Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Reporter Magazine Δεκεμβρίου 2023
Μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες επιτεύχθηκαν τρεις συμφωνίες - ορόσημα, με την ψήφο εμπιστοσύνης των αγορών να είναι ηχηρή αναφορικά με τις προοπτικές του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος και την αυξανόμενη δυναμική της εγχώριας οικονομίας. Συνοπτικά, εντός της περιόδου Σεπτέμβριος-Νοέμβριος 2023 το Ταμείο «ξεφορτώθηκε» τα ποσοστά που κατείχε σε Eurobank (1,401%) και Alpha Bank (8,9781%), ενώ παράλληλα προχώρησε στη διάθεση του 22% -από τη συνολική συμμετοχή ύψους 40,39% που είχε μέχρι πρότινος- της Εθνικής Τράπεζας.
Η πλήρης αποεπένδυση από την Eurobank και την Alpha Bank και το placement για πάνω από το μισό ποσοστό που κατείχε το ΤΧΣ στην Εθνική Τράπεζα αποτελούν αναγνώριση, σε διεθνές επίπεδο, της συνεισφοράς του Ταμείου στην ανάκαμψη του τραπεζικού κλάδου και στην εμπέδωση κλίματος επενδυτικής εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2010 και η διάρκειά του λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2025, επομένως μέχρι τότε θα πρέπει να έχει μηδενίσει το ποσοστό του στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών.
Στα τέλη Σεπτεμβρίου (25/9) το ΤΧΣ ξεκίνησε τη διαδικασία διάθεσης της συμμετοχής του στο μετοχικό κεφάλαιο της Eurobank, στο πλαίσιο της στρατηγικής αποεπένδυσής του από την τράπεζα. Λίγες ημέρες πριν την έναρξη της διαδικασίας (22/9), το Ταμείο είχε λάβει από την Eurobank αρχική δεσμευτική προσφορά για την απόκτηση των μετοχών μέσω στοχευμένης επαναγοράς (targeted share buyback). Εν συνεχεία (24/9), το ΤΧΣ και η Eurobank συνήψαν μία υπό όρους σύμβαση αγοραπωλησίας (conditional SPA) για την πώληση και μεταβίβαση των μετοχών. Στις 9 Οκτωβρίου ολοκληρώθηκε επιτυχώς η πώληση της συμμετοχής του ΤΧΣ στο μετοχικό κεφάλαιο της Eurobank, σε μία συναλλαγή ορόσημο για το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς επρόκειτο για την πρώτη επιτυχή αποεπένδυση του Ταμείου.
Η παράλληλη ανταγωνιστική διαδικασία διάθεσης ξεκίνησε στις 25 Σεπτεμβρίου και ολοκληρώθηκε στις 6 Οκτωβρίου. Η Eurobank αγόρασε το σύνολο της συμμετοχής του ΤΧΣ, ήτοι 52.080.673 μετοχές που αντιστοιχούσαν σε ποσοστό περίπου 1,401% του καταβεβλημένου μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας, έναντι 1,80 ευρώ ανά μετοχή, η οποία αντιπροσωπεύει μια προσαύξηση (premium) 18,4% σε σχέση με την τιμή κλεισίματος της μετοχής στις 22 Σεπτεμβρίου πριν την ανακοίνωση και 27,3% προσαύξηση (premium) σε σχέση με την τιμή κλεισίματος στις 6 Οκτωβρίου. Τα συνολικά ακαθάριστα έσοδα του ΤΧΣ από την συναλλαγή ανήλθαν σε 93,745 εκατ. ευρώ.
Στις 23 Οκτωβρίου το ΤΧΣ έλαβε δεσμευτική προσφορά από την ιταλική τράπεζα, UniCredit, για την απόκτηση του συνόλου της συμμετοχής του στην Alpha Bank (211.138.299 μετοχές ή ποσοστό 8,9781%). Μετά την αξιολόγηση της προσφοράς, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΤΧΣ την έκρινε ως καλόπιστη (bona fide offer) σύμφωνα με τη στρατηγική αποεπένδυσης.
Στις 12 Νοεμβρίου -η επίσημη ανακοίνωση έγινε το πρωί της 13ης- ολοκληρώθηκε η πώληση των μετοχών της Alpha Bank στην UniCredit, με την ιταλική τράπεζα να προσφέρει 1,39 ευρώ ανά μετοχή (συνολικό τίμημα 293.482.235,61 ευρώ), που αντιστοιχεί σε premium κατά 9,4% σε σχέση με την ανεπηρέαστη (undisturbed) τιμή κλεισίματος της μετοχής στο Χρηματιστήριο Αθηνών στις 20 Οκτωβρίου -τελευταία εργάσιμη ημέρα πριν από την λήψη της προσφοράς- και σε μειωμένη τιμή (discount) κατά 0,4% στην τιμή κλεισίματος στις 10 Νοεμβρίου. Στη συνέχεια, η UniCredit απέκτησε επιπλέον 15 εκατ. μετοχές της Alpha Bank απευθείας από το χρηματιστηριακό ταμπλό, «ανεβάζοντας» το συνολικό ποσοστό της στο 9,6159%.
Μεταξύ άλλων, η συμφωνία Alpha Bank-UniCredit προβλέπει τη συγχώνευση των θυγατρικών τους στη Ρουμανία, μέσω της οποίας θα δημιουργηθεί η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα στη ρουμανική αγορά και η εμπορική συνεργασία μέσω κοινοπραξίας για τη διάθεση προϊόντων διαχείρισης χαρτοφυλακίου και ασφάλισης ζωής.
Αναλύοντας τα οφέλη της συμφωνίας, ο CEO του ομίλου Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης, υπογράμμισε: «Για πρώτη φορά μετά από 17 χρόνια, μία μεγάλη ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύει σε μια ελληνική, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ώστε να ξανασταθεί ως θεσμικός ομιλητής δίπλα σε διεθνείς τραπεζικούς οργανισμούς. Παράλληλα, η συμφωνία προσδίδει νέα δυναμική στη δρομολογημένη στρατηγική αποεπένδυσης του ΤΧΣ, αποδεικνύοντας ότι οι ελληνικές τράπεζες, ολοκληρώνοντας τον κύκλο εξυγίανσής τους, μπορούν να προσελκύσουν υψηλής ποιότητας μακροπρόθεσμους επενδυτές».
EΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
Αμέσως μετά την οριστικοποίηση τουdealAlphaBankUniCredit, το ΤΧΣ προέβη σε ανακοίνωση-πρόσκληση προς το επενδυτικό κοινό σχετικά με τη δημόσια προσφορά 27.441.455 μετοχών της Εθνικής Τράπεζας (ΕΤΕ). Το ΔΣ του Ταμείου ενέκρινε τη διάθεση συμμετοχής 20% στο μετοχικό κεφάλαιο της Εθνικής Τράπεζας, που αντιστοιχεί σε 182.943.031 μετοχές. Επετεύχθη τελικά, η διάθεση ποσοστού 22% από το σύνολο των μετοχών (40,39%) που κατείχε το ΤΧΣ στην ΕΤΕ, μέσω δημόσιας προσφοράς σε Έλληνες και ξένους επενδυτές, έναντι συνολικού τιμήματος 1,067 δισ. ευρώ, στην τιμή των 5,30 ευρώ ανά μετοχή, δηλαδή μόλις 2,6% χαμηλότερα από το άνω εύρος των τιμών προσφοράς (5 ευρώ με 5,44 ευρώ).
Η διάθεση των προσφερόμενων μετοχών έγινε μέσω διαδικασίας βιβλίου προσφορών (book building), με το 80% να κατανέμεται σε επενδυτές που συμμετείχαν στη διεθνή προσφορά και το 20% σε επενδυτές που συμμετείχαν στην ελληνική δημόσια προσφορά. Η πολύ υψηλή υπερκάλυψη της διάθεσης του ποσοστού του ΤΧΣ στην Εθνική Τράπεζα ξεπέρασε κάθε προσδοκία (8,9 φορές για το διεθνές βιβλίο, 2,9 φορές για το ελληνικό ή 8 φορές -μεσοσταθμικά- για τη συνολική προσφορά) προσελκύοντας από τις πρώτες ώρες ισχυρότατο ενδιαφέρον από κορυφαίους διεθνείς θεσμικούς επενδυτές (με συνολικά υπό διαχείριση κεφάλαια άνω των 30 τρισ. ευρώ), αρκετοί εκ των οποίων συμπεριλαμβάνουν στο χαρτοφυλάκιο τους μια ελληνική τράπεζα για πρώτη φορά ή ξανά μετά από πολλά έτη. Στην ελληνική δημόσια προσφορά το ενδιαφέρον μοιράστηκε ισομερώς ανάμεσα σε θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές, ενώ πλέον των 2/3 της διεθνούς προσφοράς καλύφθηκε από επενδυτές με μακροπρόθεσμο ορίζοντα (long only funds). Επιπλέον, 61% των προσφερόμενων μετοχών κατανεμήθηκε σε επενδυτές από την Ευρώπη, 33% σε επενδυτές από τις ΗΠA και το υπόλοιπο 6% σε επενδυτές από άλλες χώρες.
Όσο για την πώληση του υπόλοιπου 18,39%, δεν αναμένεται πριν από το φθινόπωρο του 2024, καθώς μεσολαβεί εξάλλου η εξάμηνη περίοδος απαγόρευσης διάθεσης μετοχών (lockout
Η πλήρης ιδιωτικοποίηση της Εθνικής εκτιμάται ότι θα υλοποιηθεί κατά τους τελευταίους μήνες του 2024 και σίγουρα πριν το deadline που έχει τεθεί για το τέλος του 2025.
Last but not least η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία ξεκίνησε ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο τις διαδικασίες για την αποεπένδυση του ΤΧΣ. Στο τέλος του ερχόμενου Φεβρουαρίου η τράπεζα θα ανακοινώσει τα οικονομικά αποτελέσματα για το 2023 και αμέσως μετά θα ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις για το placement. Μένει να μάθουμε ποιο θα είναι το ποσοστό που θα δοθεί προς διάθεση από το περίπου 27% που κατέχει το Ταμείο.
Η έναρξη της πώλησης αναμένεται από τις αρχές Μαρτίου του 2024, με το πιθανότερο σενάριο να αφορά την πώληση ολόκληρου του πακέτου μετοχών του ΤΧΣ, ενώ η τμηματική διάθεση μαζεύει λιγότερα «πονταρίσματα». Οι εξελίξεις μπορούν να «τρέξουν» νωρίτερα μόνο σε περίπτωση που υπάρξει εκδήλωση έμπρακτου ενδιαφέροντος, με υποβολή προσφοράς από άλλη τράπεζα ή επενδυτικό fund, όπως έγινε με την Alpha Bank και την UniCredit. Με βάση αυτό το σενάριο, εφόσον κριθεί ότι η προσφορά διενεργείται καλή τη πίστει, τότε το ΤΧΣ θα ακολουθήσει μία αντίστοιχη διαδικασία με εκείνην τωνAlphaBank-UniCredit.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr
