Οι τράπεζες έγκαιρα προέβησαν σε κινήσεις για να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο των επισφαλειών. Π.χ. μείωσαν στο 75% το ποσό χρηματοδότησης για αγορά στέγης ωστόσο επανήλθαν στο 100% μετά τις εγγυήσεις που παρείχε το ελληνικό δημόσιο. ’ρχισαν να μειώνουν σημαντικά τα δάνεια προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις προκαλώντας αντιδράσεις αλλά ουσιαστικά το έπραξαν για να διασφαλίσουν ότι δεν θα διογκωθούν τα προβλήματα.
Αξιολογώντας την αντίδραση του παρελθόντος των τραπεζών προκύπτει ότι δεν έγινε απερίσκεπτα ή σπασμωδικά. Οι ελληνικές τράπεζες διατηρούν χαρτοφυλάκια δανείων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις συγκριτικά με τα δάνεια που έχουν δώσει προς μεγάλες επιχειρήσεις μεγαλύτερα σε σχέση με τα ισχύοντα στην Ευρώπη. Η παράμετρος αυτή επισημαίνεται και από την ΤτΕ ως δυνητικός κίνδυνος για την ποιότητα των δανείων των τραπεζών. Πέραν αυτών οι τράπεζες έχουν μειώσει τα επιτόκια τους και το έπραξαν προσπαθώντας να ισορροπήσουν μεταξύ δύο αντικρουόμενων δυνάμεων. Από την μια η μείωση έπρεπε να είναι λελογισμένη για να αναπληρωθούν οι απώλειες εσόδων από την περιορισμένη πιστωτική επέκταση αλλά από την άλλη μια μείωση των επιτοκίων ήταν απαραίτητη ώστε να μειώσουν το κόστος δανεισμού και να διευκολύνουν τους καταναλωτές και τις εταιρίες.
Θετικά πάντως λειτουργεί το γεγονός ότι οι τράπεζες επιμήκυναν το χρόνο άντλησης ρευστότητας από την ΕΚΤ σε ένα χρόνο σηκώνοντας μέσα στην εβδομάδα πάνω από 20 δισ. ευρώ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι τράπεζες αποκτούν μεγαλύτερη ευελιξία. Οι επισφάλειες προφανώς και δεν θα αντιμετωπισθούν με την αυξημένη ρευστότητα αλλά είναι προφανές ότι αυτό το στάδιο οι τράπεζες θα το περάσουν. Το βασικό μέλημα των διοικήσεων είναι μέσα από τις αναχρηματοδοτήσεις σε επιχειρηματικά και δάνεια λιανικής που φθάνουν τα 28 με 30 δισ. ευρώ θα καταφέρουν να μετριάσουν το κίνδυνο της έξαρσης των επισφαλειών. Αν μάλιστα η κατάσταση στο τουρισμό παραμείνει ελέγξιμη τότε μάλλον και οι επισφάλειες θα ακολουθήσουν μια πιο λελογισμένη συμπεριφορά.
Οι τράπεζες πάντως φαίνεται ότι ρίχνουν βάρος στην τουριστική βιομηχανία μέσω χρηματοδοτήσεων και πρωτοβουλιών στήριξης που λαμβάνουν. Όσον αφορά το εξωτερικό ενισχύουν με ρευστότητα τις θυγατρικές τους , μειώνουν την έκθεση τους σε ξένο νόμισμα και στηρίζουν στον βαθμό που μπορούν τις οικονομίες που δραστηριοποιούνται όπως π.χ. η κίνηση των 9 τραπεζών στην Γενεύη που αποφάσισαν να στηρίξουν τις θυγατρικές τους και κατ΄ επέκταση τις χώρες όπου βρίσκονται και εν προκειμένω Ρουμανία και Σερβία.
Λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις παραμέτρους στο 7% με 7,5% αναμένεται να διαμορφωθεί ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τέλος του 2009 σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις τραπεζιτών αλλά και ενδείξεων από την ΤτΕ. Η επικρατούσα άποψη κάνει λόγω για επιδείνωση της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών μάλλον στο τελευταίο τρίμηνο του 2009 και ίσως και στο α΄ τρίμηνο του 2010. Σε μια τέτοια περίπτωση αναμένεται να υπάρξει προφανώς αύξησης των προβλέψεων για επισφαλή δάνεια και στο τελευταίο τρίμηνο του 2009 και στο α΄ τρίμηνο του 2010 επηρεάζοντας αρνητικά την συνολική κερδοφορία και της τρέχουσας αλλά και της επόμενης χρονιάς.
Πάντως αν η εκτίμηση επιβεβαιωθεί για διαμόρφωση των επισφαλών δανείων στο 7% και λαμβάνοντας υπόψη ότι τα δάνεια στο τέλος του 2009 θα κινηθούν μεταξύ 260 και 263 δισ. ευρώ συνεπάγεται ότι τα προβληματικά δάνεια των τραπεζών θα ανέλθουν στα 18 δισ. ευρώ ρεκόρ ως απόλυτο μέγεθος συγκριτικά με τα 14 με 15 δισ. ευρώ που διαμορφώνονται τα επισφαλή δάνεια την τρέχουσα περίοδο ή ποσοστό επί των δανείων 6%. Όσον αφορά τα Βαλκάνια προκύπτει ότι τα επισφαλή δάνεια ανέρχονται στο 4% ή 2 δισ. ευρώ.
Πέτρος Λεωτσάκος
[email protected]
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr