Η συντριπτική πλειοψηφία των τραπεζιτών συμφωνεί με την άποψη ότι δεν είναι τυχαίο ότι τα περιθώρια κέρδους των τραπεζών προφανώς επηρεασμένα από την κρίση έχουν υποχωρήσει κατακόρυφα σε σχέση με την καλή χρονιά του 2007. Τα περιθώρια κέρδους των ελληνικών τραπεζών βρίσκονται στο ναδίρ και αυτό δεν μπορεί να συνεχισθεί αναφέρουν τα ίδια στελέχη.

Ταυτόχρονα διαφαίνεται ότι το 2010 λόγω της κάμψης των εκτάκτων κερδών και της λελογισμένης αύξησης των δανείων, τα κέρδη θα προέλθουν από παθητική ανάπτυξη μέσω κυρίως της μείωσης των προβλέψεων για προβληματικά δάνεια. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι τράπεζες θα επιτυγχάνουν κέρδη όχι από πραγματική ανάπτυξη αλλά από μείωση των προβλέψεων.

Ποιο είναι το πρόβλημα όμως που ανακύπτει με τις τράπεζες και θα αποτελέσει σημείο τριβής με την κυβέρνηση η οποία εξετάζει νομοθετικά την μείωση των επιτοκίων σε ορισμένες κατηγορίες δανείων; Οι τράπεζες την τρέχουσα περίοδο διαθέτουν 35 δισ. ευρώ ρευστότητα από την ΕΚΤ την οποία έλαβαν με επιτόκιο 1%. Χαμηλό κόστος άρα μπορούν να την εκμεταλλευτούν ώστε να αγοράσουν στοιχεία ενεργητικού κυρίως ομόλογα ώστε να αποκομίσουν κέρδος χωρίς ρίσκο επί της ουσίας.

Ομως όπως έχει τονιστεί οι τράπεζες σταδιακά υποχρεώνονται να αντικαταστήσουν την ρευστότητα της ΕΚΤ με ρευστότητα που αποκομίζουν με ίδια μέσα που σημαίνει ότι το κόστος χρήματος αυξάνεται κατακόρυφα στο 4% ενώ λόγω και της υποβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας οι όροι δανεισμού προφανώς και επιδεινώνονται. Το οριακό κόστος χρήματος την τρέχουσα περίοδο σε σχέση με την τρέχουσα τιμολόγηση π.χ. των στεγαστικών δανείων συμβάλλει ώστε οι τράπεζες να δουλεύουν ουσιαστικά με ιστορικό χαμηλό spread δηλαδή περιθώριο κέρδους.

Τραπεζικά στελέχη υποστηρίζουν ότι οι τράπεζες μέσα στο 2010 που θα αποφασίσουν σταδιακά να χορηγούν περισσότερα δάνεια πρωτίστως θα πρέπει να αξιολογήσουν το περιθώριο κέρδους τους. Όπως αναφέρεται δεν συμφέρει να δίνεις στεγαστικά δάνεια την τρέχουσα περίοδο. Μια τράπεζα κερδίζει μακράν περισσότερα και χωρίς ρίσκο από τα ομόλογα και όχι από τους τόκους των δανείων στεγαστικής πίστης. Στο παρελθόν το περιθώριο κέρδους στα στεγαστικά κυμαινόταν μεταξύ 1% και 1,5% για τα πρώτα χρόνια.

Προφανώς και η κατάσταση έχει μεταβληθεί και πλέον οι τράπεζες κερδίζουν λιγότερα σε σχέση με το παρελθόν. Δεν είναι τυχαίο ότι μόνο στο άκουσμα για πλαφόν στις πιστωτικές κάρτες δεν υπήρξε τραπεζίτης που να μην αντιδράσει αρνητικά. Οι πιστωτικές κάρτες εμφανίζουν μια ακόμη ιδιαιτερότητα δεν διαθέτουν εμπράγματες εξασφαλίσεις ενώ αντιθέτως εμφανίζουν και τις περισσότερες επισφάλειες.

Ομως σε κάποιες χώρες της Ευρώπης - Γαλλία και Γερμανία - τα επιτόκια καρτών είναι χαμηλότερα, γιατί όχι και στην Ελλάδα; Τα χαμηλότερα επιτόκια στην Γερμανία σχετίζονται με την τραπεζική κουλτούρα αλλά και την οικονομική κατάσταση του μέσου Γερμανού ή Γάλλου καταναλωτή. Στο μέλλον οι τράπεζες θα χορηγούν περισσότερα δάνεια από ότι την τρέχουσα περίοδο αλλά μόνο στους αποδεδειγμένα καλούς πελάτες τους και με σχετικά υψηλότερα επιτόκια σε σχέση με το παρελθόν.

Η κρίση γέννησε πολλές επισφάλειες στις τράπεζες που τρομοκράτησαν τις διοικήσεις καθώς δίνουν αγώνα δρόμου να εμφανίσουν υψηλά κέρδη. Παράλληλα υποχώρησε και η ζήτηση. Η ζήτηση από τα φυσικά πρόσωπα έχει περιοριστεί. Στο παρελθόν η υποβολή νέων αιτήσεων έφθανε τις 8 χιλιάδες αιτήσεις την ημέρα στις καλές περιόδους. Τώρα είναι αμφίβολο αν αγγίζουν τις 2 χιλιάδες την ημέρα. Οι ελληνικές τράπεζες δεν είναι ακόμη έτοιμες να χορηγήσουν επιθετικότερα δάνεια. Όμως θα κάνουν το πρώτο βήμα - θα αρχίσουν να χρηματοδοτούν τους καλούς πελάτες τους και ταυτόχρονα να αγοράζουν ομόλογα διαδικασία που είναι η πιο προσοδοφόρα αυτή την περίοδο. Ίσως από το 2011 να ανοίξει περισσότερο η αγορά δανείων.

Πέτρος Λεωτσάκος
[email protected]  

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr