«Απαιτείται κοινή προσπάθεια για να ξεπεραστούν οι σοβαρές προκλήσεις που οφείλονται στην πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε παγκόσμιο επίπεδο, τη δραματική αύξηση των εξαγωγών και ένα πρωτοφανές κύμα αθέμιτων εμπορικών πρακτικών. Το υψηλό ενεργειακό κόστος και οι μεταβαλλόμενες συνθήκες στην αγορά απαιτούν από τις ενεργοβόρες βιομηχανίες να προσαρμοστούν και να καινοτομήσουν, ώστε να εξασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητά τους» αναφέρει η Κομισιόν στην ανακοίνωσή της. Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι ο δεύτερος παραγωγός χάλυβα μετά την Κίνα, στον κόσμο παράγοντας κατά μέσο όρο 70 εκατ. τόνους ακατέργαστου χάλυβα ετησίως. Με ετήσιο κύκλο εργασιών ύψους 166 δισ. ευρώ αντιπροσωπεύει το 1,3% του ΑΕΠ της ΕΕ και το 2015 προσέφερε 328.000 άμεσες θέσεις εργασίας και έναν ακόμη μεγαλύτερο αριθμό θέσεων εξαρτημένης εργασίας. Παρά το ισχυρό δυναμικό της, η ανταγωνιστική θέση της Ευρώπης στην παγκόσμια αγορά χάλυβα έχει επιδεινωθεί τα τελευταία χρόνια, με την Επιτροπή να χαρακτηρίζει ως σημαντικότατο πρόβλημα την πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα τρίτων χωρώ και κυρίως της Κίνας, η οποία υπολογίζεται σε 350 εκατ. τόνους, σχεδόν διπλάσια της ετήσιας παραγωγής της Ευρώπης.

Η ΕΕ διαπιστώνει ωστόσο ότι η ευρωπαϊκή χαλυβουργία μπορεί να ξεπεράσει τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προκλήσεις, με την υποστήριξη των κρατών μελών, των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και της ίδιας της βιομηχανίας. 

Στο πλαίσιο αυτό προαναγκέλλει αύξηση των μέτρων εμπορικής άμυνας για τα προϊόντα χάλυβα που αριθμούν σήμερα τα 37 εκ των οποίων τα 16 αφορούν στις εισαγωγές της Κίνας, αλλά και επιτάχυνση της χρήσης των μέτρων που έχει υιοθετήσει ήδη. Εκτιμά ότι θα πρέπει να καταργηθεί άμεσα ο κανόνας του χαμηλότερου δασμού και για τον τομέα του χάλυβα, ειδικά όταν η αγορά της χώρας εξαγωγής υπόκειται σε σημαντικές στρεβλώσεις. Η Επιτροπή θα προτείνει επίσης ένα σύστημα προηγούμενης επιτήρησης για τα προϊόντα χάλυβα. Τα μέτρα προηγούμενης επιτήρησης αποτελούν μέρος του υφιστάμενου μέσου διασφάλισης της ΕΕ και μπορούν να τίθενται σε ισχύ όταν οι τάσεις των εισαγωγών απειλούν να προκαλέσουν ζημία στους παραγωγούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Θα στηρίξει επίσης τον εκσυγχρονισμό της ευρωπαϊκής χαλυβουργίας  επιδοτώντας προγράμματα καινοτομίας. Στους εν λόγω πόρους περιλαμβάνονται 35 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, τα Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία της ΕΕ και το χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα «Ορίζοντας 2020». Επισημαίνει τέλος ότι οι αναθεωρημένοι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις παρέχουν ευρείες δυνατότητες στα κράτη μέλη για να στηρίξουν τη χαλυβουργία και παροτρύνει τα κράτη μέλη να κινηθούν σε αυτή την κατεύθυνση. 

Αναφορικά με το ενεργειακό κόστος των ενεργοβόρων βιομηχανιών, η Κομισιόν παροτρύνει τα κράτη-μέλη να αντισταθμίσουν το έμμεσο κόστος που εγκυμονεί η επιδότηση των ΑΠΕ για τις εν λόγω βιομηχανίες με βάση τις σχετικές οδηγίες του 2014. Επίσης, σημειώνει ότι οι οδηγίες  που αφορούν τα δικαιώματα εκπομπών επιτρέπουν στα κράτη-μέλη να αντισταθμίσουν τα κόστη που προκύπτουν από τους ρύπους και την ηλεκτροπαραγωγή σε ορισμένες ενεργοβόρες βιομηχανίες. 

Ο Αντιπρόεδρος κ. Jyrki Katainen, αρμόδιος για την Απασχόληση, την Ανάπτυξη, τις Επενδύσεις και την Ανταγωνιστικότητα, δήλωσε: «Πρέπει να καταβάλουμε μεγαλύτερη προσπάθεια για να βοηθήσουμε τη χαλυβουργία και άλλες ενεργοβόρες βιομηχανίες να προσαρμοστούν, να καινοτομήσουν και να ανταγωνιστούν με βάση την ποιότητα, την τεχνολογία αιχμής, την αποδοτική παραγωγή και το υψηλής ειδίκευσης εργατικό δυναμικό. Έχουμε σε ισχύ έναν πρωτοφανή αριθμό μέτρων αντιντάμπινγκ για προϊόντα της χαλυβουργίας και η Επιτροπή είναι αποφασισμένη να αποκαταστήσει τους όρους ισότιμου ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Θα λάβουμε μέτρα για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών, όμως τα κράτη μέλη πρέπει, επίσης, να συνεργαστούν και να εγκρίνουν επειγόντως τη νομοθετική μας πρόταση για τον εκσυγχρονισμό των μέσων εμπορικής άμυνας της ΕΕ και για να καταστεί το εμπόριο πιο θεμιτό».

Αντιμετώπιση των αιτίων της παγκόσμιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας: Επιπλέον των μέτρων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας, η Επιτροπή αντιμετωπίζει τα βαθύτερα αίτια του προβλήματος σε διμερές και πολυμερές επίπεδο. Αυτό πραγματοποιείται με τους κύριους εταίρους της ΕΕ (Κίνα, Ιαπωνία, Ινδία, Ρωσία, Τουρκία και Ηνωμένες Πολιτείες), καθώς και  στον ΟΟΣΑ και τον ΠΟΕ. Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα, έγιναν διμερείς συναντήσεις με την Κίνα και την Ιαπωνία. Η Επιτροπή θα ενισχύσει περαιτέρω τις εν λόγω διεθνείς προσπάθειες, ιδίως στο πλαίσιο της G20.
 Επένδυση σε μελλοντικές λύσεις και τεχνολογίες για μια πιο ανταγωνιστική βιομηχανία: Η μακροπρόθεσμη ανταγωνιστικότητα των ενεργοβόρων βιομηχανιών εξαρτάται από την ικανότητά τους να αναπτύξουν καινοτόμες τεχνολογίες σε τομείς όπως η ενεργειακή αποδοτικότητα ή η δέσμευση και χρήση του διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό απαιτεί αύξηση των ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων στους τομείς της καινοτομίας, της έρευνας και των νέων τεχνολογιών. Σε επίπεδο ΕΕ υπάρχουν διάφοροι διαθέσιμοι πόροι για τη στήριξη της χαλυβουργίας στην πορεία της προς τον εκσυγχρονισμό. Στους εν λόγω πόρους περιλαμβάνονται 315 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (το οποίο έχει ήδη στηρίξει τον εκσυγχρονισμό της χαλυβουργίας), τα Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία της ΕΕ και το χρηματοδοτικό πρόγραμμα της ΕΕ για την έρευνα «Ορίζοντας 2020». Η σημερινή ανακοίνωση απαριθμεί τις διάφορες επιλογές με σαφήνεια. Η βιομηχανία θα πρέπει να αξιοποιήσει πλήρως αυτές τις δυνατότητες.

Εκσυγχρονισμός της χαλυβουργίας μέσω της επένδυσης στο ανθρώπινο δυναμικό: Η διατήρηση μιας σύγχρονης και ανταγωνιστικής βιομηχανίας χάλυβα απαιτεί εξειδικευμένο και καλά καταρτισμένο εργατικό δυναμικό. Με την επικείμενη ατζέντα για νέες δεξιότητες, η Επιτροπή θα επιδιώξει μια κοινή δέσμευση για επενδύσεις στο ανθρώπινο δυναμικό και τις δεξιότητές του, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη και τους κοινωνικούς εταίρους. Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο διαθέτουν στήριξη στους εργαζομένους και τις τοπικές κοινότητές τους, για τον μετριασμό των δυσμενών κοινωνικών επιπτώσεων στο πλαίσιο της μετεγκατάστασης.

Οι εστιασμένες πολιτικές σε τομείς όπως ο ανταγωνισμός, η ενέργεια, η εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών και η κυκλική οικονομία θα συμβάλλουν στην ευδοκίμηση της χαλυβουργίας: Οι αναθεωρημένοι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις παρέχουν ευρείες δυνατότητες στα κράτη μέλη για να στηρίξουν τη διασυνοριακή ανάπτυξη της τεχνολογίας, την έρευνα και την καινοτομία και τα προγράμματα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η προτεινόμενη αναθεώρηση του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών, που συζητείται επί του παρόντος από τους συννομοθέτες, θα πρέπει να συνδράμει τον τομέα της χαλυβουργίας και να διασφαλίσει ότι θα του παρέχεται κατάλληλος βαθμός υποστήριξης στο πλαίσιο της κατανομής των δικαιωμάτων εκπομπών. Η πολιτική της Επιτροπή στους τομείς της κλιματικής αλλαγής και της κυκλικής οικονομίας είναι επίσης σημαντική σε αυτό το πλαίσιο.

Χ.Λ.