Ετσι, κατά τη σύνοδο ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Φεβρουαρίο, το Ευωπαϊκό Συμβούλιο και η Κομισιόν, πρόκειται να προβούν σε δηλώσεις σχετικά με τον δημοκρατικό έλεγχο των πλατφορμών κοινωνικών μέσων και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, ιδίως σχετικά με την ελευθερία της έκφρασης.

Εν αναμονή των σχετικών δηλώσεων και ενδεχομένως αποφάσεων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, σημερινό ενημερωτικό έγγραφο του Ευρωκοινοβουλίου, αναφέρει ότι:

Δημοκρατικός έλεγχος των πλατφορμών κοινωνικών μέσων και προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων

Η δύναμη και ο ρόλος των πλατφορμών κοινωνικών μέσων για την εποπτεία του περιεχομένου που χρησιμοποιούν οι χρήστες τους στο διαδίκτυο αυξάνεται όλο και περισσότερο Μια συζήτηση μαίνεται μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, και ευρύτερα στον πληθυσμό κατά πόσον οι πλατφόρμες κοινωνικών μέσων πρέπει να υπόκεινται σε αυστηρότερα μέτρα και δημόσια εποπτεία.

Πλατφόρμες κοινωνικών μέσων και προκλήσεις για τα θεμελιώδη δικαιώματα

Ενώ οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν δημιουργήσει νέες ευκαιρίες πρόσβασης και ανταλλαγής πληροφοριών, έχουν επίσης έφερε νέες προκλήσεις. Οι πλατφόρμες κοινωνικών μέσων ενισχύουν την παραπληροφόρηση και τη διάδοση ψευδών ειδήσεων, τα οποία περιορίζει την πρόσβαση των πολιτών σε αξιόπιστες πληροφορίες, μερικές φορές απειλεί τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και θα μπορούσε ακόμη και υπονομεύει τις δημοκρατικές διαδικασίες. Σε αυτό το πλαίσιο, ο δύσκολος ρόλος των διαδικτυακών πλατφορμών για αξιολόγηση, είναι μετριοπαθής και μερικές φορές η κατάργηση περιεχομένου που κοινοποιείται στο διαδίκτυο έχει καταστεί κεντρική. Κατά την εκτίμηση εάν αφαιρείται παράνομο περιεχόμενο (που εμπίπτει στην απαγόρευση ενός νόμου) και επιβλαβές περιεχόμενο (δεν εμπίπτει αυστηρά στο απαγόρευση νόμου, αλλά με επιβλαβείς συνέπειες, όπως παραπληροφόρηση και ψεύτικες ειδήσεις) πρέπει να υπάρχει ισορροπία μεταξύ των δικαιωμάτων και των νόμιμων συμφερόντων όλων των μερών που ενδέχεται να επηρεαστούν.

Θεμελιώδη δικαιώματα που κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, ιδίως στην ελευθερία της έκφρασης, πρέπει να προστατεύεται. ο Ο κίνδυνος λογοκρισίας θέτει υπό αμφισβήτηση τη νομιμότητα των ιδιωτικών φορέων και της παρέμβασης των δημόσιων αρχών.

Εποπτεία περιεχομένου στο διαδίκτυο: Αυτορρύθμιση, από κοινού ρύθμιση και δημόσια εποπτεία Ενώ οι πλατφόρμες υπόκεινται σε αυστηρές υποχρεώσεις για εποπτεία παράνομου περιεχομένου στο διαδίκτυο, η ΕΕ έχει μέχρι στιγμής υποστήριξει μια αυτορρυθμιστική προσέγγιση για τον έλεγχο του επιβλαβούς περιεχομένου στο διαδίκτυο. Ένας κώδικας πρακτικής της ΕΕ για την παραπληροφόρηση υπογράφηκε εθελοντικά από κορυφαίες πλατφόρμες όπως το Facebook, το Google, η Microsoft, το Mozilla και Το Twitter και το σχέδιο δράσης για την ευρωπαϊκή δημοκρατία καθορίζουν μέτρα για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.

Ωστόσο, ανακύπτουν ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσον αυτά τα μέτρα αυτορρύθμισης είναι αποτελεσματικά και την αξιολόγηση του τρέχοντος Οι κανόνες δείχνουν ότι οι διαδικτυακές πλατφόρμες δεν προστατεύουν πάντα κατάλληλα τα θεμελιώδη δικαιώματα των χρηστών τους διεξαγωγή εποπτείας περιεχομένου. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε στο σχέδιο «Ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA)» μία σειρά μέτρων που στοχεύουν στην ανάπτυξη συμμόρφωση με τους κώδικες συμπεριφοράς και μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τη λήψη αλγοριθμικών αποφάσεων.

Επιπλέον, οι πολύ μεγάλες πλατφόρμες πρέπει να εκτιμήσουν τους συστημικούς κινδύνους και την κοινωνική και οικονομική βλάβη που προκαλεί η παραπληροφόρηση και να λάβουν μέτρα μετριασμού, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τον αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα, όπως η ελευθερία της έκφρασης.

Το ερώτημα ποιος έχει τελικά τον έλεγχο του διαδικτυακού χώρου είναι υψίστης σημασίας.

Ορισμένοι νομοθέτες της ΕΕ έχουν επικρίνει μονομερή αποφάσεις για πλατφόρμες κοινωνικών μέσων (π.χ. για αναστολή του πρώην προέδρου των ΗΠΑ από τις πλατφόρμες τους) και κάλεσαν για περισσότερη δημόσια εποπτεία στην Ευρώπη, ειδικά για την εγγύηση της ελευθερίας της έκφρασης.

Θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Στις 20 Οκτωβρίου 2020, το Κοινοβούλιο τόνισε στο νομοθετικό του ψήφισμα με συστάσεις προς το Επιτροπή σχετικά με έναν νόμο για τις ψηφιακές υπηρεσίες ότι η ευθύνη για την επιβολή του νόμου , πρέπει τελικά ν’ αναλαμβάνεται από ανεξάρτητο δικαστικό σώμα και όχι από μια ιδιωτική εμπορική οντότητα.

Στο ψήφισμα πρωτοβουλίας της 20ής Οκτωβρίου 2020 σχετικά με τις ψηφιακές υπηρεσίες και ζητήματα θεμελιωδών δικαιωμάτων, το Κοινοβούλιο ζήτησε επίσης τη θέσπιση επαρκούς εποπτείας και μηχανισμοί ένδικης προσφυγής

Νίκος Ρούσσης – Στρασβούργο