Πότε τίθενται σε ισχύ οι δασμοί;

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ προχώρησε την Τετάρτη (12/3) στην επιβολή νέων δασμών ύψους 25% στις εισαγωγές προϊόντων χάλυβα και αλουμινίου στις ΗΠΑ και η ΕΕ απάντησε ανακοινώνοντας αντίμετρα περίπου μία ώρα αργότερα. Από την 1η Απριλίου, οι επιπλέον δασμοί της ΕΕ θα ισχύουν και πάλι για τις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων όπως το ουίσκι μπέρμπον, οι κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών, οι βάρκες και το φυστικοβούτυρο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο δασμός θα είναι 50% - για παράδειγμα για μοτοσικλέτες όπως αυτές που κατασκευάζονται στις ΗΠΑ από τον γνωστό κατασκευαστή Harley-Davidson.

Ποια είναι η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής;

Τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπουν επίσης την επιβολή απαντητικών δασμών σε πολλές άλλες εισαγωγές από τα μέσα Απριλίου, κατόπιν διαβούλευσης με τα κράτη μέλη. Προορίζονται να επηρεάσουν τις εταιρείες που πωλούν αμερικανικά γεωργικά προϊόντα όπως πουλερικά, βοδινό κρέας, ορισμένα θαλασσινά, ξηρούς καρπούς, αυγά, γαλακτοκομικά προϊόντα, ζάχαρη και λαχανικά στην ΕΕ. Επίσης, πρόκειται να επιβληθούν επιπλέον δασμοί της ΕΕ σε άλλα βιομηχανικά προϊόντα, όπως κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, δερμάτινα είδη, οικιακές συσκευές, εργαλεία, πλαστικά και προϊόντα ξύλου. Ο δασμολογικός συντελεστής θα μπορούσε να είναι 25%

Τι σημαίνει η τελωνειακή διαμάχη για την οικονομία και τις θέσεις εργασίας;

Η πρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν βλέπει σημαντικούς κινδύνους. Συγκεκριμένα, προβλέπει άνοδο των τιμών, προβλήματα στις αλυσίδες εφοδιασμού και κίνδυνο απώλειας θέσεων εργασίας. «Οι τελωνειακοί δασμοί είναι φόροι. Είναι κακοί για τις εταιρείες και ακόμη χειρότεροι για τους καταναλωτές», λέει η ίδια, προσθέτοντας ότι ορισμένοι οικονομολόγοι συμμερίζονται αυτή την άποψη. Η αβεβαιότητα που προκύπτει έχει αρνητικό αντίκτυπο στις εταιρικές επενδύσεις και στην οικονομία γενικότερα, αναλύει η Samina Sultan από το Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο (IW). «Αυτό είναι επίσης πιθανό να θέσει σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.» Ωστόσο, οι συγκεκριμένοι δασμοί του Τραμπ δεν θα έχουν σχεδόν καμία επίπτωση στην ευρωπαϊκή οικονομία, εκτιμά το Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Οικονομία του Κιέλου (IfW). Τα προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου αντιπροσωπεύουν μόνο το 5% περίπου του συνόλου των εξαγωγών της ΕΕ και μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών πηγαίνει στις ΗΠΑ. Για το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτό θα σήμαινε μείωση μόνο κατά 0,02%, σύμφωνα με το IfW.

Πρόκειται για την έναρξη ενός μεγάλου εμπορικού πολέμου;

Αυτό εξαρτάται κυρίως από τον Ντόναλντ Τραμπ. Ο Thomas Gitzel, επικεφαλής οικονομολόγος της VP Bank στο Λιχτενστάιν, βλέπει τον κίνδυνο ενός σπιράλ κλιμάκωσης. Σε αντίθεση με την εμπορική σύγκρουση μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, τα τιμωρητικά μέτρα των ΗΠΑ θα μπορούσαν να αποτελέσουν μόνο το προοίμιο μιας ολόκληρης σειράς δασμών. «Ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος κερδίζει σιγά-σιγά έδαφος», λέει. Ο Τραμπ έχει ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή του να επιβάλει νέους δασμούς σε αυτοκίνητα και άλλα αγαθά από την ΕΕ, και οι αυξημένοι δασμοί των ΗΠΑ κατά της Κίνας θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε αυξημένη ροή αγαθών από την Άπω Ανατολή προς την Ευρώπη, λέει ο Rolf Langhammer, οικονομολόγος του IfW. «Υπάρχει φόβος για ένα παιχνίδι αρνητικού αθροίσματος στο οποίο όλοι χάνουν.» Η Φον ντερ Λάιεν τονίζει ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί. «Είμαστε σταθερά πεπεισμένοι ότι σε έναν κόσμο γεμάτο γεωοικονομικές και πολιτικές αβεβαιότητες, δεν είναι προς το κοινό μας συμφέρον να επιβαρύνουμε τις οικονομίες μας με τέτοιους δασμούς», λέει.

Τι θα μπορούσε να προσφέρει η ΕΕ στον Τραμπ;

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΕΕ και ο Τραμπ θα μπορούσαν να συνάψουν μια νέα συμφωνία για την επέκταση των αμερικανικών εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). «Εξακολουθούμε να λαμβάνουμε πολύ υγροποιημένο φυσικό αέριο από τη Ρωσία, οπότε γιατί να μην χρησιμοποιήσουμε αντ' αυτού αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο, το οποίο είναι φθηνότερο για εμάς και μειώνει τις τιμές της ενέργειάς μας», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν μετά από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Τραμπ τον Νοέμβριο, προσθέτοντας ότι θα ήταν επίσης δυνατό να εισάγουμε περισσότερη στρατιωτική τεχνολογία και γεωργικά προϊόντα από τις ΗΠΑ και να μειώσουμε τους εισαγωγικούς δασμούς για τα αμερικανικά αυτοκίνητα. Στο δέκα τοις εκατό, αυτοί ήταν πρόσφατα σημαντικά υψηλότεροι από τον αμερικανικό δασμολογικό συντελεστή του 2,5%.

Ποια είναι τα μέσα πίεσης της ΕΕ;

Οι πρόσθετοι δασμοί της ΕΕ θα μπορούσαν να πλήξουν σκληρά ορισμένες αμερικανικές εταιρείες. Ο Τραμπ είχε ήδη εισαγάγει ειδικούς δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων χάλυβα και αλουμινίου κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του από το 2017 έως το 2021, δικαιολογώντας το «με συμφέροντα εθνικής ασφάλειας».

Τότε, η ΕΕ απάντησε με αντίποινα σε δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα όπως το ουίσκι μπέρμπον και οι μοτοσικλέτες - και κατασκευαστές όπως η Harley-Davidson διαμαρτυρήθηκαν για τις αρνητικές επιπτώσεις, με την ΕΕ να προσπαθεί να χτυπήσει τις ΗΠΑ εκεί που πονάει, δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ στις Βρυξέλλες. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει ένας κατάλογος προϊόντων που έχουν υψηλή εικονική και συμβολική αξία. Προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η πολιτική πίεση, στο στόχαστρο μπαίνουν επίσης προϊόντα που προέρχονται από τις χώρες καταγωγής των συναδέλφων του Τραμπ στο κόμμα του με επιρροή. Για παράδειγμα, πρόκειται να επιβληθούν νέοι δασμοί της ΕΕ στα φασόλια σόγιας που παράγονται στη Λουιζιάνα, την πατρίδα του προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον, μεταξύ άλλων.

Πώς αντιδρούν άλλες χώρες στους νέους δασμούς;

Ο Καναδάς, από την πλευρά του, ανακοίνωσε περαιτέρω εισαγωγικούς δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα. Από την Πέμπτη (13/3), δασμοί 25% θα ισχύσουν σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 29,8 δισεκατομμυρίων καναδικών δολαρίων (που αντιστοιχούν σε περίπου 18 δισεκατομμύρια ευρώ), δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Καναδός υπουργός Οικονομικών Ντομινίκ Λεμπλάνκ. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ο αθλητικός εξοπλισμός και τα προϊόντα από χυτοσίδηρο θα πληγούν ιδιαίτερα. Ο Τραμπ είχε ανακοινώσει την Τρίτη (11/3) ότι θα διπλασιάσει τους δασμούς 25% κατά του Καναδά σε 50%. Λίγες ώρες αργότερα, ωστόσο, απέσυρε τον διπλασιασμό αυτό και άλλες χώρες αντέδρασαν πιο επιφυλακτικά: ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κίρ Στάρμερ δήλωσε «απογοητευμένος» - ήλπιζε ότι η χώρα του θα εξαιρούνταν από τους δασμούς του Τραμπ. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις για μια οικονομική συμφωνία με τις ΗΠΑ θα συνεχιστούν τώρα και δεν πρόκειται να ληφθούν αντίμετρα προς το παρόν, σύμφωνα με τον υπουργό Εμπορίου Τζόναθαν Ρέινολντς, ενώ η Ιαπωνία και η Αυστραλία ήλπιζαν επίσης σε εξαιρέσεις και απέχουν προς το παρόν από αντίποινα. Η Βραζιλία δήλωσε ότι η χώρα δεν έχει καμία πρόθεση να εισέλθει σε εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ. Η νοτιοαμερικανική χώρα είναι ένας από τους σημαντικότερους προμηθευτές χάλυβα στις ΗΠΑ, μαζί με το Μεξικό και κυρίως τον Καναδά.

Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε πιο ξεκάθαρα: θα λάβει «όλα τα απαραίτητα μέτρα» για να προστατεύσει τα συμφέροντά του. Η ενέργεια των ΗΠΑ «παραβιάζει τους κανόνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου».

Αν και η Λαϊκή Δημοκρατία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χάλυβα στον κόσμο, οι ΗΠΑ είναι λιγότερο σημαντικές γι' αυτήν ως αγορά πωλήσεων. Ο Τραμπ επέβαλε πρόσφατα δασμούς 20% στις εισαγωγές από την Κίνα στις ΗΠΑ. Το Πεκίνο ανταπέδωσε τους δασμούς αλλά δηλώνει επίσης πρόθυμο να συμμετάσχει σε διάλογο.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr