Με βάση όσα αναφέρει το Γραφείο Οικονομικών κι Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) της Πρεσβείας της Ελλάδος στην Λευκωσία,  η ανακοίνωση της Κομισιόν δεν κατονομάζει την εταιρία, στην οποία χορηγήθηκε το Πιστοποιητικό ΠΟΠ από την Bureau Veritas, το διεθνώς διαπιστευμένο όργανο που έχει εξουσιοδοτηθεί να διενεργεί τους σχετικούς επίσημους ελέγχους στην Κύπρο τόσο για Ε/Κ όσο και για τ/κ παραγωγούς. Όπως σημειώνεται, ο πρώτος παραγωγός Χαλλουμιού από την τ/κ κοινότητα που αξιολογήθηκε από την Bureau Veritas, το Φεβρουάριο τ.ε. κρίθηκε ότι συμμορφώνεται με τις προδιαγραφές προϊόντος ΠΟΠ «Χαλλούμι»/«Hellim».

Σύμφωνα με δήλωση του κ. Μάριο Νάβα, Γενικού Διευθυντή Στήριξης Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Χαλλούμι/Hellim αποτελεί κοινή κληρονομιά και των δύο κοινοτήτων της Κύπρου και η τ/κ κοινότητα μπορεί να έχει απτά οφέλη από την πλήρη ένταξή της στην ΕΕ. Ο κ. Μ. Νάβα ενθάρρυνε τους τ/κ να επιδιώξουν να συμμορφωθούν με τα πρότυπα της ΕΕ, εκτιμώντας επίσης ότι η διαδικασία πιστοποίησης ΠΟΠ για το Χαλλούμι/Hellim λειτουργεί ως ένα μίνι εργαστήριο επανένωσης.

Παράλληλα, το κ/Υπουργείο Γεωργίας σχολιάζοντας την έκδοση του πρώτου Πιστοποιητικού τήρησης των προδιαγραφών του προϊόντος «Χαλλούμι» (Halloumi)/ «Hellim» (ΠΟΠ) από τ/κ τυροκομείο, στα κατεχόμενα, συνδέει την εξέλιξη με τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ΕΕ στην προσέγγιση των δύο κοινοτήτων.

Υπενθυμίζεται ότι μετά την καταχώρηση της ονομασίας «Χαλλούμι»/«Hellim» ως ΠΟΠ, μόνο το Χαλλούμι που παράγεται στην Κυπριακή Δημοκρατία, σύμφωνα με τις σχετικές προδιαγραφές του προϊόντος και το οποίο εξάγεται από αυτήν νομίμως, μπορεί να διατεθεί στην αγορά της ΕΕ με την εν λόγω ονομασία και υπό την έγκριση του συστήματος ελέγχου και πιστοποίησης ΠΟΠ από τη Bureau Veritas, δυνάμει του Κανονισμού της Κομισιόν για την καταχώρηση του Χαλλουμιού/Hellim ως ΠΟΠ. Παραγωγοί και από τις δύο πλευρές της Πράσινης Γραμμής μπορούν να υποβάλουν αίτηση για πιστοποίηση των προϊόντων τους. Ήδη, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του κ/Υπουργείου Γεωργίας αντίστοιχα πιστοποιητικά ΠΟΠ έχουν εκδοθεί, μέχρι σήμερα, από τον ίδιο φορέα, για ακόμη πενήντα οκτώ (58) τυροκομεία που βρίσκονται στις περιοχές, υπό τον αποτελεσματικό έλεγχο της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Επιπρόσθετα, στην ανακοίνωση της Κομισιόν, σημειώνεται πως δεν έχουν ακόμα εφαρμοστεί τα μέτρα, τα οποία πρέπει να εκπληρώσει η τ/κ κοινότητα σε σχέση με τις απαιτήσεις της ΕΕ σε θέματα υγιεινής, ούτως ώστε να μπορεί να αξιοποιήσει πλήρως το σύστημα ποιότητας της ΕΕ και να προχωρήσει στο εμπόριο προϊόντων ΠΟΠ διαμέσου της Πράσινης Γραμμής. Μέχρι το τέλος του 2024, η τ/κ κοινότητα οφείλει να εφαρμόσει μέτρα σχετικά με τα υγειονομικά και φυτοϋγειονομικά πρότυπα της ΕΕ, πριν επιτραπεί η εμπορία του συγκεκριμένου τυριού ΠΟΠ από τ/κ παραγωγούς στην ΕΕ από τα σημεία εισόδου της Πράσινης Γραμμής και τα νόμιμα σημεία εξόδου (λιμάνια, αεροδρόμια) της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, η Κομισιόν στηρίζει τον τ/κ γαλακτοκομικό τομέα, στο πλαίσιο του προγράμματος βοήθειας προς την τ/κ κοινότητα. Συνεπώς, μέχρι να εφαρμοστούν τα συγκεκριμένα μέτρα, να υποδειχθούν τα νόμιμα σημεία εξόδου της Κυπριακής Δημοκρατίας και να υλοποιηθούν οι σχετικές δεσμεύσεις, το προϊόν που παράγεται στο εν λόγω τυροκομείο (ή σε όσα αδειοδοτηθούν, στο μέλλον) δεν μπορούν να διατίθενται ούτε στα εδάφη που ελέγχει η Κυπριακή Δημοκρατία ούτε στην υπόλοιπη ΕΕ. Επιπρόσθετα, το κ/Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος προτίθεται να αναθέσει την υλοποίηση των εν λόγω ελέγχων στις περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου η Κυβέρνηση δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο, σε ανεξάρτητο φορέα ελέγχου.

Τέλος, σημειώνεται ότι:

α). το Χαλλούμι/Hellim καταχωρήθηκε ως ΠΟΠ, το 2021, μετά από μία μακρά περίοδο διαβουλεύσεων, σχετικά με τις προδιαγραφές παραγωγής και τη διαδικασία, με την οποία λαμβάνεται η πιστοποίηση ΠΟΠ και

β). στο πλαίσιο του ετήσιου προγράμματος δράσης του 2022 της ΕΕ για την τ/κ κοινότητα, συνολικού ύψους 33,4 εκατ. Ευρώ η τεχνική υποστήριξη μόνο για το Χαλλούμι/Hellim ανήλθε σε 7.675.000 Ευρώ.