη μόνιμη επιστροφή του αγροτικού πετρελαίου από το 2025 στη διηνεκές, η οποία όπως ανέφερε θα γίνει «με δίκαιο και αναλογικό τρόπο ακούγοντας και τις ίδιες τις προτάσεις των αγροτών».
Δεν έλειψε και η γενική αναφορά σε ένα ευέλικτο σύστημα διαχείρισης των κόκκινων δανείων αγροτών και συνεταιρισμών.
Τα μέτρα
Πιο συγκεκριμένα ο Πρωθυπουργός περιέγραψε την “οριστική μονιμοποίηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου στο αγροτικό πετρέλαιο. Από το 2025 και για όλα τα επόμενα χρόνια τα ποσά αυτά θα επιστρέφονται. Πώς όμως; Με δίκαιο και αναλογικό τρόπο ακούγοντας και τις ίδιες τις προτάσεις των αγροτών.”
Επίσης σημείωσε ότι “θεσμοθετούμε ένα ευέλικτο σύστημα διαχείρισης των κόκκινων δανείων αγροτών και συνεταιρισμών, ώστε με βάση τις δυνατότητες τους, να μειώνονται οι τόκοι, να καταργείται μέρος του οφειλόμενου κεφαλαίου και σε βάθος χρόνου να γίνεται η αποπληρωμή με δυνατότητα αναχρηματοδότησης και οριστικής διευθέτησης και εξάλειψης των όποιων εμπράγματων βαρών. Οι συνεταιρισμοί της χώρας γνωρίζουν πόσο σημαντική είναι αυτή η πρωτοβουλία.”
Τα θερμοκήπια
Παράλληλα εστίασε στο θέμα των θερμοκηπιακών καλλιεργειών, όπου παράλληλα υπάρχει και ένας “άτυπος” ανταγωνισμός με την Τουρκία.
“Θέλουμε με τη στήριξη του ιδιωτικού τομέα και του τραπεζικού συστήματος να δρομολογήσουμε ένα γενναίο πρόγραμμα που θα φτάσει τα 600 εκατ. ευρώ για την αύξηση της θερμοκηπιακής καλλιέργειας στην επικράτεια. Η δυναμική ανάπτυξη των θερμοκηπίων αυξάνει ραγδαία την παραγωγικότητα, μειώνει κατά πολύ τις ανάγκες άρδευσης. Έχουμε πολύ λίγα θερμοκήπια στη χώρα μας σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αν δείτε όμως τους αριθμούς σε σχέση με την παραγωγικότητα τους, την κατανάλωση σε νερό, είναι πραγματικά συγκλονιστική η πρόοδος στη παραγωγικότητα στον πρωτογενή τομέα που μπορούμε να κάνουμε και πόσο σημαντικό είναι αυτό το υπαρξιακό στοίχημα για την αγροτιά σε συνθήκες κλιματικής κρίσης” ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης και προσέθεσε:
“Θα δουλέψουμε μαζί με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο όπως ξέρετε έχει πολλές αδρανείς δημόσιες γαίες και να εγκαινιάσουμε ένα νέο καινοτόμο σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αυτών των αδρανών δημόσιων γαιών με επενδυτές που θα αναλάβουν να τις καλλιεργούν, κατασκευάζοντας (προσέξτε) πολύ μεγάλης κλίμακας, έχουμε τέτοια στη χώρα μας ήδη, αποκλειστικά με εξαγωγικά αγροδιατροφικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας”.
Η κατάσταση σήμερα
Σημειώνεται ότι στα προϊόντα θερμοκηπιακών καλλιεργειών η Τουρκία παίρνει “κεφάλι” σε σχέση με την Ελλάδα εκτινάσσοντας την παραγωγή της, “κλειδώνοντας” νέες αγορές για εξαγωγές. Όπως φαίνεται παίρνοντας “διδάγματα” από την Ελλάδα αλλά αξιοποιώντας ένα ευνοϊκό πλαίσιο επιδοτήσεων, που στην Ελλάδα λόγω και κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ απουσιάζει, καταφέρνει να μας “βάλει” τα γυαλιά και βέβαια, σε πολλές περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια καλύπτει και εγχώριες ανάγκες, λόγω της καταστροφής των υπαίθριων καλλιεργειών από τον καιρό, ειδικά το καλοκαίρι.
Όπως ανέφεραν, χαρακτηριστικά, σε ειδική ημερίδα τη Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2023 τα στελέχη της ελληνικής εταιρείας Intelligent Green Crops ΑΕ IGC, που έχει αναπτύξει ένα άκρως καινοτόμο θερμοκήπιο υδροπονίας σε 21 στρέμματα στο Κάστρο Βοιωτίας, με προϊόντα που φυλλωδών (μαρούλια) με την επωνυμία “Μαγικός κήπος” παρά το ότι η Ελλάδα ξεκίνησε μαζί με την γείτονα χώρα τις θερμοκηπιακές καλλιέργειες, σήμερα, υστερεί σημαντικά.
“Μαζί με Τούρκους ξεκινήσαμε και τώρα είμαστε πίσω καθώς αυτοί έχουν περίπου 800 χιλ στρέμματα” ανέφερε ο Κ. Φιλιππίδης Διευθύνων Σύμβουλος της IGC σημειώνοντας ότι: “Στις αρχές του 2000 η θερμοκηπιακή καλλιέργεια ήταν 60 χιλιάδες στρέμματα. Κι αυτή τη στιγμή είναι στα ίδια επίπεδα. Η Τουρκία έχει φτάσει τα 800 χιλ και είμαι βέβαιος ότι από αυτά, έχει τα 100 χιλ στρέμματα με προηγμένες καλλιέργειες. Εμείς μέχρι το πολύ 2000 στρέμματα έχουμε τα προηγμένα θερμοκήπια.”
Να σημειωθεί, βέβαια, ότι η Ελλάδα έχει όλες τις προϋποθέσεις να αναπτύξει τον εν λόγω κλάδο, που δίνει μεγάλες υπεραξίες στην εθνική οικονομία και “κλειδώνει” την επισιτιστική ασφάλεια. Συγκεκριμένα, η Ελλάδα διαθέτει ιδανικό κλίμα, γεωθερμικά πεδία, αναπτυσσόμενες πηγές πράσινης ενέργειας, τεχνογνωσία από τα γεωπονικά πανεπιστήμια από τη μια και αυξανόμενη ζήτηση για εξαγωγές αλλά και από την εσωτερική αγορά.
Όπως, πάντως, τόνισε ο κ. Φιλιππίδης “το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η χρηματοδότηση και η εκπαίδευση. Σημαντικό είναι να υπάρξουν τα πιλοτικά θερμοκήπια” ανέφερε και τόνισε ότι μπορούν να γίνουν “με ιδιωτική πρωτοβουλία, κοντά σε υφιστάμενες μονάδες και αλλού, όπου φορείς θα μπορούν να εξασφαλίζουν τεχνογνωσία”, λόγω των ειδικών καλλιεργητικών δεδομένων που έχει κάθε περιοχή. Με βάση τον κ. Φιλιππίδη “θα μπορούσαν με συμμετοχές με μειοψηφικό ποσοστό τοπικών φορέων και ιδιωτών να γίνουν και αποδεκτές από τοπικές κοινωνίες”, ώστε να μη συναντούν προβλήματα, όπως συνέβη σε περιπτώσεις ανά την επικράτεια. “Θα μπορούσαν να χωροθετηθούν εκ προοιμίου ώστε να αναπτυχθούν οι καλλιέργειες” τόνισε ο κ. Φιλιππίδης και ανέφερε ότι θεσμικά ζητήματα, η κατάτμηση των γαιών σε μικρές ιδιοκτησίες αλλά και η απουσία στρατηγικής από το αρμόδιο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αλλά και χρηματοδοτικών εργαλείων, είναι τα μεγάλα προβλήματα, που “φρενάρουν” την ανάπτυξη τέτοιων καλλιεργειών. “Οι Τούρκοι σου φέρνουν στην πόρτα τη γεωθερμία” αντέτεινε αναφερόμενος σε πρόσφατες ενέργειες στη γείτονα, όπου έχει γίνει πρόσκληση επενδυτών, σε περιοχή, όπου ήδη έχει αναπτυχθεί αξιοποίηση γεωθερμικού πεδίου διασφαλίζοντας την απαραίτητη φτηνή ενέργεια θερμοκήπια υψηλής τεχνολογίας. “Δεν έχουμε εμείς άραγε γεωθερμία” αναρωτήθηκε αντιπαραβάλλοντας το τι συμβαίνει σε Ελλάδα και Τουρκία.
“Πριν από ένα μήνα στην Τουρκία ανακοίνωσαν οργανωμένο χωροταξικό για γεωθερμία και κάλεσαν επιχειρήσεις να κάνουν επενδύσεις έχοντας έτοιμες τις υποδομές” προσέθεσε ο κ. Κ. Φιλίππακόπουλος εκ των ιδρυτών του “Μαγικού κήπου”.
Με βάση τον κ. Φιλιππίδη, σε σχέση με μονάδες σε Β. Ευρώπη το πλεονέκτημα χώρας είναι το κλίμα. “ Στη χώρα μας πρέπει να το αξιοποιήσουμε για να μπούμε σε χώρες, όπου δεν υπάρχει τέτοιας μορφής ανάπτυξη, όπως αυτές της Βαλκανικής” ανέφερε και προσέθεσε:
“Από υφιστάμενα θερμοκήπια που είναι λίγα ούτως ή άλλως, λίγα είναι τα εξελιγμένα. Στην Κρήτη 12 -14 τόνους δίνει το στρέμμα για ντομάτες, αλλά με νέες τεχνολογίες μπορεί να πάει στους 45 τόνους” τόνισε και υπογράμμισε ότι “θα πρέπει να υπάρχει στήριξη από ΥΠΑΑΤ από τα προγράμματά του που ήδη τρέχει.” Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει ένα ανεξήγητο πλαφόν στα 500 χιλ ανά κάθε θερμοκήπιο ανεξάρτητα έκτασης, ενώ υπήρξε για δυο χρόνια ένα “διάλειμμα” με μια ρύθμιση για δυνατότητα ενίσχυσης έως 10 εκατ. που αναιρέθηκε με το που έγινε μια συγκεκριμένη επένδυση.
“Θερμοκήπια κλείνουν στο βορρά κα υπάρχει για μια τάση να έρθουν στο νότο” ανέφερε ο κ. Φιλιππίδης τονίζοντας την ευκαιρία για τη χώρα. Ουσιαστικά, “φωτογράφισε”, ελλειμματικές πολιτικές από την κεντρική εξουσία εστιάζοντας στην μηδενική στήριξη του κλάδου από χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης. Μένει να φανεί εάν οι ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού βάλουν σε νέα ρότα ένα κομβικό κομμάτι της αγροτικής παραγωγής.
Γιώργος Αλεξάκης
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr