Περιγράφοντας την ...ανησυχία του, ο υπατος εκπρόσωπος της Κομισιόν υπογραμμίζει ότι οι ενεργές στρατιωτικές δραστηριότητες, εντός και γύρω από λειτουργούσες πυρηνικές εγκαταστάσεις ή χώρους απόθεσης πυρηνικών αποβλήτων συνιστούν απειλή για το προσωπικό, το περιβάλλον και τον τοπικό πληθυσμό της Ουκρανίας και μπορούν να έχουν επιπτώσεις πολύ πέραν των συνόρων της Ουκρανίας.

Στην από 6 Μαρτίου 2022 ερώτηση του, ο έλληνας ευρωβουλευτής είχε επισημάνει, μεταξύ άλλων, ότι:

Ο πυρηνοηλεκτρικός σταθμός της Zaporizhia, ένας από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, απειλείται και δεν μπορεί να αποκλειστεί μια νέα πυρηνική καταστροφή.

Η Ουκρανία διαθέτει επίσης αρκετούς άλλους παλαιούς πυρηνοηλεκτρικούς σταθμούς που χρησιμοποιούν ρωσική τεχνολογία. Οι άδειες ορισμένων από αυτούς τους σταθμούς έχουν λήξει, και για αυτούς έχει δρομολογηθεί διαδικασία παράτασης διάρκειας ζωής.

Ρωτούσε δεν την Κομισιόν αν εξετάζει, σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας και τη Διεθνή Ομάδα για την Πυρηνική Ασφάλεια, την ανάληψη διεθνούς δράσης για την προστασία των πυρηνοηλεκτρικών σταθμών της Ουκρανίας, καθώς και για τη διασφάλιση της τακτικής συντήρησής τους, η οποία είναι καίριας σημασίας για την αποφυγή διαρροών ή για τη μείωση της πιθανότητας ατυχημάτων ως αποτέλεσμα των αλόγιστων επιθέσεων.

Ακολουθεί ολόκληρη η απάντηση του Αντιπροέδρου της Κομισιόν

Απάντηση του ύπατου εκπροσώπου/αντιπροέδρου κ. Borrell i Fontelles εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (11.4.2022)

Η Επιτροπή ανησυχεί ιδιαίτερα για τις απειλές κατά της πυρηνικής ασφάλειας και προστασίας ως συνέπεια της στρατιωτικής επίθεσης της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Οι ενεργές στρατιωτικές δραστηριότητες εντός και γύρω από λειτουργούσες πυρηνικές εγκαταστάσεις ή χώρους απόθεσης πυρηνικών αποβλήτων συνιστούν απειλή για το προσωπικό, το περιβάλλον και τον τοπικό πληθυσμό της Ουκρανίας και μπορούν να έχουν επιπτώσεις πολύ πέραν των συνόρων της Ουκρανίας. Η Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς την κατάσταση.

Σύμφωνα με τη θέση που έλαβε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η Επιτροπή υποστηρίζει πλήρως την πρωτοβουλία του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), η οποία ανακοινώθηκε στις 4 Μαρτίου 2022, να διευκολύνει τη σύναψη συμφωνίας-πλαισίου μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας για τη διασφάλιση της ασφάλειας και της προστασίας των πυρηνικών εγκαταστάσεων στην Ουκρανία.

Η Επιτροπή είναι έτοιμη να συμβάλει σε κάθε μελλοντική διεθνή αποστολή που θα πραγματοποιηθεί υπό τον συντονισμό του ΔΟΑΕ με την ιδιότητα ενός θεσμικού οργάνου με παγκόσμια εντολή για την πυρηνική ασφάλεια. Κάθε συμφωνία που εγγυάται ελάχιστους όρους ασφαλείας θα πρέπει να επιβεβαιώνει την ασφαλή λειτουργία των πυρηνικών εγκαταστάσεων υπό τον έλεγχο και την ευθύνη των ουκρανικών αρχών. Η Επιτροπή συνεργάζεται επίσης εκ του σύνεγγυς με την Ομάδα Ευρωπαϊκών Ρυθμιστικών Αρχών σε θέματα πυρηνικής ασφάλειας για την αξιολόγηση των υφιστάμενων κινδύνων και για την πιθανή πρακτική υποστήριξη προς την ουκρανική αρχή πυρηνικής ασφάλειας και τους φορείς εκμετάλλευσης των πυρηνικών εγκαταστάσεων, συμπεριλαμβανομένου του κρατικού οργανισμού της Ουκρανίας για τη διαχείριση ζωνών αποκλεισμού.

Η Επιτροπή είναι σε θέση και έτοιμη να υποστηρίξει, όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες, ένα σχέδιο αποκατάστασης της πυρηνικής ασφάλειας και της ασφαλούς διαχείρισης των ραδιενεργών αποβλήτων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Διεθνούς Συνεργασίας για την Πυρηνική Ασφάλεια, ιδίως για την αποκατάσταση του εθνικού συστήματος παρακολούθησης της ακτινοβολίας ως πρώτο βήμα.

Η εν λόγω απάντηση αντικατοπτρίζει την κατάσταση στις 29 Μαρτίου 2022.

Νίκος Ρούσσης – Στρασβούργο