Τις προηγούμενες ημέρες στο πλαίσιο των συζητήσεων για τον νέο προϋπολογισμό της ΕΕ εκφράστηκε ανοιχτά πια το "βέτο" της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, τις οποίες ακολούθησε και η Σλοβενία.

Οι χώρες αυτές ουσιαστικά αντιδρούν στο γεγονός ότι οι εκταμιεύσεις των επιχορηγήσεων και των δανείων από το νέο Ταμείο Ανάκαμψης συνδέονται με το κράτος δικαίου. Υπάρχει δηλαδή το δικαίωμα από τη μεριά της Κομισιόν να μην εκταμιεύσει τα χρήματα σε χώρες που δεν σέβονται τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τη δικαιοσύνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Καθώς το πλάνο είναι επταετές και ιδιαίτερα οι ανατολικές χώρες έχουν "θέματα" με το κράτος δικαίου κρίθηκε σκόπιμο να μπει αυτή η δικλείδα ασφαλείας, ώστε να μην πηγαίνουν κονδύλια σε χώρες - μέλη που δεν σέβονται το ευρωπαϊκό δίκαιο.

Ωστόσο, Πολωνία και Ουγγαρία αντιδρούν θεωρώντας πως η ΕΕ παρεμβαίνει έτσι στα εσωτερικά τους. Τον ίδιο δρόμο ακολούθησε και η Σλοβενία, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά αμφίβολο το να υπάρξουν εξελίξεις σχετικά με τον προϋπολογισμό και το Ταμείο Ανάκαμψης στη σημερινή τηλεδιάσκεψη.

Θα μπορέσουμε, όμως, ενδεχομένως να πάρουμε... κλίμα για το τι πρόκειται να ακολουθήσει και το πώς σχεδιάζει η Ευρώπη να ξεπεράσει αυτό το νέο εμπόδιο που είναι ασφαλώς πολύ σημαντικό. Η ΕΕ κινδυνεύει να μείνει χωρίς προϋπολογισμό για το 2021 και ο χρόνος πιέζει. Παράλληλα, δημιουργούνται σοβαρές καθυστερήσεις αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, για το οποίο υπήρχε η πρόθεση να έχει αποκτήσει "σάρκα και οστά" τον Ιανουάριο και να προχωρήσει στις πρώτες εκταμιεύσεις το προσεχές καλοκαίρι.

Αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες, πάντως, δεν έχουν απαντήσει ακόμα στο ερώτημα αν η στάση Πολωνίας, Ουγγαρίας και Σλοβενίας είναι για εσωτερική κατανάλωση και θα ξεπεραστεί έστω την τελευταία στιγμή ή αν βρισκόμαστε μπροστά σε μία μεγάλη συστημική κρίση της ΕΕ, η οποία πυροδοτείται από την αποφασιστικότητα των κυβερνήσεων της Ανατολικής Ευρώπης να προχωρήσουν σε έναν μη φιλελεύθερο μετασχηματισμό τον οποίο η υπόλοιπη ΕΕ δεν μπορεί να αντέξει.

Πανδημία

Στη Σύνοδο της Πέμπτης θα γίνει ασφαλώς εκτενής συζήτηση και για την πανδημία, με τις περισσότερες χώρες να βρίσκονται σε lockdown και να πιέζονται ασφυκτικά από το δεύτερο κύμα. Οι ηγέτες της ΕΕ αναμένεται να τονίσουν και πάλι την ανάγκη να ενισχυθεί η συλλογική προσπάθεια για την καταπολέμηση της πανδημίας και επικεντρώθηκαν στις πολιτικές δοκιμών και ιχνηλάτησης και στα εμβόλια.

Αυτό ασφαλώς, συνδέεται με το Ταμείο Ανάκαμψης που αποτελεί και το βασικό "όπλο" της ΕΕ για την οικονομική στήριξη των χωρών έναντι της πανδημίας.

Υπάρχουν βέβαια κι άλλα εργαλεία που έχουν αρχίσει να εκταμιεύουν, όπως το πρόγραμμα SURE, από το οποίο άντλησε πρόσφατα και η Ελλάδα περίπου 2 δισ. ευρώ για στήριξη εργοδοτών και εργαζομένων.

Το βασικό, ωστόσο, σε αυτή τη φάση είναι να υπάρξει ένα πλάνο για το "πώς θα σωθούν τα Χριστούγεννα", όπως χαρακτηριστικά τονίζουν αξιωματούχοι από τις Βρυξέλλες. Πώς δηλαδή θα ανοίξουν οι οικονομίες και θα λειτουργήσουν τα καταστήματα και η εστίαση. Υπάρχουν διαφορετικές... θεωρήσεις πάνω σε αυτά και αναμένεται να γίνει "ζωηρή" κουβέντα για το αν θα γίνει επιλογή για Χριστούγεννα με τα απολύτως "απαραιτητα" ή αν η ΕΕ θα πάρει το ρίσκο να ανοίξει περισσότερο τις οικονομίες και τις κοινωνίες, έστω για λίγο.

Πέραν των παραπάνω, η Σύνοδος θα κάνει σίγουρα αναφορά και στο Brexit, που βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, ενώ αναμένονται και αναφορές -ιδιαίτερα από τη μεριά Μακρόν- για την αντιμετώπιση της ισλαμικής τρομοκρατίας.

Τουρκία

Για την Ελλάδα, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται φυσικά στο Ταμείο Ανάκαμψης από το οποίο η χώρα μας προσδοκά να πάρει 32 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια.

Αναμένεται βέβαια να τεθεί και πάλι το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας, με την Ελλάδα να υπενθυμίζει πως η ΕΕ έχει δεσμευθεί να επαναξιολογήσει τη στάση της Τουρκίας στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής τον Δεκέμβριο.

Σπύρος Πολυχρονόπουλος

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr