Παρά το γεγονός ότι η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών βρίσκεται στον πυρήνα των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο επίκεντρο της ατζέντας για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επαγγελματική τους ανέλιξη.
Από τα στοιχεία της διεθνούς έρευνας του Παγκόσμιου Παρατηρητηρίου Επιχειρηματικότητας που πραγματοποιήθηκε το 2023, επί συνόλου 45 οικονομιών, προέκυψαν τα εξής:
• Σε πέντε μόνο οικονομίες το ποσοστό των γυναικών που ίδρυσαν ή ‘έτρεξαν’ μια νέα επιχείρηση ήταν ίδιο ή υψηλότερο από το αντίστοιχο των ανδρών (Κίνα, Κολομβία, Εκουαδόρ, Ταϊλάνδη και Λιθουανία).
• Τη μεγαλύτερη διαφορά στα ποσοστά αντρικής και γυναικείας νέας επιχειρηματικότητας εμφάνισαν η Ιορδανία, ο Καναδάς (εννέα ποσοστιαίες μονάδες σε καθεμία), και η Βραζιλία (οκτώ μονάδες).
• Σε ορισμένες υψηλού εισοδήματος Ευρωπαϊκές χώρες (Νορβηγία, Γερμανία, Σλοβενία, Ιταλία, Σουηδία και Γαλλία), η διαφορά στα επίπεδα επιχειρηματικότητας μεταξύ αντρών και γυναικών ανήλθε σε τρεις με τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες.
• Η αναλογία γυναικών-ανδρών πέφτει απότομα καθώς οι νέες επιχειρήσεις θεωρούνται εδραιωμένες. Σε 29 από τις 45 οικονομίες, υπήρχαν τουλάχιστον δύο γυναίκες που ξεκινούσαν ή διεύθυναν μια νέα επιχείρηση για κάθε τρεις άνδρες που έκαναν το ίδιο, αλλά μόνο σε 16 οικονομίες ίσχυε η ίδια αναλογία για εδραιωμένες επιχειρήσεις.
Συμπεραίνεται ότι σε αρκετές οικονομίες η μετάβαση της γυναικείας ηγεσίας από νεοϊδρυθείσες επιχειρήσεις σε εδραιωμένες είναι αρκετά χαμηλή.
Στις μέρες μας, το υψηλό μορφωτικό επίπεδο, η διαρκής εκπαίδευση και επιστημονική κατάρτιση των γυναικών επιχειρηματιών, αποτελούν σημαντικά στοιχεία που μπορούν να βελτιώσουν σε σημαντικό βαθμό το “επιχειρείν”. Η ενθάρρυνση της δημιουργίας περισσότερων επιχειρήσεων που διοικούνται από γυναίκες κρίνεται απαραίτητη για την ενδυνάμωση του ρόλου των γυναικών στην κοινωνία που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και θα οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη.
Σαφώς, το κοινωνικό και θεσμικό πλαίσιο που επικρατεί σε κάθε χώρα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας και μπορεί να επιδρά θετικά ή αρνητικά στην ανέλιξη της γυναίκας στον επιχειρηματικό κόσμο σε διεθνές επίπεδο.
Επομένως, παρά την σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί διαχρονικά, οι αρμόδιοι φορείς κάθε χώρας θα πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα, να δημιουργήσουν τις απαραίτητες συνθήκες και να προσφέρουν κίνητρα, ώστε όλο και περισσότερες γυναίκες να στραφούν προς την “επιχειρηματική δραστηριοποίηση”.
Γυναίκες Επικεφαλής Επιχειρήσεων στην Ελλάδα
Στην ενότητα που ακολουθεί παρουσιάζονται, συγκεντρωτικά, ορισμένα βασικά διαρθρωτικά στοιχεία και οικονομικά μεγέθη για τις τρεις παρακάτω κατηγορίες εταιρειών:
Α. Σύνολο Εταιρειών: Αφορά 74.524 επιχειρήσεις από όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, οι οποίες έχουν αντληθεί από τη βάση δεδομένων της ICAP CRIF και έχουν διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία για τη χρήση 2022. Για ένα μέρος αυτών και πιο συγκεκριμένα για το 15,3% (11.408 επιχειρήσεις) υπάρχουν διαθέσιμα οικονομικά στοιχεία και για το 2023 μέχρι την περίοδο σύνταξης της παρούσης ανάλυσης.
Β. Εταιρείες που Διοικούνται από Γυναίκες: Στο προαναφερθέν σύνολο (74.524 εταιρείες), περιλαμβάνονται 20.130 επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες (Διευθύνουσα Σύμβουλος ή Διαχειρίστρια).
Γ. Top 500 LWiB: Αναφέρεται στις 500 μεγαλύτερες εταιρείες με βάση το συνολικό κύκλο εργασιών τους την περίοδο 2022 – 20232 , οι οποίες διοικούνται από Γυναίκες και παρουσιάζονται αναλυτικά στην επιχειρηματική έκδοση Leading Women in Business της ICAP CRIF. Οι επιχειρήσεις αυτές προέκυψαν από δείγμα των 20.130 εταιρειών της βάσης δεδομένων που διατηρεί η ICAP CRIF.
Διαρθρωτικά Στοιχεία Εταιρειών
Το τρέχον έτος (2024), επί συνόλου δείγματος 74.524 επιχειρήσεων της έρευνας, ποσοστό 27,0% διευθύνεται από γυναίκες-ανώτατα στελέχη (20.130 εταιρείες). Το ποσοστό διείσδυσης εμφανίζεται αυξημένο συγκριτικά με τις προηγούμενες αντίστοιχες έρευνες (2023: 25,9%, 2022: 25,5%, 2021: 25,8%). Συγκεκριμένα, καταγράφει άνοδο κατά 1,1 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2023.
Από τα παρουσιαζόμενα στοιχεία, διαπιστώνεται διαχρονική διεύρυνση της διείσδυσης των γυναικών σε υψηλόβαθμες θέσεις του ελληνικού εταιρικού τομέα, με το ποσοστό συμμετοχής τους να εμφανίζεται ενισχυμένο κατά 7,4 ποσοστιαίες μονάδες την τελευταία δεκαετία (2015-2024).
Το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών που διοικούνται από γυναίκες εντοπίζεται στις πολύ μικρού και μικρού μεγέθους επιχειρήσεις, σύμφωνα με την επίσημη κατηγοριοποίηση που ακολουθείται στην Ε.Ε. Ειδικότερα, από το σύνολο των εταιρειών που διοικούνται από γυναίκες, το υψηλότερο ποσοστό συμμετοχής εντοπίζεται στις επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών μικρότερο από €2 εκατ. (28,2%) και με αριθμό απασχολούμενου προσωπικού μικρότερο των 10 ατόμων (27,1%).
Επιπλέον παρατηρείται πως καθώς αυξάνεται το μέγεθος των εταιρειών (βάσει ετήσιου κύκλου εργασιών και αριθμού απασχολουμένων), το ποσοστό διείσδυσης εκείνων που διοικούνται από γυναίκες στο αντίστοιχο σύνολο των επιχειρήσεων του δείγματος περιορίζεται.
Εστιάζοντας στις «Top 500» επιχειρήσεις που διευθύνονται από γυναίκες - ανώτατα στελέχη, διαπιστώνεται ότι το 81,8% αυτών αφορά εταιρείες με κύκλο εργασιών μεταξύ €10 εκ. και €50 εκ., ενώ το υπόλοιπο 18,2% αποσπούν οι επιχειρήσεις με πωλήσεις πάνω από €50 εκ. Επομένως, συμπεραίνεται ότι, σύμφωνα με τα ισχύοντα ευρωπαϊκά πρότυπα, το σύνολο των μεγαλύτερων εταιρειών που διευθύνονται από γυναίκες–ανώτατα στελέχη είναι μεσαίου και μεγάλου μεγέθους.
Αναφορικά με τη νομική μορφή τους, παρατηρείται ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής των επιχειρήσεων που διευθύνονται από γυναίκες, στο σύνολο του δείγματος, εντοπίζονται κατά σειρά στις:
- Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (31,9%)
- Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (30,9%)
- Ομόρρυθμες Εταιρείες (27,4%)
- Μονοπρόσωπες Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (27,1%)
- Ετερόρρυθμες Εταιρείες (26,0%) o Μονοπρόσωπες Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (25,8%) o Ανώνυμες Εταιρείες (22,4%)
Αξίζει να επισημανθεί ότι, από τις 500 μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας οι οποίες διευθύνονται από γυναίκες – ανώτατα στελέχη, ποσοστό 78,8% λειτουργούν ως Ανώνυμες Εταιρείες (Α.Ε.).
Εξετάζοντας τη γεωγραφική κατανομή των επιχειρήσεων, παρατηρείται ότι τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης εταιρειών στις οποίες δραστηριοποιούνται γυναίκες σε ανώτατες θέσεις, καταγράφονται:
- στα Νησιά του Ιονίου (30,8%)
- στα Νησιά του Αιγαίου (28,5%)
- στην Κρήτη (28,3%)
- στη Μακεδονία (27,0%)
- στη Στερεά Ελλάδα και Εύβοια (26,8%)
- στην Πελοπόννησο (26,5%)
Η μικρότερη συμμετοχή γυναικών εντοπίζεται στη Ήπειρο (24,2%).
Αν και το γεωγραφικό διαμέρισμα της Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας δεν έχει τη μεγαλύτερη διείσδυση γυναικείας ηγεσίας, η πλειονότητα των επιχειρήσεων που διοικούνται από γυναίκες (56,2%) εδρεύει στο συγκεκριμένο γεωγραφικό διαμέρισμα, με τις περισσότερες εξ αυτών να βρίσκονται στην Αττική.
Όσον αφορά τις 500 μεγαλύτερες επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες, το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών (70,4%) βρίσκεται στην προαναφερόμενη γεωγραφική περιοχή (Στερεά Ελλάδα και Εύβοια). Ακολουθεί, με σημαντική διαφορά η Μακεδονία αποσπώντας μερίδιο 15,6%
Εξετάζοντας την κατανομή των επιχειρήσεων βάσει του ευρύτερου τομέα δραστηριότητάς τους (Βιομηχανία, Εμπόριο, Χρηματοπιστωτικός Τομέας, Υπηρεσίες, Τουρισμός) φαίνεται ότι οι περισσότερες εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες (ως ποσοστό συμμετοχής τους στο αντίστοιχο σύνολο) ανήκουν στον κλάδο του Τουρισμού (31,6%). Ακολουθούν ο τομέας του Εμπορίου και οι Υπηρεσίες με μερίδια 27,9% και 26,5% αντιστοίχως.
Σημαντική διαφοροποίηση στη διάρθρωση ανά τομέα δραστηριοποίησης, παρατηρείται στο δείγμα των 500 μεγαλύτερων εταιρειών, με το 43,0% εξ αυτών να ανήκουν στον κλάδο του Εμπορίου, ενώ έπεται ο Βιομηχανικός κλάδος με μερίδιο συμμετοχής 25,6%. Μόνο το 7,8% των 500 μεγαλύτερων επιχειρήσεων που διοικούνται από γυναίκες δραστηριοποιούνται στον τομέα του Τουρισμού.
Εταιρείες που εισέρχονται για πρώτη φορά στις «Top 500» εταιρείες που διευθύνονται από γυναίκες-ανώτατα στελέχη
Στο σημείο αυτό κρίνεται σκόπιμο να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στις εταιρείες οι οποίες συγκαταλέγονται για πρώτη φορά στις Top 500 εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες, από την αρχή της παρούσας έκδοσης (1η έκδοση το 2012).
Ο αριθμός των νεοεισερχομένων εταιρειών ανέρχεται σε 71. Σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση που ακολουθείται στην Ε.Ε., η συντριπτική πλειονότητα αυτών (90,1%) αποτελούν μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις (με ετήσιο κύκλο εργασιών από €10 εκατ. έως €50 εκατ.) ενώ ποσοστό 38,0% απασχολούν από 50 έως 249 εργαζομένους και το 29,6% αυτών απασχολούν 10 έως 49 εργαζομένους.
Σχετικά με τη γεωγραφική κατανομή των νεοεισερχόμενων επιχειρήσεων, ποσοστό 78,9% εδρεύει στη Στερεά Ελλάδα και την Εύβοια.
Στον τομέα του Εμπορίου δραστηριοποιείται το 39,4% των εταιρειών και ακολουθούν οι επιχειρήσεις του ευρύτερου κλάδου παροχής Υπηρεσιών με μερίδιο 32,4% επί του συνόλου των 71 νεοεισερχομένων εταιρειών. Έπονται, οι επιχειρήσεις της Βιομηχανίας (16,9%), ενώ πολύ μικρά ποσοστά αποσπούν ο Τουρισμός και ο Χρηματοπιστωτικός τομέας (8,5% και 2,8% αντίστοιχα). Τέλος, αναφορικά με τη νομική μορφή, η πλειοψηφία των νεοεισερχόμενων επιχειρήσεων λειτουργούν ως Ανώνυμες Εταιρείες (71,8%).
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί ότι μεταξύ των 500 πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων στην Ελλάδα το 2022 με βάση τα αποτελέσματα EBITDA (σχετική έκδοση ICAP CRIF: “Business Leaders in Greece”), ποσοστό 13,6% (68 επιχειρήσεις) διοικείται από γυναίκες. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2021 ήταν 10,8%.
Οι συνολικές πωλήσεις των συγκεκριμένων 68 εταιρειών διοικούμενων από γυναίκες, διαμορφώθηκαν σε €7,73 δισ. περίπου το 2022, καλύπτοντας ποσοστό 4,9% επί του συνολικού κύκλου εργασιών των 500 πιο κερδοφόρων εταιρειών (ίδιο ποσοστό με το 2021). Τα EBITDA των συγκεκριμένων επιχειρήσεων διαμορφώθηκαν σε €1,72 δισ. το ίδιο έτος, ποσό που αντιστοιχεί στο 6,9% των συνολικών κερδών EBITDA των 500 μεγαλύτερων επιχειρήσεων (έναντι 4,8% το 2021).
Συνοψίζοντας, διαπιστώνεται ότι οι ελληνικές εταιρίες που διευθύνονται από γυναίκες καταγράφουν διαχρονικά καλύτερες επιδόσεις σε βασικούς χρηματοοικονομικούς δείκτες. Επιπλέον, οι γυναίκες - ανώτατα στελέχη διακρίνονται για την αποτελεσματική διαχείριση του λειτουργικού κόστους, επιτυγχάνοντας καλύτερες ταμειακές ροές και περιθώρια κερδοφορίας από την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
Το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών σε ανώτατες διοικητικές θέσεις στο ελληνικό επιχειρείν διευρύνθηκε σημαντικά την τελευταία δεκαετία. Παρ’ όλα αυτά, ο βαθμός διείσδυσης κυμαίνεται ακόμα σε σχετικά χαμηλά επίπεδα (το μερίδιο συμμετοχής τους δεν ξεπερνά το 32,0% σε κανένα κλάδο δραστηριότητας), γεγονός που υποδηλώνει ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης της γυναικείας επιχειρηματικότητας με την είσοδο περισσότερων γυναικών στις ανώτατες διοικητικές θέσεις των επιχειρήσεων της χώρας.
Δήλωση Σταματίνας Παντελαίου, Διευθύντριας, Οικονομικών Κλαδικών Μελετών ICAP
«Το ποσοστό διείσδυσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας το 2024 ανήλθε σε 27,0% στη χώρα μας, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 7,4 ποστοστιαίες μονάδες την τελευταία 10ετία (2015-2024) και αύξηση κατά 1,1 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2023.
Οι εταιρείες που διοικούνται από Γυναίκες είναι στην πλειοψηφία τους μικρού μεγέθους, εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και ΙΚΕ, εντοπίζονται κυρίως στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας, με την πλειοψηφία αυτών να βρίσκεται στην Αττική και ανήκουν κυρίως στους τομείς του Τουρισμού και Εμπορίου. Οι εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες εμφανίζουν καλύτερες επιδόσεις στους περισσότερους χρηματοοικονομικούς δείκτες κερδοφορίας και αποδοτικότητας, γεγονός το οποίο μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες διακρίνονται για την αποτελεσματικότητα τους και την καλύτερη διαχείριση του κόστους των εταιρειών που διοικούν. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών βρίσκεται στον πυρήνα των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο επίκεντρο της ατζέντας για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030, οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην επαγγελματική τους ανέλιξη.
Επομένως, οι αρμόδιοι φορείς κάθε χώρας θα πρέπει να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα, να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες και να προσφέρουν κίνητρα, ώστε όλο και περισσότερες γυναίκες να στραφούν προς την επιχειρηματική δραστηριοποίηση».
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr