18 χρόνια έχουν περάσει από την τελευταία φορά που η Γερμανία φιλοξένησε μία μεγάλη ποδοσφαιρική διοργάνωση. Κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2006 η Γερμανία έζησε ένα καλοκαιρινό παραμύθι: επί τέσσερις εβδομάδες γέμισαν τη χώρα εκατοντάδες χιλιάδες οπαδοί, που έγιναν μία οικογένεια. «Οι άνθρωποι χαίρονταν, δεν γιόρταζαν ενάντια σε κάποιον ή για κάτι – η χαρά ήταν κάτι σαν αυτοσκοπός», δήλωνε παλαιότερα ο κοινωνιολόγος Τόμας Ντρούιεν.

Φέτος η Γερμανία έχει την ευκαιρία να ξαναζήσει κάτι παρόμοιο, φιλοξενώντας αυτή τη φορά το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου από τις 14 Ιουνίου έως τις 14 Ιουλίου.

Ένα καλοκαιρινό παραμύθι

Όπως εξηγεί στην DW ο Γερμανός κοινωνιολόγος, η φύση και η δύναμη του ποδοσφαίρου είναι τέτοια, ώστε μπορεί να οδηγήσει και έναν τόσο συγκρατημένο λαό όσο οι Γερμανοί στο να συμπεριφερθεί με τον πλέον ανοιχτόκαρδο τρόπο. «Οι αναμνήσεις από εκείνη την περίοδο έχουν μείνει, όπως και μία νοσταλγία για τις στιγμές αυτές. Και έχει μείνει επίσης και μία διεθνής αναγνώριση», παρατηρεί ο Τόμας Ντρούιεν.

Υπάρχει όμως και μία τρομακτική συνειδητοποίηση αναφορικά με το πόσο διαφορετική είναι σήμερα η γερμανική κοινωνία συγκριτικά με αυτήν την εμπειρία και το τότε συναίσθημα αλληλεγγύης. «Πρόκειται για μία καταστροφική εξέλιξη. Ίσως να ήταν πράγματι ένα καλοκαιρινό παραμύθι και όχι μία καλοκαιρινή πραγματικότητα», λέει ο Ντρούιεν.

Το καλοκαίρι εκείνο πολλοί είχαν την αίσθηση πως η ευφορία αυτών των τεσσάρων εβδομάδων θα έμενε για πάντα. Είναι δύσκολο όμως να υπάρχει τέτοια ατμόσφαιρα ευθυμίας σε μία χώρα – ειδικά όταν τα πράγματα δεν πάνε πάντοτε πολύ καλά. Ωστόσο «θα έπρεπε να αναζητήσουμε τα όσα δημιουργούν μία τέτοια φανταστική συνθήκη. Γιατί με αυτόν τον τρόπο καλυτερεύει η ζωή μας», επισημαίνει ο κοινωνιολόγος.

Το ποδόσφαιρο ως διέξοδος

Λόγω της τρέχουσας κοινωνικής κατάστασης πάντως ο Ντρούιεν μάλλον αποκλείει το να είναι και φέτος τόσο καταπληκτική η περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Όπως λέει χαρακτηριστικά «η κοινωνία μας είναι βαθιά απογοητευμένη. Το να βγούμε από αυτήν την ψυχική κατάσταση μπορεί να γίνει μονάχα εάν η Γερμανία φτάσει στον τελικό – και ακόμη και τότε μπορεί να μην επικρατήσει τέτοια ευφορία. […] Η κρίση της Εθνικής μας τα τελευταία χρόνια φαίνεται να αντικατοπτρίζει τη συναισθηματική μας κατάσταση».

Την ίδια στιγμή βέβαια το τουρνουά αποτελεί και μία χρυσή ευκαιρία να πει ο κόσμος «ας αφήσουμε τη γκρίνια και ας γιορτάσουμε όλοι μαζί». Να ξεπεραστεί δηλαδή το συναισθηματικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται η γερμανική κοινωνία, με οδηγό το ποδόσφαιρο.

Θα έχει πολιτικές προεκτάσεις μία τυχόν επιτυχία;

Θα μπορούσε κάποια παράταξη, ιδίως κάποια ακροδεξιά όπως η AfD, να εκμεταλλευτεί για πολιτικούς λόγους τυχόν επιτυχία της Εθνικής Γερμανίας στο ερχόμενο EURO; Ο κοινωνιολόγος θεωρεί πως όχι. Διότι, όπως εξηγεί, μία επιτυχία θα ενίσχυε το αίσθημα του συνανήκειν και θα έφερνε τους ανθρώπους πιο κοντά τον έναν με τον άλλον, δεν θα τους απομάκρυνε. Εξάλλου, η Εθνική είναι μία πολυσυλλεκτική ομάδα, στην οποία συνυπάρχουν πολλά πολιτισμικά στοιχεία. Και με αυτόν τον τρόπο η ομάδα αντίκειται και στη ρατσιστική επιχειρηματολογία.

«Για τους λόγους αυτούς δεν νομίζω πως μία μεγάλη επιτυχία θα μπορούσε να εργαλειοποιηθεί από την Ακροδεξιά. Τα πράγματα όμως ενδέχεται να είναι διαφορετικά σε περίπτωση μίας αποτυχίας και αποκλεισμού της Εθνικής Ομάδας». Η αποχώρηση από το τουρνουά θα αποτελούσε μία ακόμη έκφανση της μη λειτουργικότητας της κοινωνίας.

Πολύ καλύτερη η παγκόσμια φήμη της Γερμανίας

Σε περίπτωση που το καλοκαιρινό τουρνουά είναι τόσο παραμυθένιο όσο του 2006, η φήμη της Γερμανίας θα βελτιωθεί σημαντικά. Ο Ντρούιεν εκτιμά πάντως πως «έχουμε ανάγκη να ζήσουμε και πάλι ένα καλοκαιρινό παραμύθι – για εμάς τους ίδιους όμως, και όχι για να βελτιωθεί η φήμη της χώρας μας στον κόσμο.

Ούτως ή άλλως, αν και «υπάρχουν ορισμένοι άνθρωποι ανά τον κόσμο που εξακολουθούν να μας χαρακτηρίζουν ως σκληρόκαρδους, συνολικά η φήμη της Γερμανίας είναι σε πολύ καλύτερα επίπεδα σε σύγκριση με παλαιότερα».

Ο Τόμας Ντρούιεν είναι Γερμανός κοινωνιολόγος. Από το 2015 ο καθηγητής είναι ιδρυτής και επικεφαλής του Ινστιτούτου για την Ψυχολογία και Διαχείριση του Μέλλοντος στο Ιδιωτικό Πανεπιστήμιο Sigmund Freud της Βιέννης.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr