Η δημοσίευση των εθνικών λογαριασμών της Ελλάδας για το 1ο τρίμηνο 2020 (στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ) είναι προγραμματισμένη για τις 4/6/2020. Στο 4ο τρίμηνο 2019 ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης διαμορφώθηκε στο -0,7% QoQ / 1,0% YoY. Το εν λόγω αποτέλεσμα οφείλεται στη μείωση των εξαγωγών και στην πτώση της μεταβολής των αποθεμάτων. Η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις παγίων ενισχύθηκαν με ικανοποιητικούς ρυθμούς, ενώ η δημόσια κατανάλωση αυξήθηκε οριακά.        

Βάσει των δεικτών υψηλής συχνότητας που έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, η εικόνα που διαμορφώνεται για την επίδοση της οικονομίας το 1ο τρίμηνο 2020 έχει θετικά και αρνητικά στοιχεία.

Συγκεκριμένα, η βιομηχανική παραγωγή ανέκαμψε το 1ο τρίμηνο 2020 και οι εξαγωγές εμπορευμάτων – εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών και των πλοίων – αυξήθηκαν σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2020 ο όγκος πωλήσεων στο λιανικό εμπόριο κατέγραψε υψηλή αύξηση σε ετήσια βάση, ωστόσο σε σχέση με το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου 2019 σημείωσε κάμψη. Για το ίδιο διάστημα, ο ρυθμός ενίσχυσης της απασχόλησης (μηνιαία έρευνα εργατικού δυναμικού) επιβραδύνθηκε.

Στο πεδίο της χορήγησης αδειών κυκλοφορίας οχημάτων, λόγω της ισχυρής πτώσης που καταγράφηκε τον Μάρτιο 2020 (-49,0% ΥοΥ από +10,6% YoY τον Φεβρουάριο 2020 και +10,0% YoY τον Ιανουάριο 2020), ο αριθμός τους μειώθηκε σε ετήσια βάση κατά -9,5% YoY το 1ο τρίμηνο 2020. Τέλος, ο πληθωρισμός, βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), μειώθηκε στο 0,2% YoY τον Μάρτιο 2020, ενώ τον Απρίλιο 2020 πέρασε σε αρνητικό έδαφος (-0,9% YoY, με τον πυρήνα πληθωρισμού ωστόσο να διαμορφώνεται στο 0,0% YoY).   

Η βιομηχανική παραγωγή στην Ελλάδα μετά τη συρρίκνωση που κατέγραψε στο τέλος του 2019 – αποτέλεσμα το οποίο αποτυπώθηκε στους εθνικούς λογαριασμούς του 4ου τριμήνου 2019 – κινήθηκε ανοδικά σε τριμηνιαία βάση το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου 2020. Οι δείκτες παραγωγής στους τομείς των ορυχείων και λατομείων, της μεταποίησης, του ηλεκτρικού ρεύματος και της παροχής νερού ενισχύθηκαν κατά 3,2% QoQ, 2,9% QoQ, 6,5% QoQ και 0,9% QoQ αντίστοιχα. Η αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος οφείλεται σε έναν βαθμό στις μεταβολές των καιρικών συνθηκών.

Στον τομέα της μεταποίησης, η ελληνική οικονομία μαζί με την Εσθονία και την Κροατία είχαν τις καλύτερες επιδόσεις ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ-28. Αρνητικοί πρωταγωνιστές ήταν τα κράτη που ανήκουν στον πυρήνα των οικονομιών της Ευρωζώνης. Αναλυτικά, η μεταποιητική παραγωγή στην Ιταλία, τη Γαλλία, την Ισπανία και τη Γερμανία μειώθηκε κατά -9,1% QoQ, -6,1% QoQ, -4,9% QoQ και -2,5% QoQ αντίστοιχα. Το βάθος του εν λόγω αρνητικού αποτελέσματος πηγάζει κυρίως από την παρατήρηση του Μαρτίου 2020, με την έξαρση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 να οδηγεί σε διψήφια (%) μηνιαία μείωση της παραγωγής στη μεταποίηση (π.χ. -30,6% MoM στην Ιταλία).

Στην περίπτωση της Ελλάδας, κλάδοι όπως αυτοί των τροφίμων, των πετρελαιοειδών και των μη μεταλλικών ορυκτών προϊόντων, δηλαδή τομέων με σχετικά υψηλά μερίδια – ειδικά οι δύο πρώτοι – επί  του συνόλου της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της μεταποίησης, αλλά και άλλοι με σχετικά μικρότερα μερίδια όπως αυτός των βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων, κινήθηκαν ανοδικά και συνεισέφεραν θετικά στο σύνολο της παραγωγής το 1ο τρίμηνο 2020.

Από την άλλη πλευρά, κλάδοι όπως αυτοί της κατασκευής ειδών ένδυσης και της βιομηχανίας δέρματος κατέγραψαν μεγάλες απώλειες τον Μάρτιο 2020 με αποτέλεσμα να συνεισφέρουν αρνητικά. Βάσει των δύο τελευταίων παρατηρήσεων του πρόδρομου δείκτη PMI μεταποίησης στην Ελλάδα (μεγάλη μηνιαία μείωση τον Μάρτιο 2020 και τον Απρίλιο 2020), η τρέχουσα υγειονομική κρίση αναμένεται να αποτυπωθεί στα στοιχεία του συνόλου της μεταποιητικής παραγωγής το 2ο τρίμηνο 2020. Για το 1ο τρίμηνο 2020, η συνεισφορά της εγχώριας βιομηχανίας στον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης φαίνεται πως ήταν θετική.

Άλλο ένα θετικό μήνυμα για την πορεία της οικονομίας το 1ο τρίμηνο 2020 προέρχεται από τον εξωτερικό τομέα. Το σύνολο των εξαγωγών εμπορευμάτων προς την αλλοδαπή παρουσίασε οριακή πτώση σε ετήσια βάση κατά -0,3% ΥοΥ το 1ο τρίμηνο 2020 από αύξηση 1,7% ΥοΥ το αντίστοιχο διάστημα του 2019.

Το εν λόγω αρνητικό αποτέλεσμα προήλθε από τη μείωση της αξίας των εξαγωγών πετρελαιοειδών κατά -12,9% ΥοΥ (λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών του πετρελαίου). Αφήνοντας εκτός εξίσωσης την προαναφερθείσα κατηγορία καθώς και αυτή των πλοίων, οι εξαγωγές εμπορευμάτων επιτάχυναν στο 5,2% ΥοΥ το 1ο τρίμηνο 2020 από 4,2% ΥοΥ το 1ο τρίμηνο 2019. Η αντίστοιχη κατηγορία των εισαγωγών εμπορευμάτων ενισχύθηκε οριακά κατά 0,2% YoY από 5,7% YoY πέρυσι.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του αντίστοιχου εμπορικού ελλείμματος κατά €273,0 εκατ ΥοΥ (από -€4.245,7 εκατ. το 1ο τρίμηνο 2019 στα -€3.972,7 εκατ. το 1ο τρίμηνο 2020). Η σχετικά καλή πορεία των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων – εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών και των πλοίων – το 1ο τρίμηνο 2020 αναμένεται να αντιστραφεί στο επόμενο τρίμηνο λόγω της αρνητικής διαταραχής από την πανδημία του κορωνοϊού COVID-19. Οι οικονομίες σημαντικών εμπορικών εταίρων της Ελλάδας ήδη διέβησαν το κατώφλι της ύφεσης το 1ο τρίμηνο 2020, στοιχείο που αποτυπώθηκε στην αρνητική μεταβολή των εξαγωγών αλλά και των εισαγωγών, μέσω των περιορισμών στο διεθνές εμπόριο, τον Μάρτιο 2020.  

Στους υπόλοιπους δείκτες υψηλής συχνότητας που έχουν δημοσιευτεί μέχρι σήμερα για το 1ο τρίμηνο 2020, τα αποτελέσματα είχαν ως ακολούθως: στο δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2020, ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο (αξία πωλήσεων σε σταθερές τιμές) ενισχύθηκε σημαντικά κατά 4,7% YoY σε σύγκριση με το αντίστοιχο δίμηνο του προηγούμενου έτους, ωστόσο σε σχέση με το δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου 2019 κατέγραψε κάμψη -0,4%. Λόγω των περιοριστικών μέτρων που εφαρμόστηκαν στην Ελλάδα τον Μάρτιο 2020, η παρατήρηση του Μαρτίου 2020 (δημοσίευση 29/5/2020) δύναται να μεταβάλει σημαντικά την προαναφερθείσα εικόνα. Στο πεδίο της αγοράς εργασίας, το ποσοστό ανεργίας συνέχισε να κινείται καθοδικά (16,1% τον Φεβρουάριο 2020 από 16,2% τον Ιανουάριο 2020 και 18,4% τον Φεβρουάριο 2019), με τον ρυθμό αύξησης της απασχόλησης ωστόσο να επιβραδύνει απότομα στο 0,4% ΥοΥ.

Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάιος 2020), το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να αυξηθεί στο 19,9% το 2020 (μέσος όρος 12 μηνών ή 4 τριμήνων) από 17,3% το 2020. Λαμβάνοντας υπ’ οψιν τις παρατηρήσεις του Ιανουαρίου και του Φεβρουαρίου 2020, ήτοι 16,2% και 16,1%, τότε η επαλήθευση της προαναφερθείσας πρόβλεψης συνδέεται με ισχυρή αύξηση του ποσοστού ανεργίας στου επόμενους μήνες. 

Σε ό,τι αφορά τον αριθμό αδειών κυκλοφορίας οχημάτων, ισχυρή και απότομη μείωση σημειώθηκε τον Μάρτιο 2020 (-49,0% ΥοΥ) με αποτέλεσμα η καλή πορεία των δύο προηγούμενων μηνών να υπεραντισταθμιστεί και ως εκ τούτου για το σύνολο του 1ου τριμήνου 2020 να καταγραφεί μείωση -9,5% ΥοΥ. Τέλος, ο πληθωρισμός, βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), μειώθηκε στο 0,2% YoY τον Μάρτιο 2020, ενώ τον Απρίλιο 2020 πέρασε σε αρνητικό έδαφος (-0,9% YoY, με τον πυρήνα πληθωρισμού ωστόσο να διαμορφώνεται στο 0,0% YoY). Η μείωση της ζήτησης παράλληλα με την πτώση των τιμών ενέργειας δύναται να ερμηνεύσουν σε έναν βαθμό αυτό το αποτέλεσμα.

Εν κατακλείδι, βάσει των δεικτών υψηλής συχνότητας που έχουν ανακοινωθεί μέχρι σήμερα, η εικόνα που διαμορφώνεται για την επίδοση της οικονομίας το 1ο τρίμηνο 2020 έχει θετικά και αρνητικά μηνύματα. Λαμβάνοντας υπ’ οψιν αυτά τα αποτελέσματα, η ελληνική οικονομία δύναται να διαφοροποιηθεί σε σχέση με την Ευρωζώνη αναφορικά με τον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης του 1ου τρίμηνο 2020.

Τα αρνητικά στοιχεία εστιάζονται κυρίως στις παρατηρήσεις του Μαρτίου 2020 (για όποιους δείκτες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία) και αποτελούν το πρελούδιο των αρνητικών αποτελεσμάτων που αναμένονται στο 2ο και το 3ο τρίμηνο του τρέχοντος έτους (αρνητική επίδραση στα τουριστικά έσοδα κ.α.).