"Είναι αντιφατικό το γεγονός ότι, παρά τη δραματική υποστελέχωση της ΡΑΕ και τις επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις και εκκλήσεις από την Ολομέλεια και τους εργαζόμενους της Αρχής, επί σειρά ετών δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο, έστω για την άμβλυνση του προβλήματος. Σημειώνεται ότι οι αμοιβές του προσωπικού ορίζονται από το ενιαίο μισθολόγιο και οι περικοπές μετά τον Νοέμβριο του 2011 είναι κατά μέσο όρο 35%.

Από το 2019, η ΔΕΗ προσλαμβάνει Γενικούς Διευθυντές, Διευθυντές, Βοηθούς Διευθυντές χωρίς διαδικασίες ΑΣΕΠ και χωρίς να υπάγονται στο πλαφόν αμοιβών. Από το 2021, έχουν απελευθερωθεί πλήρως οι αμοιβές στη ΔΕΗ, ενώ οι ίδιες διευκολύνσεις ως προς την πρόσληψη στελεχών και τις αμοιβές τους ισχύουν και για τον ΔΕΔΔΗΕ. Παράλληλα, η ιδιωτικοποίηση του Συστήματος και των Δικτύων Φυσικού Αερίου, έχουν συντελέσει στην κατάργηση του πλαφόν αμοιβών στον ΔΕΣΦΑ, στη ΔΕΠΑ Υποδομών και στις ΕΔΑ. Επίσης, ο ΑΔΜΗΕ, παρά το ότι συνεχίζει να αποτελεί δημόσια επιχείρηση, διαθέτει ευχέρεια προσλήψεων και αμοιβών. Τέλος, το κατατεθέν νομοσχέδιο (άρθρο 146) προβλέπει την επέκταση του καθεστώτος ΔΕΗ και στη ΔΕΠΑ ΕΜΠΟΡΙΑΣ, παρόλο που ελέγχεται από το Δημόσιο.

Παρατηρούμε λοιπόν μία συνεχιζόμενη αβλεψία για τη ΡΑΕ, την ώρα που λαμβάνεται πρόνοια για όλους τους εποπτευόμενους Διαχειριστές και τις ενεργειακές εταιρείες. Το αποτέλεσμα αυτής της δυσανάλογης και δυσμενούς μεταχείρισης της ΡΑΕ και του Προσωπικού της είναι ότι αυτήν τη στιγμή υφίσταται χάσμα αμοιβών και προσωπικού μεταξύ της ΡΑΕ και του ενεργειακού κλάδου. Ο ευρωπαϊκός κανόνας και η αρχή που εφαρμόζεται στα κράτη μέλη είναι αυτή της διατήρησης των αμοιβών του Προσωπικού της Ρυθμιστικής Αρχής σε επίπεδο επαρκώς ανταγωνιστικό ώστε να αποφεύγονται οι διαρροές στελεχών του Ρυθμιστή προς την αγορά, καθώς έχει γίνει αντιληπτό ότι οι διαρροές αυτές αφενός αποδυναμώνουν τον Ρυθμιστή, αφετέρου συντελούν στη μεταφορά ειδικής τεχνογνωσίας προς την αγορά, με ενδεχόμενες συνέπειες στον ίσο ανταγωνισμό. Στη χώρα μας, όμως, όχι μόνο δεν υφίσταται τα τελευταία χρόνια καμία ανταγωνιστικότητα, ούτε καν αναλογία μισθών εποπτεύοντος Ρυθμιστή και εποπτευόμενων φορέων αλλά επιπλέον έχουμε φτάσει στο πρωτοφανές σημείο του χάσματος.

Επιπρόσθετα, οι νεότεροι συνάδελφοι που προσλαμβάνονται με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου ορισμένου χρόνου (ΙΔΟΧ) και εκπαιδεύονται με κόπο στα καθήκοντα του Ρυθμιστή από το μόνιμο προσωπικό, αποχωρούν συστηματικά προς την αγορά, η οποία αξιοποιεί την εμπειρία που απέκτησαν και την τεχνογνωσία τους. Οι αποχωρήσεις αυτές οφείλονται στις πολύ καλύτερες αμοιβές του ιδιωτικού τομέα αλλά και στην έλλειψη προοπτικής σταθερούς απασχόλησης στη ΡΑΕ, καθώς είναι αβέβαιη η παράταση των θέσεων εργασίας ΙΔΟΧ αλλά και εκκρεμεί επί χρόνια η εκκίνηση διαδικασιών πρόσληψης προσωπικού. Αποτελεί διαχρονικό αίτημα να υπάρξει μοριοδότηση κατά την πρόσληψη του μόνιμου προσωπικού ώστε να μπορούν να αξιοποιηθούν στελέχη που διαθέτουν ήδη τεχνογνωσία και έχουν δοκιμασθεί ως προς τις ικανότητες και το ήθος τους ώστε να μπορούν πράγματι να ανταπεξέλθουν στις ειδικές απαιτήσεις της εργασίας στον Ρυθμιστή Ενέργειας. Να σημειώσουμε σχετικά ότι τα τυπικά προσόντα είναι σημαντικά και προφανώς αναγνωρίζουμε την αξία τους, πολλώ δε μάλλον που το τακτικό προσωπικό της Αρχής διαθέτει αυξημένα τυπικά προσόντα. Επιμένουμε ωστόσο ότι η ετοιμότητα ανάληψης καθηκόντων σε Ρυθμιστή δεν διασφαλίζεται απλώς από την κατοχή ενός διδακτορικού τίτλου αλλά από την πιστοποίηση της κατοχής ειδικής εμπειρογνωσίας και της δυνατότητας ανταπόκρισης σε πολυσύνθετα αντικείμενα, δηλαδή αντικείμενα που έχουν ταυτόχρονα πτυχές τεχνικές, οικονομικές και νομικές. Η δυνατότητα αυτή εξακριβώνεται μόνο με ειδικές διαδικασίες συνεντεύξεων ή δοκιμασιών και όχι με την εφαρμογή της πάγιας διοικητικής διαδικασίας της μοριοδότησης τυπικών προσόντων (πολλαπλασιασμός βαθμού πτυχίου, προσαύξηση μεταπτυχιακού κλπ.)” τόνισαν οι εργαζόμενοι.

“Κατά την τελευταία 20-ετία, οι αρμοδιότητες που ανατέθηκαν στην ΡΑΕ (Ηλεκτρισμός, Φυσικό Αέριο, ΑΠΕ, Ασφάλεια Εφοδιασμού κλπ.), η πολυπλοκότητα των θεμάτων και οι τομείς που χρήζουν συνεχούς εποπτείας έχουν αυξηθεί σημαντικά” ανέφεραν οι εργαζόμενοι σημειώνοντας ότι: “Η ΡΑΕ είναι σημαντικά υποστελεχωμένη. Για να ανταποκριθεί στις αυξημένες αρμοδιότητες της (ν. 4001/2011), το οργανόγραμμα προβλέπει 211 θέσεις εργασίας (120 Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό (ΕΕΠ), 17 Έμμισθοι Δικηγόροι και 74 Διοικητικό Προσωπικό).

Σήμερα, το ενεργό τακτικό προσωπικό αντιστοιχεί στο 22% (46/211) των προβλεπομένων από το οργανόγραμμα θέσεων.”

Συγκρίνοντας με άλλες αρχές ανέφερεαν ότι: “Οι ΕΕΠ που απασχολούνται με τη βασική αποστολή της ΡΑΕ (Ρύθμιση, Εποπτεία, Προστασία Καταναλωτών) είναι μόνο το 19% των προβλεπομένων (23/120).

Τελευταία φορά που έγιναν προσλήψεις ήταν το 2013 (14 ΕΕΠ), βάσει διαγωνισμού που προκηρύχθηκε το 2008.

Την ίδια περίοδο, οι αντίστοιχες Ευρωπαϊκές Ρυθμιστικές αρχές αυξάνουν το προσωπικό τους με ρυθμό από 2-5% ετησίως.

Το ανθρώπινο δυναμικό της ΡΑΕ φυλλορροεί.”

Σημειώσαν, δε, ότι “σε κάθε περίπτωση, οι λίγοι που έχουμε απομείνει στη ΡΑΕ, επιφορτιζόμαστε έναν απελπιστικά αυξανόμενο φόρτο εργασίας. Συνάδελφοι, χωρίς να είναι υποχρεωμένοι, εργάζονται με προσωπικές θυσίες, χωρίς πρόσθετη αποζημίωση, υπερωρίες, Σαββατοκύριακα και αργίες για να ανταπεξέλθει η ΡΑΕ στις υποχρεώσεις της απέναντι στην αγορά και τους πολίτες.

Σε συνέχεια των ανωτέρω, να σημειώσουμε ότι το προσωπικό δεν αντιτίθεται στην ανάληψη νέων αρμοδιοτήτων, αναγνωρίζοντας ότι η απόφαση αυτή ανήκει στην Κυβέρνηση. Αντιδρούμε όμως επειδή αυτή η επέκταση γίνεται άναρχα, χωρίς καμία προϋπόθεση για τη διασφάλιση της λειτουργίας των νέων κλάδων και με σοβαρούς κινδύνους για την απώλεια κάθε αποτελεσματικότητας για τον ήδη κλυδωνιζόμενο κλάδο της ενέργειας. Η λογική προσέγγιση είναι της ενίσχυσης των θεμελίων μίας Αρχής πριν την προσθήκη νέων βαρών. Επομένως, η επέκταση πρέπει να γίνει με τον σωστό τρόπο, με επάρκεια πόρων και αξιοπρεπείς αμοιβές.”

Νέα βάρη

Παράλληλα σε σχέση με τις νέες αρμοδιότητες σημείωσαν ότι αναλαμβάνουν αρμοδιότητες χωρίς να έχουν καν τη δυνατότητα επιβολής προστίμων και βέβαια χωρίς ενίσχυση προσωπικού. “Στο σχέδιο νόμου δεν υφίσταται καμία πρόνοια για την ενίσχυση της νέας Αρχής, με στελέχη που θα προσληφθούν βάσει κατάλληλου πλαισίου καθώς και τη διαμόρφωση αξιοπρεπών αποδοχών ώστε να αποτραπούν οι αθρόες αποχωρήσεις προσωπικού. Η Πολιτεία φαίνεται να θεωρεί ότι η προσθήκη έξι θέσεων μετακλητών υπαλλήλων επαρκεί για την άσκηση των αρμοδιοτήτων στους νέους κλάδους υδάτων και αποβλήτων. Επομένως, δια της σιγής του νομοθέτη, είναι ξεκάθαρο σε εμάς ότι η ήδη δραματικά υποστελεχωμένη Γραμματεία της ΡΑΕ, η οποία έχει προσληφθεί για την υποστήριξη του κλάδου της ενέργειας, θα αναλάβει χωρίς να ερωτηθεί διαφορετικά καθήκοντα, για την υποστήριξη των υδάτων και των αποβλήτων”.

“Είναι βέβαια σαφές ότι αν δεν ενισχυθεί το Προσωπικό μας δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε όχι στις νέες, διευρυμένες αρμοδιότητες αλλά ούτε καν στις υφιστάμενες αρμοδιότητες. Κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου. Ο κλάδος της ενέργειας θα περιέλθει στο απόλυτο τέλμα. Ο τομέας της ενέργειας θα μείνει χωρίς εποπτεία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το δημόσιο συμφέρον. Ήδη ασθμαίνουμε και αντιλαμβανόμαστε ότι δεν ανταποκρινόμαστε στο έργο μας, με τον τρόπο που θα θέλαμε και με τον τρόπο που χρειάζονται οι καταναλωτές και η αγορά, παρά το ότι κάνουμε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό. Ωστόσο, μετά την ανάθεση των νέων αρμοδιοτήτων, η κατάσταση θα αλλάξει άρδην και η ζημία θα είναι ανεπανόρθωτη για τη νέα Αρχή, τον κλάδο της ενέργειας, τους κλάδους των υδάτων και των αποβλήτων, την αγορά, τους καταναλωτές, την εθνική οικονομία. Νίπτουμε τας χείρας μας!

Σημειώνουμε ότι κατά την ακρόαση του Προέδρου της ΡΑΕ στη Βουλή στις 12.05.2022 για τα υπερκέρδη, όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα είχαν συμφωνήσει για την ανάγκη ενίσχυσης της ΡΑΕ αλλά έκτοτε δεν έχει γίνει τίποτα για τη ΡΑΕ” τόνισαν.

Όπως είπαν "το νομοσχέδιο όχι μόνο δεν μεριμνά για την ενίσχυση της ΡΑΕ αλλά αντιθέτως ανοίγει τον δρόμο για την περαιτέρω αποδυνάμωσή της. Όπως καταγράφεται στην Ανάλυση Συνεπειών Ρύθμισης (σελ. 3) «η νέα Αρχή πρέπει να καταστεί πλήρως λειτουργική εντός εξαμήνου από τη σύστασή της, σύμφωνα με σχετικό ορόσημο του Ταμείου Ανάκαμψης». Παρά ταύτα, δεν υπάρχει καμία πρόνοια για τη σύσταση, έστω σε μεταβατικό στάδιο, θέσεων συμβασιούχων για να υποστηρίξει τους νέους κλάδους. Το άρθρο 21 του σχεδίου νόμου φαίνεται να υποστηρίζει ότι η «Ενίσχυση (!!) της Γραμματείας της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων» θα επιτευχθεί με πρόσθετο δυναμικό 3 θέσεις μετακλητών για τον Αντιπρόεδρο Υδάτων και 3 για τον Αντιπρόεδρο Αποβλήτων. Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για μεταφορά εργαζομένων από υπηρεσίες που ήδη ασκούν εποπτική αρμοδιότητα σε ύδατα και απόβλητα. Δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για σύσταση θέσεων ΙΔΟΧ για το χρονικά περιορισμένο διάστημα της μετάβασης. Από αυτό συμπεραίνουμε ότι η ήδη συρρικνωμένη Γραμματεία της ΡΑΕ θα πρέπει να αναλάβει το πρόσθετο βάρος να ασχοληθεί με τους νέους αυτούς τομείς. Το μόνο αποτέλεσμα θα είναι η αδυναμία άσκησης των καθηκόντων μας στην ενέργεια."

 

Ως γενικό σχόλιο, παρατήρησαν, πως "οι νέες αρμοδιότητες στους τομείς αποβλήτων και υδάτων περιορίζονται κυρίως σε εποπτικές και γνωμοδοτικές αρμοδιότητες και συνεπώς το ανατιθέμενο έργο -επί του παρόντος- είναι σημαντικά υποδεέστερο σε σύγκριση με το έργο του Ρυθμιστή Ενέργειας. Δεδομένης λοιπόν της προφανούς ανισοβαρούς κατανομής καθηκόντων και απαιτήσεων μεταξύ των τριών κλάδων, η αντιμετώπιση του Ρυθμιστή Ενέργειας στο νέο σχήμα, ως «ίσου» μέρους με τους Ρυθμιστές Υδάτων και Αποβλήτων, καταλήγει να υποβαθμίζει τον ρόλο της ΡΑΕ."

 

Γιώργος Αλεξάκης