Σύμφωνα με τη μελέτη, η συνολική συνεισφορά του κλάδου των αλκοολούχων ποτών στην ελληνική οικονομία είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς ο κλάδος καταγράφει ισχυρές διασυνδέσεις με άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας (χονδρικό και λιανικό εμπόριο, εστίαση / ψυχαγωγία, διαφήμιση κ.ά.). Η εγχώρια προστιθέμενη αξία που συνδέεται με την καταναλωτική δαπάνη στα αλκοολούχα ποτά προσέγγισε το 2010 το €1,5 δισεκ. Τα αντίστοιχα εισοδήματα των εργαζομένων εκτιμώνται σε €437 εκ., οι εταιρικοί φόροι σε €51 εκ., ενώ ιδιαίτερα σημαντική επίδραση αφορά στην απασχόληση που «οφείλεται» στον κλάδο των αλκοολούχων ποτών, η οποία προσεγγίζει τις 41.000 εργαζόμενους. Τέλος, τα φορολογικά έσοδα από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης Οινοπνευματωδών Ποτών (ΕΦΚΟΠ) στα αλκοολούχα ποτά (πλην τοπικών αποσταγμάτων όπως ούζο και τσίπουρο) υπολογίζονται για το 2010 σε €322 εκ. – αρκετά χαμηλότερα από τους στόχους που είχαν τεθεί με βάση τις αυξήσεις στους συντελεστές ΕΦΚΟΠ – και τα έσοδα από ΦΠΑ σε €382 εκ.
Όπως τονίζεται στη μελέτη, ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών έχει πληγεί έντονα τόσο από την ύφεση της ελληνικής οικονομίας, όσο και από τις διαδοχικές αυξήσεις του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης Οινοπνευματωδών Ποτών (ΕΦΚΟΠ) (κατά 125%) και του ΦΠΑ (από 19% σε 23%) τη διετία 2009-2010. Ως αποτέλεσμα, οι τιμές των αλκοολούχων ποτών αυξήθηκαν κατά 25% και οι πωλήσεις μειώθηκαν περισσότερο από 20% το 2010, ενώ η πτώση συνεχίστηκε με παρόμοια ένταση και το 2011. Το μερίδιο των αλκοολούχων ποτών επί του συνόλου των οινοπνευματωδών ποτών, υποχώρησε από 7% περίπου την περίοδο 2005-2008, σε 5% το 2010, καθώς η διαφορετική φορολογική αντιμετώπιση στις επιμέρους κατηγορίες οινοπνευματωδών ποτών ενίσχυσε τα κίνητρα για υποκατάσταση της κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών με άλλες κατηγορίες οινοπνευματωδών.

Η ραγδαία πτώση των πωλήσεων αλκοολούχων ποτών τη διετία 2009-2010 είχε ευρύτερες αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας. Εκτιμάται ότι η μείωση της δαπάνης κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών το 2010, οδήγησε σε μείωση της προστιθέμενης αξίας στην ελληνική οικονομία κατά €387 εκ. και σε απώλεια περίπου 10.000 θέσεων εργασίας.

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, εφόσον διατηρηθεί το υφιστάμενο καθεστώς φορολόγησης, η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών αναμένεται να συνεχίσει την πτωτική της πορεία, φτάνοντας το 2014 τα 56 εκ. φιάλες. Μια τέτοια εξέλιξη συνεπάγεται ότι το επίπεδο πωλήσεων το 2014 θα βρίσκεται στο 58% του επιπέδου πωλήσεων του 2005 και στο 63% του επιπέδου πωλήσεων του 2009. Συνολικά τα έσοδα του δημοσίου εκτιμάται ότι το 2014 θα είναι λιγότερα κατά €34 εκ., σε σύγκριση με το 2011, ενώ οι πρόσθετες απώλειες θέσεων εργασίας υπολογίζονται σε 2.500 στην τριετία 2012-2014.

Στη μελέτη του ΙΟΒΕ εξετάζονται τα αποτελέσματα στην οικονομία από την υιοθέτηση ενός εναλλακτικού σεναρίου φορολογικής πολιτικής, σύμφωνα με το οποίο ο ΕΦΚΟΠ αποκλιμακώνεται βαθμιαία κατά €250 / 100 λίτρα αιθυλικής αλκοόλης ετησίως την περίοδο 2012-2014, καταλήγοντας σε επίπεδο υψηλότερο από το ισχύον τον Ιανουάριο 2010, αλλά και από τον αντίστοιχο μέσο όρο στην ΕΕ-27. Σε αυτό το σενάριο η κατανάλωση αλκοολούχων ποτών αναμένεται να αναστρέψει την καθοδική της πορεία μέχρι το 2014, χωρίς όμως να ξεπεράσει το επίπεδο κατανάλωσης του 2010. Η εξέλιξη αυτή, ωστόσο, θα οδηγήσει σε αύξηση των καθαρών δημοσίων εσόδων και θα βελτιώσει τις προοπτικές βιωσιμότητας των επιχειρήσεων του κλάδου και την απασχόληση σε σύγκριση με τη διατήρηση υφιστάμενου καθεστώτος φορολόγησης.

Επιπρόσθετες θετικές επιδράσεις στα δημόσια έσοδα μπορεί να προέλθουν από τη σταδιακή συρρίκνωση του παράνομου εμπορίου. Για το 2010 εκτιμάται ότι η απώλεια φορολογικών εσόδων από τη μη καταβολή του ΕΦΚΟΠ σε ποτά που διακινήθηκαν παράνομα, προσεγγίζει τα €50 εκ. (χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το τσίπουρο διημέρων). Η συρρίκνωση, έστω και κατά 10%, του παράνομου εμπορίου εκτιμάται ότι μπορεί να αποφέρει περίπου €21,7 εκ. την περίοδο 2012-2014.

Σε συνδυασμό με την αποκλιμάκωση του φόρου επιβάλλεται να εφαρμοστούν πρόσθετα μέτρα, διοικητικού ή/και εποπτικού χαρακτήρα που θα διασφαλίζουν την ομαλή λειτουργία της αγοράς αλκοολούχων ποτών, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ενισχυθεί και η εταιρική κοινωνική ευθύνη απέναντι στις παθογένειες της αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό μερικές προτάσεις που αξίζει να εξεταστούν είναι οι παρακάτω:

-Εντατικοποίηση των ελέγχων, τόσο στα σύνορα, όσο και επιτόπια στην εγχώρια αγορά για συμπίεση του παράνομου εμπορίου, συνοδευόμενη από συντονισμό των ελεγκτικών μηχανισμών για καλύτερη αποτελεσματικότητα.

-Δημιουργία Ομάδας Εργασίας (Task Group) με συμμετοχή των αρμόδιων υπηρεσιών και των επιχειρήσεων του κλάδου για την καταπολέμηση της νοθείας / λαθρεμπορίου οινοπνευματωδών ποτών.

-Εκτίμηση των δυνατοτήτων συνεισφοράς των επιχειρήσεων στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (π.χ. Χορηγία ειδικού εξοπλισμού στις ελεγκτικές αρχές για τον εντοπισμό παράνομα διακινούμενων φορτιών προϊόντων).

-Εφόσον επιτευχθεί η εξομάλυνση των δημοσίων οικονομικών σε εύλογο χρονικό ορίζοντα, θα μπορούσε να προσδιοριστεί δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα σύγκλισης των φορολογικών συντελεστών με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους ή / και με ανταγωνιστικούς τουριστικούς προορισμούς. Αυτό θα βοηθήσει τον προγραμματισμό των επιχειρήσεων μειώνοντας την αβεβαιότητα από την ad hoc και χωρίς προηγούμενη επεξεργασία των ευρύτερων επιπτώσεων, αύξηση του ειδικού φόρου.

-Σε μεταγενέστερο χρόνο, επανεξέταση των στόχων της φορολογικής πολιτικής από την επιβολή ειδικού φόρου στα οινοπνευματώδη ποτά και καθορισμός προτεραιοτήτων με βάση τη θεωρητική βάση επιβολής ειδικών φόρων (ενσωμάτωση των εξωτερικών επιδράσεων από υπερβολική κατανάλωση – υγεία καταναλωτών).