Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, το 2009, με την οικονομική κρίση στη Ελλάδα να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, ήταν μία ιδιαίτερα κρίσιμη χρονιά για τις ελληνικές Τράπεζες και κατ’ επέκταση την ASPIS BANK, η οποία αντιμετώπισε σειρά προκλήσεων και αρνητικών επιδράσεων από εξωγενείς παράγοντες. Πέραν των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης στη λειτουργία της, σημαντικό παράγοντα αποτέλεσε η ανάκληση της άδειας λειτουργίας των βασικών της μετόχων, ήτοι των εταιριών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. και ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ με απόφαση της ΕΠΕΙΑ στις 21.09.2009 και της Commercial Value A.A.E. με απόφαση της ΕΠΕΙΑ στις 25.02.2010, κατά τη διάρκεια της υλοποίησης της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου. Οι εξελίξεις αυτές είχαν αρνητική επίδραση σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της Τράπεζας και κυρίως στην χρηματοοικονομική θέση, τα αποτελέσματα, τη φήμη και πελατεία της. Σε όλες αυτές τις αρνητικές εξελίξεις, η Διοίκηση και το προσωπικό της Τράπεζας αντέδρασαν με πλήρη διαφάνεια και τα αποτελέσματα, ενεργητικό και καθαρή θέση της Τράπεζας αναπροσαρμόστηκαν ανάλογα. Ταυτόχρονα, ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την αλλαγή της εταιρικής επωνυμίας και ταυτότητας, η οποία θα τεθεί προς έγκριση στην προσεχή Τακτική Γενική Συνέλευση. Επιπλέον, με στόχο την διατήρηση ικανοποιητικής ρευστότητας και επαναφορά της Τράπεζας σε κερδοφορία, συνεχίζεται απρόσκοπτα η υλοποίηση στοχευμένων δράσεων, ήτοι συντηρητική διαχείριση και πιστοδοτική πολιτική με συγκράτηση της ανάπτυξης των χορηγητικών εργασιών της Τράπεζας και συνεχιζόμενη περικοπή δαπανών.
Η Τράπεζα βρίσκεται πλέον σε διαδικασία αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου, η ολοκλήρωση της οποίας θα ενισχύσει ουσιαστικά την κεφαλαιακή της διάρθρωση και θα της επιτρέψει να επανέλθει σε ομαλή τροχιά ανάπτυξης.
Πέρα από τις επιπτώσεις των αρνητικών εξελίξεων, όπως προαναφέρονται, η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών στη Ελλάδα και η συνεπακόλουθη αύξηση του πιστωτικού κινδύνου στον οποίο είναι εκτεθειμένο το σύνολο του τραπεζικού συστήματος, επέβαλε το σχηματισμό πρόσθετων προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις το 2009, με αποτέλεσμα οι ζημίες του Ομίλου μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας να ανέλθουν σε €61,86 εκατ.
Σημαντικά Γεγονότα και Δράσεις Χρήσης 2009
Τα σημαντικότερα γεγονότα και δράσεις της Τράπεζας κατά το 2009 μέχρι σήμερα συνοψίζονται στα ακόλουθα:
Ενίσχυση Κεφαλαιακής Επάρκειας
Με στόχο την ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας, η οποία έχει μειωθεί σε 7,57% (συνολικός δείκτης σε ενοποιημένη βάση την 31.12.2009), η Τράπεζα προέβη στις ακόλουθες δράσεις:
- Σε συνέχεια της απόφασης της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης της 23ης Ιουλίου 2009 ολοκληρώθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου η μείωση της ονομαστικής αξίας των κοινών μετοχών της Τράπεζας από €2,71 σε €0,60 στο πλαίσιο των νέων διατάξεων του Ν. 2190/20 και σχηματίστηκε ισόποσο ειδικό αποθεματικό. Μετά την ανωτέρω μείωση, το μετοχικό κεφάλαιο διαμορφώθηκε σε €38.438.432,40 διαιρούμενο σε 64.064.054 κοινές ονομαστικές μετοχές. Η διαπραγμάτευση των μετοχών της Τράπεζας με τη νέα ονομαστική αξία ξεκίνησε στις 6 Οκτωβρίου 2009.
- Σε συνέχεια της απόφασης της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων της ASPIS BANK της 23ης Ιουλίου 2009 και της από 1 Μαρτίου 2010 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου, ξεκίνησε η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μετρητών και δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων της Τράπεζας σε αναλογία 2 νέες μετοχές για κάθε 1 παλαιά. Η τιμή διάθεσης των νέων μετοχών ορίστηκε σε 0,60 ευρώ ανά μετοχή διαμορφώνοντας τα συνολικά αντλούμενα κεφάλαια, σε περίπτωση πλήρους κάλυψης της αύξησης, στο ποσό των 76.876.864,80 ευρώ. Δικαίωμα συμμετοχής στην αύξηση έχουν οι μέτοχοι που ήταν εγγεγραμμένοι στα αρχεία του Σ.Α.Τ στις 12 Μαρτίου 2010. Η περίοδος άσκησης των δικαιωμάτων προτίμησης ξεκίνησε στις 16 Μαρτίου και θα ολοκληρωθεί στις 30 Μαρτίου 2010. Το δικαίωμα προτίμησης διαπραγματεύεται από τις 16 Μαρτίου μέχρι τις 23 Μαρτίου 2010. Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο εξέφρασε την πρόθεση του να συμμετάσχει στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. Την απόκτηση συμμετοχής, μετά από την ολοκλήρωση της αύξησης, επί του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου και δικαιωμάτων ψήφου της Τράπεζας, σε ποσοστό που θα κυμαίνεται από 30% έως κατ` ανώτατο όριο 32,9%, από τις τυχόν τελικά αδιάθετες μετοχές.
β. Τη μη άσκηση των δικαιωμάτων προτίμησης ή τυχόν δικαιωμάτων προεγγραφής, εκ μέρους των βασικών μετόχων της Τράπεζας, είτε φυσικών είτε νομικών προσώπων.
γ. Την προηγούμενη λήψη των απαραίτητων εγκρίσεων από τις αρμόδιες αρχές.
Ενίσχυση Ρευστότητας
Με στόχο την διατήρηση ικανοποιητικής ρευστότητας, η οποία επλήγη λόγω της ανάκλησης της άδειας λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιρειών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α., ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ και Commercial Value A.A.E. καθώς και της διεθνούς και εγχώριας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, η Τράπεζα προέβη στις ακόλουθες ενέργειες:
- Ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο 2009 η τιτλοποίηση μέρους του χαρτοφυλακίου στεγαστικών δανείων της Τράπεζας ύψους €424 εκατ. Η εταιρία ειδικού σκοπού Byzantium II Finance plc, στην οποία εκχωρήθηκαν τα στεγαστικά δάνεια, εξέδωσε ομολογίες συνολικού ύψους €410,25 εκατ., το 89% των οποίων, ήτοι €377 εκατ., έλαβε πιστοληπτική διαβάθμιση ΑΑΑ από το διεθνή οίκο αξιολόγησης Fitch. Οι ομολογίες με πιστοληπτική διαβάθμιση ΑΑΑ έγιναν αποδεκτές για αναχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα κάνει χρήση του συγκεκριμένου προγράμματος για την ενίσχυση της ρευστότητας της.
- Την 1 Οκτωβρίου 2009 υπεγράφη σύμβαση δανεισμού ειδικών τίτλων με το Ελληνικό Δημόσιο εκπροσωπούμενο από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) που αφορά σε 86 τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου συνολικής ονομαστικής αξίας €86.000.000, οι οποίοι είναι αποδεκτοί για πράξεις αναχρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ενέργειες για την άμεση αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ανάκλησης της άδειας λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιριών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ και Commercial Value A.A.E.
Την 21.09.2009, με απόφαση της ΕΠΕΙΑ, ανεκλήθη η άδεια λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιριών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. και ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ, των οποίων το ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας, ανέρχεται σε 19,71%. Επιπλέον, την 25.02.2009, με απόφαση της ΕΠΕΙΑ, ανεκλήθη η άδεια λειτουργίας της ασφαλιστικής εταιρείας Commercial Value A.A.E, η οποία κατείχε το 34,68% του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας. Με στόχο την πλήρη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού για τις επιπτώσεις της ανάκλησης της άδειας λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιριών, στην χρηματοοικονομική θέση, αποτελέσματα και την καθαρή θέση της Τράπεζας και του Ομίλου η Διοίκηση της Τράπεζας έλαβε άμεσα τις απαραίτητες αποφάσεις για την έγκαιρη αντιμετώπιση των επιδράσεων της εξέλιξης αυτής. Οι κυριότερες επιδράσεις και ενέργειες, οι οποίες αποτυπώνονται στις οικονομικές καταστάσεις είναι οι ακόλουθες:
- Την 31.12.2009, ο Όμιλος είχε απαιτήσεις από δάνεια, εγγυητικές επιστολές και λοιπές εκτός τραπεζικών χορηγήσεων απαιτήσεις έναντι των ασφαλιστικών εταιρειών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ και Commercial Value Α.Α.Ε. συνολικού ύψους €7,7 εκατ. οι οποίες εξασφαλίζονται εν μέρει από ρευστοποιήσιμα στοιχεία. Έναντι των εν λόγω απαιτήσεων σχηματίστηκαν σωρευτικές προβλέψεις και διαγραφές συνολικού ύψους €4,5 εκατ. για το μη εξασφαλισμένο μέρος των απαιτήσεων. Αντίστοιχα, τα αποτελέσματα χρήσης 2009 επιβαρύνθηκαν κατά €4,4 εκατ. Επίσης, ο Όμιλος είχε απαιτήσεις από συνδεδεμένα φυσικά πρόσωπα συνολικού ύψους €3,2 εκατ. έναντι των οποίων σχηματίστηκαν σωρευτικές προβλέψεις συνολικού ύψους €3,2 εκατ. και επιβαρύνθηκαν ισόποσα τα αποτελέσματα χρήσης 2009. Επιπλέον, ο Όμιλος είχε απαιτήσεις από λοιπές συνδεδεμένες εταιρείες με τις ασφαλιστικές εταιρίες και τα φυσικά πρόσωπα συνολικού ύψους €16,2 εκατ., οι οποίες εξασφαλίζονται επαρκώς από ακίνητα και λοιπά ρευστοποιήσιμα στοιχεία.
Έναντι των εν λόγω απαιτήσεων σχηματίστηκαν σωρευτικές προβλέψεις για το μη εξασφαλισμένο μέρος τους συνολικού ύψους €3 εκατ., και αντίστοιχα, τα αποτελέσματα χρήσης 2009 επιβαρύνθηκαν κατά €2,9 εκατ. Τέλος, διενεργήθηκαν απομειώσεις της αξίας των μετοχών της ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. που κατείχε η Τράπεζα στο χαρτοφυλάκιο της (9,97% του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α.), και κατά συνέπεια, αναπροσαρμόστηκαν ανάλογα τα αποτελέσματα, το ενεργητικό και την καθαρή θέση της Τράπεζας και του Ομίλου. Ειδικότερα, τα αποτελέσματα του Ομίλου επιβαρύνθηκαν με έκτακτες ζημίες απομείωσης της αξίας των μετοχών που κατείχε η Τράπεζα συνολικού ύψους € 13 εκατ., και το ενεργητικό μειώθηκε κατά €4,8 εκατ. σε μείωση της αξίας των επενδύσεων διαθέσιμων προς πώληση.
- Επιπλέον, με στόχο την αποκατάσταση και ενδυνάμωση των σχέσεων της Τράπεζας με την πελατεία της, ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την αλλαγή της εταιρικής επωνυμίας και ταυτότητας, την άμεση μεταφορά των ασφαλιστικών καλύψεων της Τράπεζας σε άλλες κατάλληλες ασφαλιστικές εταιρείες και αναζητούνται νέοι συνεργάτες για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων στον τομέα των τραπεζοασφαλειών.
Επαναγορά Ομολογιακού Δανείου Μειωμένης Εξασφάλισης
Με στόχο την ενίσχυση την ενδυνάμωση της χρηματοοικονομικής της θέσης, στις 28 Αυγούστου 2009 η κατά 100% θυγατρική της Τράπεζας Aspis Jersey Limited, προέβη σε επαναγορά του Ομολογιακού Δανείου μειωμένης εξασφάλισης με εγγύηση της Τράπεζας (Subordinated Lower Tier II Guaranteed Floating Rate Notes) ονομαστικής αξίας €50,25 εκατ. σε τιμή κατώτερη της ονομαστικής αξίας. Εν συνεχεία ακολούθησε η ακύρωση των ομολόγων με αποτέλεσμα να μειωθούν οι μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις του Ομίλου. Το συνολικό όφελος που προέκυψε από την εν λόγω συναλλαγή ανέρχεται σε €27,6 εκατ. και συμπεριλαμβάνεται στα κέρδη από χρηματοοικονομικές πράξεις του Ομίλου.
Επισκόπηση Μεγεθών Ισολογισμού του Ομίλου
Το σύνολο του ενεργητικού μειώθηκε κατά 7% και διαμορφώθηκε σε €2,43 δις έναντι €2,62 δις το Δεκέμβριο του 2008 κυρίως λόγω του σχηματισμού αυξημένων προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις, της πολιτικής συγκράτησης της ανάπτυξης των χορηγητικών εργασιών και των επιδράσεων της ανάκλησης της άδειας των ασφαλιστικών εταιρειών. Αναλυτικότερα, δεδομένου του επιδεινούμενου οικονομικού κλίματος, η Τράπεζα συνεχίζει να εφαρμόζει συντηρητική πολιτική πιστοδοτήσεων και να προβαίνει σε σχηματισμό αυξημένων προβλέψεων για επισφαλή δάνεια, οι οποίες αντικατοπτρίζουν τον αυξημένο πιστωτικό κίνδυνο στον οποίο είναι εκτεθειμένη η Τράπεζα και το σύνολο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Κατά συνέπεια, οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις αυξήθηκαν σε €103,70 εκατ. έναντι €55,88 εκατ. το 2008 και οι χορηγήσεις μετά από προβλέψεις, μειώθηκαν κατά 12% σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2008 σε €1,87 δις. Παρά την σημαντική επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης στην Ελλάδα, τα καταναλωτικά δάνεια και οι πιστωτικές κάρτες, τα οποία αποτελούν το 7% του χαρτοφυλακίου δανείων του Ομίλου, αυξήθηκαν με υψηλότερο ρυθμό σε σχέση με την αγορά (7,7% σε σχέση με το Δεκέμβριο 2008), ως αποτέλεσμα της υλοποίησης στοχευμένων ενεργειών για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα.
Οι καταθέσεις σημείωσαν μείωση 11% σε ετήσια βάση και διαμορφώθηκαν σε €1,77 δις από €1,99 δις την 31.12.2008 κυρίως λόγω της όξυνσης της χρηματοοικονομικής κρίσης κατόπιν της υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας και των αρνητικών επιδράσεων στη φήμη και πελατεία της Τράπεζας της ανάκλησης της άδειας των ασφαλιστικών εταιρειών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. και ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ.. Για την άμεση αντιμετώπιση των αρνητικών αυτών επιπτώσεων, και πάντοτε με γνώμονα τη διατήρηση της ρευστότητας, η Τράπεζα άντλησε επιπλέον €319 εκατ. με χρήση εναλλακτικών πηγών ρευστότητας. Σημειώνεται ότι η εκροή καταθέσεων που σημειώθηκε από την ανάκληση της άδειας λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιρειών έχει μερικώς ανασχεθεί. Επιπλέον, η επερχόμενη αλλαγή της εταιρικής ταυτότητας της Τράπεζας καθώς και η αλλαγή της μετοχικής σύνθεσης της Τράπεζας αναμένεται να συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της καταθετικής της βάσης.
Δεδομένης της καταγραφής ζημιών, το σύνολο ιδίων κεφαλαίων του Ομίλου μειώθηκε σε €107 εκατ., διαμορφώνοντας τον ενοποιημένο συνολικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στο 7,57%. Ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας θα ενισχυθεί ουσιαστικά με την ολοκλήρωση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη και, εφόσον αυτή είναι επιτυχής, αναμένεται να επανέλθει σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Επισκόπηση Αποτελεσμάτων του Ομίλου
Ο Όμιλος ASPIS BANK κατέγραψε ζημίες μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, ύψους €61,86 εκατ. ως αποτέλεσμα κυρίως του περιορισμού της ανάπτυξης των εργασιών και του σχηματισμού αυξημένων προβλέψεων κατά το 2009, γεγονός το οποίο δεν αντισταθμίστηκε από την μείωση σε ετήσια βάση των εξόδων από τόκους κατά 23%, των λειτουργικών δαπανών κατά 13% και την καταγραφή έκτακτων μη επαναλαμβανόμενων κερδών από χρηματοοικονομικές πράξεις ύψους €27,64 εκατ..
Το καθαρό περιθώριο επιτοκίου, το οποίο συμπιέστηκε σημαντικά κατά το 2009, βαίνει αυξανόμενο σε σχέση με τις αρχές του 2009 δεδομένης της αποκλιμάκωσης των επιτοκίων καταθέσεων και της εξομάλυνσης των επιτοκίων στη διατραπεζική αγορά. Η μείωση της διαφοράς μεταξύ των επιτοκίων προθεσμιακών καταθέσεων και του EURIBOR είχε ως αποτέλεσμα την αντιστροφή της αυξητικής τάσης των εξόδων από τόκους κατά τα τελευταία τρίμηνα. Συγκεκριμένα, τα έξοδα από τόκους μειώθηκαν κατά 23% σε σχέση με το 2008 με τα έξοδα από τόκους καταθέσεων πελατών να έχουν μειωθεί κατά 22% και τα έξοδα από τόκους ομολογιακών δανείων να έχουν μειωθεί κατά 56%. Ωστόσο, η μείωση αυτή δεν ήταν ικανή να αντισταθμίσει την μείωση των εσόδων από τόκους με αποτέλεσμα τα καθαρά έσοδα από τόκους να μειωθούν σε €27,50 εκατ. έναντι €40,31 εκατ. το 2008. Ταυτόχρονα, η συγκράτηση της ανάπτυξης των χορηγητικών εργασιών της Τράπεζας είχε ως αποτέλεσμα και τη μείωση των καθαρών εσόδων από προμήθειες κατά 27% σε €17,27 εκατ. έναντι €23,74 εκατ. το 2008.
Τα κέρδη από χρηματοοικονομικές πράξεις διαμορφώθηκαν σε €19 εκατ. έναντι ζημιών €2,6 εκατ. το 2008 λόγω της καταγραφής έκτακτων μη επαναλαμβανόμενων κερδών ύψους €27,64 εκατ. από την επαναγορά του ομολογιακού δανείου μειωμένης εξασφάλισης εκδόσεως σε τιμή κατώτερη της ονομαστικής αξίας. Τα κέρδη από την επαναγορά του ομολογιακού δανείου αντιστάθμισαν τις ζημίες ύψους €13 εκατ. που επιβάρυναν τα αποτελέσματα από χρηματοοικονομικές πράξεις λόγω απομείωσης της αξίας των μετοχών της ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. που κατείχε η Τράπεζα στο χαρτοφυλάκιό της.
Η αδιάλειπτη υλοποίηση του προγράμματος μείωσης του λειτουργικού κόστους είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 13% σε €95,34 εκατ. Από το σύνολο των λειτουργικών δαπανών τα έξοδα διοίκησης μειώθηκαν κατά 12% σε €35,7 εκατ. από €40,48 εκατ. το 2008 κυρίως λόγω της μείωσης των εξόδων προβολής και διαφήμισης και της μείωσης των δαπανών μίσθωσης καταστημάτων και κτιρίων κεντρικών υπηρεσιών της Τράπεζας.
Οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις αυξήθηκαν σε €48,04 εκατ. έναντι €17,36 εκατ. το 2008, ως αποτέλεσμα της αναπροσαρμοσμένης πολιτικής περί προβλέψεων λόγω του δυσμενούς οικονομικού κλίματος και του σχηματισμού πρόσθετων προβλέψεων για δάνεια που είχε χορηγήσει η Τράπεζα στην ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. και λοιπά συνδεόμενα μέρη.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι, εν μέσω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών και παρά τα έκτακτα γεγονότα, η Τράπεζα ανακάμπτει από την κρίση που αντιμετώπισε την τελευταία περίοδο και συνεχίζει τη λειτουργική της δραστηριότητα με στόχο την επαναφορά της σε τροχιά ανάπτυξης και κερδοφορίας. Μετά την ολοκλήρωση της τρέχουσας αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, με την αλλαγή της μετοχικής της σύνθεσης με την ενδεχόμενη συμμετοχή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου με ποσοστό 30-32,9% στο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας, και τη νέα εταιρική της ταυτότητα, η Τράπεζα θα εισέλθει στη νέα φάση της αναπτυξιακής της πορείας.
Η Τράπεζα βρίσκεται πλέον σε διαδικασία αύξησης του μετοχικού της κεφαλαίου, η ολοκλήρωση της οποίας θα ενισχύσει ουσιαστικά την κεφαλαιακή της διάρθρωση και θα της επιτρέψει να επανέλθει σε ομαλή τροχιά ανάπτυξης.
Πέρα από τις επιπτώσεις των αρνητικών εξελίξεων, όπως προαναφέρονται, η επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών στη Ελλάδα και η συνεπακόλουθη αύξηση του πιστωτικού κινδύνου στον οποίο είναι εκτεθειμένο το σύνολο του τραπεζικού συστήματος, επέβαλε το σχηματισμό πρόσθετων προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις το 2009, με αποτέλεσμα οι ζημίες του Ομίλου μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας να ανέλθουν σε €61,86 εκατ.
Σημαντικά Γεγονότα και Δράσεις Χρήσης 2009
Τα σημαντικότερα γεγονότα και δράσεις της Τράπεζας κατά το 2009 μέχρι σήμερα συνοψίζονται στα ακόλουθα:
Ενίσχυση Κεφαλαιακής Επάρκειας
Με στόχο την ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας, η οποία έχει μειωθεί σε 7,57% (συνολικός δείκτης σε ενοποιημένη βάση την 31.12.2009), η Τράπεζα προέβη στις ακόλουθες δράσεις:
- Σε συνέχεια της απόφασης της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης της 23ης Ιουλίου 2009 ολοκληρώθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου η μείωση της ονομαστικής αξίας των κοινών μετοχών της Τράπεζας από €2,71 σε €0,60 στο πλαίσιο των νέων διατάξεων του Ν. 2190/20 και σχηματίστηκε ισόποσο ειδικό αποθεματικό. Μετά την ανωτέρω μείωση, το μετοχικό κεφάλαιο διαμορφώθηκε σε €38.438.432,40 διαιρούμενο σε 64.064.054 κοινές ονομαστικές μετοχές. Η διαπραγμάτευση των μετοχών της Τράπεζας με τη νέα ονομαστική αξία ξεκίνησε στις 6 Οκτωβρίου 2009.
- Σε συνέχεια της απόφασης της Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων της ASPIS BANK της 23ης Ιουλίου 2009 και της από 1 Μαρτίου 2010 απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου, ξεκίνησε η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με καταβολή μετρητών και δικαίωμα προτίμησης υπέρ των παλαιών μετόχων της Τράπεζας σε αναλογία 2 νέες μετοχές για κάθε 1 παλαιά. Η τιμή διάθεσης των νέων μετοχών ορίστηκε σε 0,60 ευρώ ανά μετοχή διαμορφώνοντας τα συνολικά αντλούμενα κεφάλαια, σε περίπτωση πλήρους κάλυψης της αύξησης, στο ποσό των 76.876.864,80 ευρώ. Δικαίωμα συμμετοχής στην αύξηση έχουν οι μέτοχοι που ήταν εγγεγραμμένοι στα αρχεία του Σ.Α.Τ στις 12 Μαρτίου 2010. Η περίοδος άσκησης των δικαιωμάτων προτίμησης ξεκίνησε στις 16 Μαρτίου και θα ολοκληρωθεί στις 30 Μαρτίου 2010. Το δικαίωμα προτίμησης διαπραγματεύεται από τις 16 Μαρτίου μέχρι τις 23 Μαρτίου 2010. Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο εξέφρασε την πρόθεση του να συμμετάσχει στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
α. Την απόκτηση συμμετοχής, μετά από την ολοκλήρωση της αύξησης, επί του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου και δικαιωμάτων ψήφου της Τράπεζας, σε ποσοστό που θα κυμαίνεται από 30% έως κατ` ανώτατο όριο 32,9%, από τις τυχόν τελικά αδιάθετες μετοχές.
β. Τη μη άσκηση των δικαιωμάτων προτίμησης ή τυχόν δικαιωμάτων προεγγραφής, εκ μέρους των βασικών μετόχων της Τράπεζας, είτε φυσικών είτε νομικών προσώπων.
γ. Την προηγούμενη λήψη των απαραίτητων εγκρίσεων από τις αρμόδιες αρχές.
Ενίσχυση Ρευστότητας
Με στόχο την διατήρηση ικανοποιητικής ρευστότητας, η οποία επλήγη λόγω της ανάκλησης της άδειας λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιρειών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α., ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ και Commercial Value A.A.E. καθώς και της διεθνούς και εγχώριας χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία είχε ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, η Τράπεζα προέβη στις ακόλουθες ενέργειες:
- Ολοκληρώθηκε το Φεβρουάριο 2009 η τιτλοποίηση μέρους του χαρτοφυλακίου στεγαστικών δανείων της Τράπεζας ύψους €424 εκατ. Η εταιρία ειδικού σκοπού Byzantium II Finance plc, στην οποία εκχωρήθηκαν τα στεγαστικά δάνεια, εξέδωσε ομολογίες συνολικού ύψους €410,25 εκατ., το 89% των οποίων, ήτοι €377 εκατ., έλαβε πιστοληπτική διαβάθμιση ΑΑΑ από το διεθνή οίκο αξιολόγησης Fitch. Οι ομολογίες με πιστοληπτική διαβάθμιση ΑΑΑ έγιναν αποδεκτές για αναχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Τράπεζα κάνει χρήση του συγκεκριμένου προγράμματος για την ενίσχυση της ρευστότητας της.
- Την 1 Οκτωβρίου 2009 υπεγράφη σύμβαση δανεισμού ειδικών τίτλων με το Ελληνικό Δημόσιο εκπροσωπούμενο από τον Οργανισμό Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) που αφορά σε 86 τίτλους του Ελληνικού Δημοσίου συνολικής ονομαστικής αξίας €86.000.000, οι οποίοι είναι αποδεκτοί για πράξεις αναχρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ενέργειες για την άμεση αντιμετώπιση των επιπτώσεων της ανάκλησης της άδειας λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιριών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ και Commercial Value A.A.E.
Την 21.09.2009, με απόφαση της ΕΠΕΙΑ, ανεκλήθη η άδεια λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιριών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. και ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ, των οποίων το ποσοστό συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας, ανέρχεται σε 19,71%. Επιπλέον, την 25.02.2009, με απόφαση της ΕΠΕΙΑ, ανεκλήθη η άδεια λειτουργίας της ασφαλιστικής εταιρείας Commercial Value A.A.E, η οποία κατείχε το 34,68% του μετοχικού κεφαλαίου της Τράπεζας. Με στόχο την πλήρη ενημέρωση του επενδυτικού κοινού για τις επιπτώσεις της ανάκλησης της άδειας λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιριών, στην χρηματοοικονομική θέση, αποτελέσματα και την καθαρή θέση της Τράπεζας και του Ομίλου η Διοίκηση της Τράπεζας έλαβε άμεσα τις απαραίτητες αποφάσεις για την έγκαιρη αντιμετώπιση των επιδράσεων της εξέλιξης αυτής. Οι κυριότερες επιδράσεις και ενέργειες, οι οποίες αποτυπώνονται στις οικονομικές καταστάσεις είναι οι ακόλουθες:
- Την 31.12.2009, ο Όμιλος είχε απαιτήσεις από δάνεια, εγγυητικές επιστολές και λοιπές εκτός τραπεζικών χορηγήσεων απαιτήσεις έναντι των ασφαλιστικών εταιρειών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ και Commercial Value Α.Α.Ε. συνολικού ύψους €7,7 εκατ. οι οποίες εξασφαλίζονται εν μέρει από ρευστοποιήσιμα στοιχεία. Έναντι των εν λόγω απαιτήσεων σχηματίστηκαν σωρευτικές προβλέψεις και διαγραφές συνολικού ύψους €4,5 εκατ. για το μη εξασφαλισμένο μέρος των απαιτήσεων. Αντίστοιχα, τα αποτελέσματα χρήσης 2009 επιβαρύνθηκαν κατά €4,4 εκατ. Επίσης, ο Όμιλος είχε απαιτήσεις από συνδεδεμένα φυσικά πρόσωπα συνολικού ύψους €3,2 εκατ. έναντι των οποίων σχηματίστηκαν σωρευτικές προβλέψεις συνολικού ύψους €3,2 εκατ. και επιβαρύνθηκαν ισόποσα τα αποτελέσματα χρήσης 2009. Επιπλέον, ο Όμιλος είχε απαιτήσεις από λοιπές συνδεδεμένες εταιρείες με τις ασφαλιστικές εταιρίες και τα φυσικά πρόσωπα συνολικού ύψους €16,2 εκατ., οι οποίες εξασφαλίζονται επαρκώς από ακίνητα και λοιπά ρευστοποιήσιμα στοιχεία.
Έναντι των εν λόγω απαιτήσεων σχηματίστηκαν σωρευτικές προβλέψεις για το μη εξασφαλισμένο μέρος τους συνολικού ύψους €3 εκατ., και αντίστοιχα, τα αποτελέσματα χρήσης 2009 επιβαρύνθηκαν κατά €2,9 εκατ. Τέλος, διενεργήθηκαν απομειώσεις της αξίας των μετοχών της ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. που κατείχε η Τράπεζα στο χαρτοφυλάκιο της (9,97% του μετοχικού κεφαλαίου της ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α.), και κατά συνέπεια, αναπροσαρμόστηκαν ανάλογα τα αποτελέσματα, το ενεργητικό και την καθαρή θέση της Τράπεζας και του Ομίλου. Ειδικότερα, τα αποτελέσματα του Ομίλου επιβαρύνθηκαν με έκτακτες ζημίες απομείωσης της αξίας των μετοχών που κατείχε η Τράπεζα συνολικού ύψους € 13 εκατ., και το ενεργητικό μειώθηκε κατά €4,8 εκατ. σε μείωση της αξίας των επενδύσεων διαθέσιμων προς πώληση.
- Επιπλέον, με στόχο την αποκατάσταση και ενδυνάμωση των σχέσεων της Τράπεζας με την πελατεία της, ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την αλλαγή της εταιρικής επωνυμίας και ταυτότητας, την άμεση μεταφορά των ασφαλιστικών καλύψεων της Τράπεζας σε άλλες κατάλληλες ασφαλιστικές εταιρείες και αναζητούνται νέοι συνεργάτες για τη συνέχιση των δραστηριοτήτων στον τομέα των τραπεζοασφαλειών.
Επαναγορά Ομολογιακού Δανείου Μειωμένης Εξασφάλισης
Με στόχο την ενίσχυση την ενδυνάμωση της χρηματοοικονομικής της θέσης, στις 28 Αυγούστου 2009 η κατά 100% θυγατρική της Τράπεζας Aspis Jersey Limited, προέβη σε επαναγορά του Ομολογιακού Δανείου μειωμένης εξασφάλισης με εγγύηση της Τράπεζας (Subordinated Lower Tier II Guaranteed Floating Rate Notes) ονομαστικής αξίας €50,25 εκατ. σε τιμή κατώτερη της ονομαστικής αξίας. Εν συνεχεία ακολούθησε η ακύρωση των ομολόγων με αποτέλεσμα να μειωθούν οι μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις του Ομίλου. Το συνολικό όφελος που προέκυψε από την εν λόγω συναλλαγή ανέρχεται σε €27,6 εκατ. και συμπεριλαμβάνεται στα κέρδη από χρηματοοικονομικές πράξεις του Ομίλου.
Επισκόπηση Μεγεθών Ισολογισμού του Ομίλου
Το σύνολο του ενεργητικού μειώθηκε κατά 7% και διαμορφώθηκε σε €2,43 δις έναντι €2,62 δις το Δεκέμβριο του 2008 κυρίως λόγω του σχηματισμού αυξημένων προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις, της πολιτικής συγκράτησης της ανάπτυξης των χορηγητικών εργασιών και των επιδράσεων της ανάκλησης της άδειας των ασφαλιστικών εταιρειών. Αναλυτικότερα, δεδομένου του επιδεινούμενου οικονομικού κλίματος, η Τράπεζα συνεχίζει να εφαρμόζει συντηρητική πολιτική πιστοδοτήσεων και να προβαίνει σε σχηματισμό αυξημένων προβλέψεων για επισφαλή δάνεια, οι οποίες αντικατοπτρίζουν τον αυξημένο πιστωτικό κίνδυνο στον οποίο είναι εκτεθειμένη η Τράπεζα και το σύνολο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Κατά συνέπεια, οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις αυξήθηκαν σε €103,70 εκατ. έναντι €55,88 εκατ. το 2008 και οι χορηγήσεις μετά από προβλέψεις, μειώθηκαν κατά 12% σε σχέση με τον Δεκέμβριο 2008 σε €1,87 δις. Παρά την σημαντική επιβράδυνση της πιστωτικής επέκτασης στην Ελλάδα, τα καταναλωτικά δάνεια και οι πιστωτικές κάρτες, τα οποία αποτελούν το 7% του χαρτοφυλακίου δανείων του Ομίλου, αυξήθηκαν με υψηλότερο ρυθμό σε σχέση με την αγορά (7,7% σε σχέση με το Δεκέμβριο 2008), ως αποτέλεσμα της υλοποίησης στοχευμένων ενεργειών για την ανάπτυξη του συγκεκριμένου τομέα.
Οι καταθέσεις σημείωσαν μείωση 11% σε ετήσια βάση και διαμορφώθηκαν σε €1,77 δις από €1,99 δις την 31.12.2008 κυρίως λόγω της όξυνσης της χρηματοοικονομικής κρίσης κατόπιν της υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας και των αρνητικών επιδράσεων στη φήμη και πελατεία της Τράπεζας της ανάκλησης της άδειας των ασφαλιστικών εταιρειών ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. και ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Α.Ζ.. Για την άμεση αντιμετώπιση των αρνητικών αυτών επιπτώσεων, και πάντοτε με γνώμονα τη διατήρηση της ρευστότητας, η Τράπεζα άντλησε επιπλέον €319 εκατ. με χρήση εναλλακτικών πηγών ρευστότητας. Σημειώνεται ότι η εκροή καταθέσεων που σημειώθηκε από την ανάκληση της άδειας λειτουργίας των ασφαλιστικών εταιρειών έχει μερικώς ανασχεθεί. Επιπλέον, η επερχόμενη αλλαγή της εταιρικής ταυτότητας της Τράπεζας καθώς και η αλλαγή της μετοχικής σύνθεσης της Τράπεζας αναμένεται να συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της καταθετικής της βάσης.
Δεδομένης της καταγραφής ζημιών, το σύνολο ιδίων κεφαλαίων του Ομίλου μειώθηκε σε €107 εκατ., διαμορφώνοντας τον ενοποιημένο συνολικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας στο 7,57%. Ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας θα ενισχυθεί ουσιαστικά με την ολοκλήρωση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη και, εφόσον αυτή είναι επιτυχής, αναμένεται να επανέλθει σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Επισκόπηση Αποτελεσμάτων του Ομίλου
Ο Όμιλος ASPIS BANK κατέγραψε ζημίες μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, ύψους €61,86 εκατ. ως αποτέλεσμα κυρίως του περιορισμού της ανάπτυξης των εργασιών και του σχηματισμού αυξημένων προβλέψεων κατά το 2009, γεγονός το οποίο δεν αντισταθμίστηκε από την μείωση σε ετήσια βάση των εξόδων από τόκους κατά 23%, των λειτουργικών δαπανών κατά 13% και την καταγραφή έκτακτων μη επαναλαμβανόμενων κερδών από χρηματοοικονομικές πράξεις ύψους €27,64 εκατ..
Το καθαρό περιθώριο επιτοκίου, το οποίο συμπιέστηκε σημαντικά κατά το 2009, βαίνει αυξανόμενο σε σχέση με τις αρχές του 2009 δεδομένης της αποκλιμάκωσης των επιτοκίων καταθέσεων και της εξομάλυνσης των επιτοκίων στη διατραπεζική αγορά. Η μείωση της διαφοράς μεταξύ των επιτοκίων προθεσμιακών καταθέσεων και του EURIBOR είχε ως αποτέλεσμα την αντιστροφή της αυξητικής τάσης των εξόδων από τόκους κατά τα τελευταία τρίμηνα. Συγκεκριμένα, τα έξοδα από τόκους μειώθηκαν κατά 23% σε σχέση με το 2008 με τα έξοδα από τόκους καταθέσεων πελατών να έχουν μειωθεί κατά 22% και τα έξοδα από τόκους ομολογιακών δανείων να έχουν μειωθεί κατά 56%. Ωστόσο, η μείωση αυτή δεν ήταν ικανή να αντισταθμίσει την μείωση των εσόδων από τόκους με αποτέλεσμα τα καθαρά έσοδα από τόκους να μειωθούν σε €27,50 εκατ. έναντι €40,31 εκατ. το 2008. Ταυτόχρονα, η συγκράτηση της ανάπτυξης των χορηγητικών εργασιών της Τράπεζας είχε ως αποτέλεσμα και τη μείωση των καθαρών εσόδων από προμήθειες κατά 27% σε €17,27 εκατ. έναντι €23,74 εκατ. το 2008.
Τα κέρδη από χρηματοοικονομικές πράξεις διαμορφώθηκαν σε €19 εκατ. έναντι ζημιών €2,6 εκατ. το 2008 λόγω της καταγραφής έκτακτων μη επαναλαμβανόμενων κερδών ύψους €27,64 εκατ. από την επαναγορά του ομολογιακού δανείου μειωμένης εξασφάλισης εκδόσεως σε τιμή κατώτερη της ονομαστικής αξίας. Τα κέρδη από την επαναγορά του ομολογιακού δανείου αντιστάθμισαν τις ζημίες ύψους €13 εκατ. που επιβάρυναν τα αποτελέσματα από χρηματοοικονομικές πράξεις λόγω απομείωσης της αξίας των μετοχών της ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. που κατείχε η Τράπεζα στο χαρτοφυλάκιό της.
Η αδιάλειπτη υλοποίηση του προγράμματος μείωσης του λειτουργικού κόστους είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 13% σε €95,34 εκατ. Από το σύνολο των λειτουργικών δαπανών τα έξοδα διοίκησης μειώθηκαν κατά 12% σε €35,7 εκατ. από €40,48 εκατ. το 2008 κυρίως λόγω της μείωσης των εξόδων προβολής και διαφήμισης και της μείωσης των δαπανών μίσθωσης καταστημάτων και κτιρίων κεντρικών υπηρεσιών της Τράπεζας.
Οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις αυξήθηκαν σε €48,04 εκατ. έναντι €17,36 εκατ. το 2008, ως αποτέλεσμα της αναπροσαρμοσμένης πολιτικής περί προβλέψεων λόγω του δυσμενούς οικονομικού κλίματος και του σχηματισμού πρόσθετων προβλέψεων για δάνεια που είχε χορηγήσει η Τράπεζα στην ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ Α.Ε.Γ.Α. και λοιπά συνδεόμενα μέρη.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι, εν μέσω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών και παρά τα έκτακτα γεγονότα, η Τράπεζα ανακάμπτει από την κρίση που αντιμετώπισε την τελευταία περίοδο και συνεχίζει τη λειτουργική της δραστηριότητα με στόχο την επαναφορά της σε τροχιά ανάπτυξης και κερδοφορίας. Μετά την ολοκλήρωση της τρέχουσας αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, με την αλλαγή της μετοχικής της σύνθεσης με την ενδεχόμενη συμμετοχή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου με ποσοστό 30-32,9% στο μετοχικό κεφάλαιο της Τράπεζας, και τη νέα εταιρική της ταυτότητα, η Τράπεζα θα εισέλθει στη νέα φάση της αναπτυξιακής της πορείας.