Η μείωση αναμένεται ευρέως να είναι κατά 25 μονάδες βάσης, με το επιτόκιο κύριας αναχρηματοδότησης να διαμορφώνεται στο 4,25%, το επιτόκιο δανεισμού στο 4,50% και το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,75%.

 

Αυτό θα σηματοδοτήσει την πρώτη μείωση από τον Μάρτιο του 2016 τόσο για το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης όσο και για το επιτόκιο δανεισμού ενώ, για το επιτόκιο καταθέσεων, θα είναι η πρώτη μείωση από τον Σεπτέμβριο του 2019.

 

Η κίνηση αυτή θα σημάνει επίσης το επίσημο τέλος του κύκλου-ρεκόρ υψηλών επιτοκίων που ξεκίνησε μετά την πανδημία του Covid-19 καθώς ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε στα ύψη. 

 

Γιατί μειώνει τα επιτόκια η ΕΚΤ;

 

Η συνολική αύξηση επιτοκίων κατά 450 μονάδες βάσης που εφαρμόστηκε από τη Φρανκφούρτη μεταξύ Ιουλίου 2022 και Σεπτεμβρίου 2023 συνέβαλε στη μείωση του πληθωρισμού στην ευρωζώνη από το ανώτατο όριο του 10,6% τον Οκτώβριο του 2022 στο 2,6% τον Μάιο του 2024. 

 

Η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε τον Μάρτιο ότι θα είναι διαθέσιμα περισσότερα σαφή και επαρκή στοιχεία μέχρι τον Ιούνιο και φαίνεται ότι αυτή η στιγμή έφτασε.

 

Αν και ο πληθωρισμός δεν έχει ακόμη εκπληρώσει πλήρως τον στόχο του 2%, η σημαντική μείωσή του σηματοδοτεί μια συνεχιζόμενη πτωτική τάση που αναμένεται να διατηρηθεί τους επόμενους μήνες.

 

Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της ΕΚΤ τον Μάρτιο του 2024, ο μέσος ρυθμός πληθωρισμού αναμένεται να μειωθεί στο 2% το 2025 και στο 1,9% το 2026. Όσον αφορά τον δομικό πληθωρισμό, ο οποίος δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων, οι προβλέψεις τον βλέπουν στο 2,1% για το 2025 και 2,0% για το 2026.

 

Όπως επισημαίνει το Euronews, το αυξανόμενο και αυξημένο κόστος δανεισμού έχει δημιουργήσει επιβράδυνση στην οικονομική ανάπτυξη του μπλοκ, περιορίζοντας τη ζήτηση ώστε να τεθεί φρένο στις πιέσεις των τιμών.

 

Ενώ η οικονομία της ευρωζώνης αναπτύχθηκε κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο του 2024, τα δύο προηγούμενα τρίμηνα σημαδεύτηκαν και τα δύο από συρρίκνωση 0,1%. Το δεύτερο τρίμηνο του 2023 κατέγραψε μικρή αύξηση 0,1% και το πρώτο τρίμηνο του 2023 και το τελευταίο του 2022 κατέγραψαν στασιμότητα.

 

Θα συνεχίσει η ΕΚΤ να μειώνει τα επιτόκια μετά τον Ιούνιο;

 

Με διαφαινόμενη και ευρέως αναμενόμενη τη μείωση των επιτοκίων σήμερα, το ερώτημα είναι αν η ΕΚΤ θα συνεχίσει στην ίδια… ρότα της μείωσης και στις επόμενες συνεδριάσεις της.

 

Πρόσφατες παρατηρήσεις αξιωματούχων της ΕΚΤ υποδηλώνουν ότι δεν θα υπάρξει εκ των προτέρων δέσμευση για μελλοντικές μειώσεις στη συνέχεια.

 

Αυτό σημαίνει ότι μια περαιτέρω μείωση των επιτοκίων τον Ιούλιο παραμένει αβέβαιη, καθώς η ΕΚΤ στοχεύει να διατηρήσει την ευελιξία στις αποφάσεις της και να συνεχίσει να παρακολουθεί τα οικονομικά δεδομένα.

 

Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη αυξήθηκε τον Μάιο, φθάνοντας στο 2,6%, πάνω από το αναμενόμενο 2,5%, ενώ ο δομικός πληθωρισμός αυξήθηκε στο 2,9% από 2,7% τον Απρίλιο.

 

«Βλέπουμε ότι ορισμένα στοιχεία του πληθωρισμού αποδεικνύονται επίμονα, ειδικά ο εγχώριος πληθωρισμός και οι υπηρεσίες ειδικότερα», δήλωσε το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ιζαμπέλ Σνάμπελ σε συνέντευξή της στο γερμανικό δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό σταθμό ARD στις 16 Μαΐου.

 

«Θα προειδοποιούσα να μην προχωρήσουμε πολύ γρήγορα γιατί υπάρχει κίνδυνος πολύ γρήγορης μείωσης των επιτοκίων. Και αυτό πρέπει οπωσδήποτε να το αποφύγουμε», επεσήμανε. 

 

Οι αναλυτές περιμένουν από την πρόεδρο Λαγκάρντ να επισημάνει για άλλη μια φορά ότι περισσότερες πληροφορίες θα είναι διαθέσιμες τον Ιούλιο για να καθοδηγήσουν την επόμενη απόφαση, με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια να αναμένεται μέχρι τον Σεπτέμβριο.

 

Οι αγορές περιμένουν επί του παρόντος 43 μονάδες βάσης περικοπών της ΕΚΤ έως τον Σεπτέμβριο και περίπου 60 έως το τέλος του έτους. Έτσι, οι προσδοκίες της αγοράς βρίσκονται ανάμεσα στην πρόβλεψη δύο έως τριών μειώσεων των επιτοκίων της ΕΚΤ το 2024. Πολλοί αναλυτές εξακολουθούν να αναμένουν τρεις περικοπές - τον Ιούνιο, τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο - σε όλες, δηλαδή, τις συνεδριάσεις όπου η ΕΚΤ δημοσιεύει νέες οικονομικές προβλέψεις.

 

Κορυφαίοι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Delano συμφωνούν ομόφωνα ότι η ΕΚΤ θα μειώσει τα βασικά επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης αυτή την εβδομάδα και στη συνέχεια θα διατηρήσει τα επιτόκια σταθερά τον Ιούλιο. Αναμένουν, επίσης, ότι η ΕΚΤ θα είναι προσεκτική όσον αφορά οποιαδήποτε μελλοντική καθοδήγηση.

 

Τι θα δείξουν οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ;

 

Η τράπεζα φαίνεται να αναθεωρεί ελαφρώς τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό το 2024, αλλά αυτό δεν πρέπει να εκτροχιάσει την προσδοκία της ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει στον στόχο στα τέλη του 2025, εκτιμά το Reuters.

 

«Η μεγάλη εικόνα θα πρέπει να παραμείνει ίδια με τον Μάρτιο», δήλωσε ο διευθυντής χαρτοφυλακίου της PIMCO, Κόνσταντιν Βάιτ.

 

Η… ζυγαριά της μείωσης

 

Η ΕΚΤ αντιμετωπίζει την πρόκληση να εξισορροπήσει τους κινδύνους της υπερβολικής μείωσης των επιτοκίων έναντι των κινδύνων της μικρότερης από ό,τι απαιτείται μείωσης των επιτοκίων.

 

Εάν χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική πολύ γρήγορα και σημαντικά, πιθανότατα θα τονώσει τη ζήτηση και τις επενδύσεις των καταναλωτών. Ωστόσο, αυτό θα μπορούσε επίσης να αναζωπυρώσει τις πληθωριστικές πιέσεις προτού επιτευχθεί πλήρως ο στόχος του 2%.

 

Η ΕΚΤ, όπως επισημαίνει και το Euronews, κινδυνεύει να… εκτεθεί λόγω αβεβαιοτήτων που σχετίζονται με τις τιμές της ενέργειας και τις γεωπολιτικές εντάσεις με μειωμένα αποθέματα ασφαλείας, που ενδεχομένως θα οδηγούσαν σε ανεπιθύμητες επιπτώσεις στη δυναμική των τιμών.

 

Επιπλέον, ενώ η Λαγκάρντ τόνισε ότι η ΕΚΤ «εξαρτάται από (μακροοικονομικά) δεδομένα και όχι από τη Fed», η απόκλιση μεταξύ των πολιτικών των δύο μεγάλων κεντρικών τραπεζών του κόσμου θα μπορούσε να έχει σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις, ειδικά στις συναλλαγματικές ισοτιμίες.

 

Οι επιθετικές μειώσεις των επιτοκίων από την ΕΚΤ, ενώ η Fed διατηρεί υψηλότερα επιτόκια για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, θα ασκούσε ισχυρή καθοδική πίεση στο ευρώ έναντι του δολαρίου, διακινδυνεύοντας περαιτέρω ανοδική πίεση στις τιμές των εισαγόμενων αγαθών και υπηρεσιών.

 

Αντίθετα, εάν η Φρανκφούρτη διατηρήσει μια περιοριστική νομισματική πολιτική για πάρα πολύ καιρό και μειώσει τα επιτόκια λιγότερο από ό,τι αναμένει η αγορά, κινδυνεύει να «πνίξει» την οικονομική ανάπτυξη στην ευρωζώνη και να διευρύνει το χάσμα με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

 

«Σε διάστημα 6-12 μηνών, όταν, σύμφωνα με τις υποθέσεις μας, η διαφορά επιτοκίων της Fed-ΕΚΤ αυξάνεται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, η υποτίμηση του συναλλάγματος μπορεί να έχει ισχυρή μετακύλιση στον πληθωρισμό εάν, όπως αναμένεται, η εγχώρια ζήτηση είναι ισχυρότερη, τα περιθώρια κέρδους είναι στενότερα και τα επιτόκια πολιτικής είναι λιγότερο περιοριστικά», εξήγησε ο Μαρκ Γουόλ, ο οποίος παρακολουθεί τις κινήσεις της ΕΚΤ για την Deutsche Bank.

 

Ως εκ τούτου, είναι πολύ πιθανό η ΕΚΤ να επιλέξει μια μέση λύση, ανακοινώνοντας μείωση επιτοκίων τον Ιούνιο και διατηρώντας μια προσέγγιση που εξαρτάται από τα δεδομένα και κάθε συνεδρίαση για τις επόμενες προσαρμογές. 

 

«Η ίδια η περικοπή δεν θα είναι μεγάλη είδηση. Το ερώτημα είναι περισσότερο: ποια είναι τα μηνύματα γύρω από αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει;», δήλωσε ο Γενς Άισενσμιντ, επικεφαλής Ευρωπαίος οικονομολόγος της Morgan Stanley, ο οποίος ήταν στο παρελθόν στην ΕΚΤ.

 

Εκτός από τη συνεδρίαση του Ιουνίου, υπάρχουν άλλες τέσσερις συνεδριάσεις νομισματικής πολιτικής που έχουν προγραμματιστεί φέτος, από μία τον Ιούλιο, τον Σεπτέμβριο, τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο του 2024.

 

Νατάσα Παπαδημητροπούλου