Ο νόμος 4387/2016, η υπουργική απόφαση αλλά και η εγκύκλιος του ΟΓΑ που εκδόθηκε για την εφαρμογή του μέτρου δεν προβλέπουν την εξαίρεση των τεκμηρίων από τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος για τη χορήγηση του επιδόματος των 360 ευρώ. Η μη εξαίρεση των τεκμηρίων έχει ως αποτέλεσμα να λαμβάνεται ως φορολογητέο εισόδημα όχι το πραγματικά δηλούμενο εισόδημα αλλά και το τεκμαρτό εισόδημα που βγάζουν τα τεκμήρια με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης των προσώπων αυτών.

Ο κόφτης των κρυφών τεκμηρίων, όπως σημειώνει ο Ελεύθερος Τύπος, ενεργοποιείται αυτόματα από τον ΟΓΑ όχι με βάση το τι δηλώνουν όσοι ζητούν να λάβουν την παροχή των 360 ευρώ, αλλά με βάση την εκκαθάριση φόρου εισοδήματος στην οποία απεικονίζεται και το τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα!

Στις περιπτώσεις λοιπόν που το τεκμαρτό εισόδημα υπερβαίνει το όριο των 4.320 ευρώ που έχει τεθεί από το νόμο για τη λήψη του επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης από τον ΟΓΑ, τότε αυτομάτως οι αιτήσεις απορρίπτονται, ακόμη και αν τα πρόσωπα που είναι ανασφάλιστα και έχουν κλείσει τα 67 έχουν μηδενικό εισόδημα!

Σημειώνεται πως η ελάχιστη τεκμαρτή δαπάνη διαβίωσης, δηλαδή το ελάχιστο ετήσιο εισόδημα που θεωρεί η εφορία ως δαπάνη διαβίωσης, ανέρχεται σε 3.000 ευρώ για κάθε άγαμο, διαζευγμένο ή χήρο φορολογούμενο και σε 5.000 ευρώ για τους έγγαμους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.

Τα ποσά αυτά είναι τα ελάχιστα που λαμβάνει υπόψη η εφορία για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος εφόσον ο φορολογούμενος δηλώνει έστω και 1 ευρώ πραγματικό εισόδημα ή εφόσον βαρύνεται με οποιοδήποτε άλλο τεκμήριο διαβίωσης λόγω χρήσης κατοικίας ή αυτοκινήτου.

Για την εφορία, δηλαδή, ένας ηλικιωμένος που ζει είτε σε ιδιόκτητο σπίτι είτε σε ενοίκιο θεωρείται ότι πρέπει να «διαθέτει» εισόδημα τουλάχιστον 3.000 ευρώ το χρόνο για να βγάζει τα έξοδα διαβίωσης. Ακόμη και αν το πραγματικό εισόδημα είναι μικρότερο, έστω 2.000 ευρώ, το φορολογητέο εισόδημα που θα λάβει υπόψη η εφορία θα είναι αυτό που βγάζουν τα τεκμήρια με ελάχιστο τις 3.000 ευρώ!

Αυτό είναι και το «φορολογητέο εισόδημα» με βάση το οποίο εξετάζονται και γίνονται δεκτές ή απορρίπτονται από τον ΟΓΑ οι αιτήσεις χιλιάδων ανασφάλιστων υπερηλίκων που διεκδικούν το επίδομα που ανέρχεται ως 360 ευρώ το μήνα.

Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, ένα 50% των αιτήσεων απορρίπτονται από τον ΟΓΑ όχι επειδή οι δικαιούχοι διαθέτουν πραγματικό εισόδημα μεγαλύτερο των 4.320 ευρώ, αλλά διότι κατά τον έλεγχο των δικαιολογητικών αποκαλύπτεται ότι το φορολογητέο εισόδημα που υπολογίζει η εφορία είναι μεγαλύτερο!

Μια από τις περιπτώσεις αυτές φέρνει σήμερα στη δημοσιότητα ο «Ε.Τ.», σύμφωνα με την οποία ο ΟΓΑ απέρριψε αίτηση ηλικιωμένης επειδή ως φορολογητέο εισόδημα ελήφθη υπόψη το τεκμαρτό και όχι το πραγματικό.

Η εν λόγω ηλικιωμένη εισπράττει μόνον 200 ευρώ από το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) αλλά καταβάλλει και ενοίκιο στο σπίτι όπου διαμένει. Παρότι με τα 200 ευρώ από το ΚΕΑ πληροί τα κριτήρια για να πάρει και άλλα 160 ευρώ επίδομα ανασφάλιστου από τον ΟΓΑ, ώστε να συμπληρώσει τα 360 ευρώ που είναι το ανώτατο όριο της ενίσχυσης, εντούτοις, ο ΟΓΑ έβγαλε απορριπτική απόφαση. Ο λόγος της απόρριψης είναι επειδή ως φορολογητέο εισόδημα δεν ελήφθησαν υπόψη μόνον τα 200 ευρώ του ΚΕΑ αλλά προστέθηκε και το τεκμήριο που βγάζει η εφορία από τη μίσθωση του ακινήτου!

Με το φορολογητέο εισόδημα από τα τεκμήρια υπερέβη τις 4.320 ευρώ και η απόφαση του ΟΓΑ ήταν απορριπτική.

Το επίδομα χορηγείται σε ανασφάλιστους που συμπληρώνουν τα 67 και δεν έχουν τα απαιτούμενα «ελάχιστα ένσημα» για να πάρουν κανονική σύνταξη γήρατος από ασφαλιστικό ταμείο.

Το βασικό κριτήριο είναι το συνολικό ετήσιο φορολογητέο τους εισόδημα να μην ξεπερνά τα 4.320 ευρώ, να μην έχουν ακίνητα αντικειμενικής αξίας άνω των 90.000 ευρώ και να μην έχουν ιδιόκτητα μέσα μεταφοράς (Ι.Χ. κ.λπ.) με τεκμήριο άνω των 6.000 ευρώ.

Η παγίδα που κόβει τα επιδόματα από τους ανασφάλιστους με πενιχρά εισοδήματα δεν βρίσκεται όμως ούτε στην ακίνητη περιουσία τους ούτε στα τεκμήρια από την κινητή περιουσία τους, αλλά στον προσδιορισμό του ετήσιου ατομικού φορολογητέου εισοδήματός τους που βγαίνει όχι με βάση το πραγματικό, αλλά το τεκμαρτό εισόδημα.

Στην πράξη όσοι μένουν σε δικό τους σπίτι ή νοικιάζουν και είναι ανασφάλιστοι άνω των 67 ετών δεν δικαιούνται να πάρουν το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης, εφόσον η εφορία τούς χρεώνει με φορολογητέο εισόδημα (πραγματικό και λόγω τεκμηρίων) άνω των 4.320 ευρώ.

Αν πρόκειται για ζευγάρι ηλικιωμένων που κάνουν κοινή φορολογική δήλωση, το φορολογητέο εισόδημα που λαμβάνεται υπόψη για να πάρει ο ένας από τους δύο ή και οι δύο το επίδομα ανασφάλιστου από τον ΟΓΑ είναι 8.640 ευρώ. Σε αυτή την περίπτωση η εφορία προσδιορίζει ως ελάχιστο φορολογητέο εισόδημα το ποσό των 5.000 ευρώ για όσους έχουν είτε ιδιόκτητη κατοικία είτε χρησιμοποιούν μισθωμένη κατοικία. Από εκεί και πάνω, αν δεν υπάρχουν άλλα εισοδήματα, ο ΟΓΑ μπορεί να καταβάλει ως επίδομα τη διαφορά που υπολείπεται ως τα 8.640 ευρώ.

Για παράδειγμα, ζευγάρι ηλικιωμένων άνω των 67 ετών με φορολογητέο εισόδημα 6.000 ευρώ δικαιούται άλλα 2.640 ευρώ από το επίδομα του ΟΓΑ.