Συνέντευξη στη Μαρία Μιχάλη

1. Ποιες αλλαγές πιστεύετε ότι θα συντελεστούν τα επόμενα χρόνια στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, στο πλαίσιο της συνεχούς μεταμόρφωσης των σύγχρονων δικτύων;

Οι αλλαγές που γίνονται στις τηλεπικοινωνίες έχουν κατ’ αρχάς μια ευρωπαϊκή διάσταση. Η Ευρώπη αναπτύσσει, βάση πολιτικών για τις τηλεπικοινωνίες, ευρωπαϊκά δίκτυα. Η πρώτη πτυχή αυτής της πολιτικής είναι οι συχνότητες. Με επιθετικό τρόπο η ευρωπαϊκή πολιτική έχει βάλει στόχους για τα δίκτυα πέμπτης γενιάς, τα 5G δίκτυα, τα οποία υποστηρίζονται από μια ενιαία πανευρωπαϊκή πολιτική για τις συχνότητες. Αυτό είναι πρόσκληση για τους επενδυτές να αξιοποιήσουν το φάσμα. Γιατί χρειάζονται τα δίκτυα αυτά; Τα δίκτυα που κατασκευάζονται και αναβαθμίζονται σήμερα πρέπει να μεταφέρουν πάνω από έξι φορές κίνηση δεδομένων σε σχέση με τα ήδη υπάρχοντα. Σήμερα στην Ελλάδα καταναλώνουμε πάνω από 1 GB δεδομένα ανά συνδρομητή. Οι προβλέψεις είναι ότι το 2020 αυτό το νούμερο θα έχει εξαπλασιαστεί και στην Ελλάδα και στις ευρωπαϊκές χώρες. Άρα τα δίκτυα πρέπει να αναβαθμίζονται για να μπορούν με υψηλή ποιότητα και ακρίβεια να μεταφέρουν τις πληροφορίες αυτές.

Αυτός ο εξαπλασιασμός των δεδομένων που συζητούμε πατάει σε άλλες αλλαγές που γίνονται σε άλλους κλάδους παράλληλα με την αλλαγή που συντελείται στις τηλεπικοινωνίες. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα από την ενέργεια. Υπάρχουν 7.000 μετρητές αναλογικοί. Φανταστείτε ότι η ενέργεια είναι σαν βιομηχανία στο επίπεδο που ήταν η κινητή τηλεφωνία το 1992. Δεν υπάρχει ούτε ένας έξυπνος μετρητής, εκτός από πιλοτικά προγράμματα. Στην επόμενη πενταετία υπάρχει όμως μια χρυσή ευκαιρία να αλλάξει αυτό και να εγκατασταθούν έξυπνοι μετρητές, οι οποίοι είναι μια πόρτα στην έξυπνη διαχείριση της ενέργειας στις επιχειρήσεις, στα σπίτια, στους δήμους και στη δημόσια διοίκηση. Το ίδιο μπορεί να συμβεί στη διαχείριση του φυσικού αερίου και του νερού.

Αντίστοιχα, για παράδειγμα, μια δραματική αλλαγή γίνεται στη βιομηχανία του αυτοκινήτου. Οι νέες γενιές αυτοκινήτων είναι συνδεδεμένες με τον κατασκευαστή, ο οποίος συνεχίζει να παρακολουθεί και να υποστηρίζει το αυτοκίνητο και το διαχειρίζεται σαν μια υπηρεσία μέσω λογισμικού και δυνατότητας επικοινωνίας με αυτό, με οφέλη π.χ. για τη συντήρησή του.

Η ψηφιοποίηση «ακουμπά» σιγά σιγά όλους τους κλάδους της οικονομίας. Άρα τα νέα δίκτυα «χτίζουν» το αύριο του μετασχηματισμού όλων των κλάδων της οικονομίας. Είναι πάρα πολύ σημαντικό να αναπτύξουμε εγκαίρως υποδομές. Κοινό σημείο είναι το έξυπνο κινητό, το οποίο γίνεται το εργαλείο για κάθε πολίτη.

2. Ποιες οι ευκαιρίες για τη χώρα μας σε αυτό το τοπίο; Η Ελλάδα σήμερα χαρακτηρίζεται από χαμηλές επιδόσεις σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ όσον αφορά στη διείσδυση και την χρήση ψηφιακών επικοινωνιών. 

Η Ελλάδα χαρακτηρίζεται από χαμηλές επιδόσεις σε κρίσιμους δείκτες για την αξιοποίηση των υποδομών και των υπηρεσιών που περιγράφουμε, όπως φαίνεται και από τα πορίσματα της έρευνας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, με τίτλο «Οι ψηφιακές επικοινωνίες βασικός πυλώνας ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας». Για παράδειγμα, ο τζίρος των επιχειρήσεων από ηλεκτρονικό εμπόριο είναι μόλις 2% ή και λίγο λιγότερο. Σε όλους τους δείκτες της αξιοποίησης ηλεκτρονικών υπηρεσιών, όπως είναι οι ηλεκτρονικές αγορές, είμαστε πολύ πίσω από τους μέσους όρους της Ευρώπης. Αυτό όμως δεν είναι ίδιο σε όλες τις περιπτώσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις έχουμε καλύτερη επίδοση. Για παράδειγμα, στην ανάπτυξη δικτύων 3^ης και 4^ης γενιάς, είμαστε στις 10 πρώτες χώρες της Ευρώπης. Στους δείκτες όμως αξιοποίησης των υποδομών είμαστε στις 3 τελευταίες χώρες.

Για να το ξεπεράσουμε αυτό χρειάζεται ένα συνεργατικό μοντέλο εργασίας στη χώρα. Αυτό, για παράδειγμα, μπορεί να αφορά στο πώς μπορούν να λειτουργούν οικονομικότερα οι επιχειρήσεις χρησιμοποιώντας ηλεκτρονικές αγορές, στο πώς μπορούν να αξιοποιηθούν οι ηλεκτρονικές πληρωμές, στο να μειωθεί το κόστος που προκαλεί η κυκλοφορία των μετρητών, καθώς και στο να μπορεί το κράτος να κάνει ηλεκτρονική εκκαθάριση των συναλλαγών και να αποδίδει το ΦΠΑ ταχύτερα και να μειωθεί η εισφοροδιαφυγή. Όλη αυτή η ιστορία των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι απαραίτητο να εξελιχθεί σε success story, γιατί διαφορετικά η ελληνική οικονομία θα παραμείνει μια περιθωριακή οικονομία, ακριβή στη λειτουργία της, αντιπαραγωγική, με υψηλά ποσοστά εισφοροδιαφυγής.

3. Ειδικότερα, πόσο θα μπορούσε να συμβάλλει ο κλάδος στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας;

Η πρώτη συμβολή είναι το ότι τα σύγχρονα δίκτυα είναι απολύτως απαραίτητα για να μπορέσεις να υποστηρίξεις την ανάπτυξη σύγχρονων υπηρεσιών για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, αν θέλουμε να κάνουμε ένα πλάνο για αναβάθμιση της Αθήνας σε καλύτερο τουριστικό ή επενδυτικό προορισμό, αυτό θα μπορούσε να βοηθηθεί με την εξέλιξή της σε μια «έξυπνη» πόλη, στην οποία θα διαχειριζόμαστε με ψηφιακό τρόπο ό, τι έχει να κάνει με την κυκλοφορία με τα ΜΜΜ ή με τις πληρωμές. Όλο αυτό μπορείς να το επικοινωνήσεις στις ειδικές κατηγορίες των επισκεπτών που θα έχει η χώρα.

Εν τω μεταξύ, καθώς οι τεχνολογίες αλλάζουν, χρειαζόμαστε νέες επιχειρήσεις που θα μπορούν να πάρουν αυτές τις τεχνολογίες και να τις μετατρέψουν σε υπηρεσία και σε εφαρμογή. Υπάρχει ένας μετασχηματισμός που γίνεται στον κλάδο των τηλεπικοινωνιών, ο οποίος έχει ως προαπαιτούμενο να δημιουργηθούν επιχειρήσεις στη χώρα, οι οποίες θα αξιοποιήσουν αυτήν τη συγκυρία. Έχουμε ένα έλλειμμα τέτοιων επιχειρήσεων στη χώρα. Υπάρχει ένας αρχικός πυρήνας που κάνει έναν τζίρο 400 εκατ. ευρώ το χρόνο. Αλλά είναι μικρός ακόμα, σχετικά με τις μελλοντικές δυνατότητες. Αυτές οι επιχειρήσεις είναι εκατοντάδες, αλλά μπορούν να γίνουν χιλιάδες. Σαν κλάδος αυτό το καλλιεργούμε. Υπάρχουν ήδη δείγματα εξαιρετικών συνεργασιών. Δεν είναι τυχαίο ότι ο κλάδος των κινητών επικοινωνιών είναι τρίτος σε παραγωγικότητα στη χώρα.

Οι τεχνολογικές υποδομές που αναπτύσσουν οι πάροχοι γίνονται το εργαλείο για να ακολουθήσει αυτήν την κίνηση και η υπόλοιπη οικονομία. Ένα παράδειγμα είναι το πώς παρέχονται οι υπηρεσίες τηλεφωνικών κέντρων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις ή το πώς υποστηρίζεται το περιβάλλον πληροφορικής σε μια επιχείρηση. Όλα αυτά δίνονται σήμερα μέσω cloud. Αυτός ο μετασχηματισμός αφορά και αγγίζει σταδιακά όλους τους κλάδους. Για τη χώρα μας είναι μονόδρομος η συμμετοχή σε αυτήν την εξέλιξη, δηλαδή η χώρα να είναι μέρος της ευρωπαϊκής στρατηγικής.

4. Ποιά είναι τα εμπόδια που αντιμετωπίζει η ανάπτυξη του κλάδου των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα; Τι θα μπορούσε να περιλαμβάνει ένας συνολικός σχεδιασμός στρατηγικής για την ψηφιακή ανάπτυξη στη χώρα μας;

Ένας εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός πρέπει πρώτον να περιλαμβάνει ταχεία ανάπτυξη των υποδομών των δικτύων, κάτι που πετυχαίνουν γενικά οι πάροχοι, επειδή είναι υγιείς επιχειρήσεις και μπορούν να χρηματοδοτήσουν τις επενδύσεις τους. Αυτό που εμποδίζει αυτή την διαδικασία είναι τα προβλήματα της αδειοδότησης των επενδύσεων αυτών και το ύψος του κόστους τους. Πολλά εκατομμύρια από τις επενδύσεις καταλήγουν στην γραφειοκρατία ή στην καθυστέρηση της αδειοδότησής τους. Συγκεκριμένα, κοστίζει 28 εκατ. ευρώ σε τέλη κάθε χρόνο το να αδειοδοτούνται οι επενδύσεις, ποσό που αγγίζει το 7% των επενδύσεων ετησίως.

Μια άλλη σημαντική πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσει ένας εθνικός σχεδιασμός είναι το ζήτημα των φόρων. Είναι τελείως αντιπαραγωγικοί οι φόροι στην Ελλάδα. Έχουμε τρομερή στρέβλωση στη λειτουργίας της αγοράς, σε πλήρη αντίθεση με το τι συμβαίνει στις ευρωπαϊκές αγορές. Ο καταναλωτής στην Ελλάδα έχει από τις φθηνότερες τιμές προ φόρων, αλλά μετά φόρους είμαστε μια από  τις ακριβότερες αγορές όσον αφορά στην κινητή τηλεφωνία. Πρόκειται για ανταγωνιστικό μειονέκτημα της χώρας και πρέπει να φύγει επειγόντως από το 2017 και μετά, ιδίως λόγω της κατάργησης του roaming που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατάσταση άνισου ανταγωνισμού τις ελληνικές εταιρείες με τις ευρωπαϊκές.

Επίσης, αυτό που θα μπορούσε να βοηθήσει πολύ είναι η υλοποίηση συντεταγμένων πολιτικών βάσει ενός σχεδίου για την ψηφιοποίηση της οικονομίας. Χρειάζεται πράγματι ένας εθνικός σχεδιασμός και θα βοηθήσει πολύ ο ρόλος του γενικού γραμματέα ψηφιακής πολιτικής για να μπορέσει η δημόσια διοίκηση να αξιοποιήσει τις δυνατότητες και να εκσυγχρονιστεί. Υπάρχουν πολύ καλές ιδέες για το πώς μπορεί να δομηθεί αυτός ο εθνικός σχεδιασμός.

Υπάρχουν πολλές χώρες που το έχουν δοκιμάσει και το έχουν πετύχει, ακόμα κι αν ξεκίνησαν από επίπεδο πολύ χαμηλότερο από εμάς. Για παράδειγμα στην Πολωνία σήμερα πάνω από το 50% των συναλλαγών γίνεται με ψηφιακά μέσα και υπάρχει μικρή σχετικά κυκλοφορία μετρητών. Αυτό έγινε σε λίγα χρόνια με συντεταγμένες πολιτικές. Έχουμε μπροστά μας μια ευκαιρία που πρέπει να αξιοποιηθεί όμως. Μπορούμε να αποτύχουμε κι εκεί, μπορούμε όμως και να πετύχουμε.

5. Ποιο θα μπορούσε να είναι το όφελος στο ελληνικό ΑΕΠ από μια επιτυχή αξιοποίηση των δυνατοτήτων που επιφυλάσσει στην οικονομία η ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών;

Μπορούμε να διπλασιάσουμε το όφελος στο ΑΕΠ και στα δημοσιονομικά αν υλοποιηθούν πολιτικές, όπως μείωση των έμμεσων φόρων, μείωση της γραφειοκρατίας, φιλικότερο περιβάλλον στις επενδύσεις και ισχυρή κινητροδότηση στην τοπική αυτοδιοίκηση και την μικρομεσαία επιχείρηση να ψηφιοποιηθούν.

Όπως δείχνουν και τα πορίσματα της προαναφερθείσας έρευνας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αν η Ελλάδα συγκλίνει πλήρως με την Ευρώπη στη διείσδυση της χρήσης δεδομένων με παράλληλη επικράτηση ενός ευνοϊκού επενδυτικού πλαισίου το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 2,2% (€4,49 δισ.) και τα δημόσια έσοδα  κατά €2,06 δισ., έως το 2020. Αντιθέτως, με τη διατήρηση ή και επιδείνωση του υφιστάμενου περιβάλλοντος και διατήρηση της απόκλισης από την ΕΕ, η επιπρόσθετη συμβολή των ψηφιακών επικοινωνιών στην οικονομία θα μειωθεί σε υποδιπλάσιο ποσοστό (1,1% στο ΑΕΠ και μόλις 1 δισ. ευρώ δημόσια έσοδα έως το 2020).

Τώρα που συζητούμε για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο της χώρας, πρέπει η ψηφιακή στρατηγική να είναι αναπόσπαστο μέρος αυτού του σχεδιασμού. Στη νέα επιχειρηματικότητα η έμφαση πρέπει να δοθεί σε πρωτοβουλίες που έχουν σχέση με την καινοτομία και την πληροφορική.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr