Μέχρι τώρα η επίδραση της διεθνούς κρίσης η οποία είναι μεγάλη και σύνθετη έχει αγγίξει τις αποτιμήσεις σε χρηματιστηριακό επίπεδο , τα μακροοικονομικά μεγέθη αλλά όχι ακόμη τον μέσο Έλληνα πολίτη ο οποίος παρακολουθεί τις εξελίξεις χωρίς όμως να έχει μεταβάλλει έως τώρα τις καταναλωτικές τους συνήθειες σε κάποιο μεγάλο βαθμό.

Όμως υπάρχουν σοβαρές αποχρώσεις ενδείξεις ότι αυτή η κρίση θα φθάσει μέχρι και τον οικογενειακό προϋπολογισμό του μέσου Έλληνα υπό την έννοια θα του επηρεάσει την καθημερινότητα του. Σύμφωνα με εκτιμήσεις από τραπεζίτες αλλά καιγενικότερα παράγοντες της αγοράς κάποια νέα δεδομένα που τείνουν να διαμορφωθούν στην Ελλάδα λόγω της κρίσης ενδέχεται να πλήξουν καίρια τον μέσο Έλληνα πολίτη.

Συγκεκριμένα:

1) Η μείωση των χρηματιστηριακών αποτιμήσεων έως και 70% από τις αρχές του 2008 έχει πλήξει το εισόδημα χιλιάδων καταναλωτών. Το 2007 οι υπεραξίες που αποκόμιζαν από το ΧΑ τις χρησιμοποιούσαν για κάποιες καταναλωτικές δαπάνες.

Σε παγκόσμιο επίπεδο ο χρηματιστηριακός πλούτος από 38 τρις δολάρια έχει μειωθεί στα 15 τρις δολάρια δηλαδή η αξία των εισηγμένων στα χρηματιστήρια εταιριών του πλανήτη έχει μειωθεί κατά 60%. Λόγω της μεγάλης πτώσης παγκοσμίως και στην Ελλάδα τα έσοδα από το ΧΑ για τον Έλληνα καταναλωτή έχουν μηδενιστεί ενώ στην πλειοψηφία των περιπτώσεων εμφανίζει και μεγάλες κεφαλαιακές ζημίες.

’ρα έχει χάσει μια πηγή ενίσχυσης του εισοδήματος του που κατά βάση είναι ο μισθός ή η σύνταξη του. Ταυτόχρονα οι περισσότεροι και ορθά στράφηκαν στις προθεσμιακές καταθέσεις ώστε να λαμβάνουν αποδόσεις 6% περίπου σε ετησιοποιημένη βάση με εγγύηση κεφαλαίου.

2) Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα τείνει να δημιουργηθεί από την αλλαγή στρατηγικής των τραπεζών όσον αφορά τον δανεισμό επιχειρήσεων και νοικοκυριών. Η ανάπτυξη στην Ελλάδα έχει πραγματοποιηθεί κατά βάση μέσω δανεισμού.

Μια επιχείρηση για να προβεί σε εξαγορές ή αναπτυξιακά σχέδια θέλει κεφάλαια τα οποία τα βρίσκει μέσω δανεισμού. Ένας καταναλωτής για να αγοράσει ακίνητο θα καταφύγει στο στεγαστικό δάνειο ή για να αγοράσει αυτοκίνητο θα καταφύγει στο καταναλωτικό δάνειο.

Από την στιγμή που οι τράπεζες κλείνουν επιθετικά τις στρόφιγγες χορήγησης δανείων κυρίως γιατί αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας καιλόγω των ανησυχιών για έξαρση του φαινόμενου των επισφαλειών εγείρεται το ερώτημα πως θα συνεχισθεί η κατανάλωση; Ήδη σε επιχειρήσεις οι τράπεζες ακυρώνουν συμφωνίες ή ζητούν επαναδιαπραγμάτευση όρων δανείων. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά συμφωνίες εξαγορών ναυαγούνστην κυριολεξία γιατί απλά δεν υπάρχουν κεφάλαια.

Όμως πολλά deals που ενδεχομένως να έκλειναν αυτή την περίοδο είχαν ως στόχο είτε να δημιουργήσουν αναπτυξιακές προοπτικές είτε να διασώσουν άλλες εταιρίες. Οι συμφωνίες μεταξύ επιχειρήσεων ακυρώνονται με κίνδυνο ακόμη και να ξεκινήσει ένα ντόμινο απολύσεων σε επιχειρήσεις ή να ανακύψουν προβλήματα στις καταβολές των μισθών.

Τα προβλήματα π.χ. στον ναυτιλιακό κόσμο μεγαλώνουν επικίνδυνα.

Και ενώ το κλίμα σε επιχειρηματικό επίπεδο είναι τεταμένο η μεγάλη επιβράδυνση στα στεγαστικά που παρατηρείται θα επηρεάσει τις τιμές των ακινήτων μετά βεβαιότητας ενώ και στα καταναλωτικά ήδη παρατηρείται μείωση στις πωλήσεις αυτοκινήτων ενώ υποχωρεί σημαντικά και η κατανάλωση στο λιανεμπόριο.

Η κρίση έχει χτυπήσει την πόρτα του μέσου Έλληνα καταναλωτή ωστόσο ακόμη δεν έχει εισέλθει στο σπίτι του. Οι τράπεζες καρτούν στα χέρια τους την τύχη της κατανάλωσης και αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα υπάρχει ορατός κίνδυνος να πληγεί σοβαρά ο οικογενειακός προϋπολογισμός του μέσου πολίτη που είναι μισθωτός ή συνταξιούχος.

Π Λεωτσάκος
[email protected]

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr