Η Γερμανία άρχισε το πρωί της Δευτέρας να εκθέτει τις θέσεις της ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, επιδιώκοντας την έκδοση απόφασης που θα σταματήσει τις αποζημιώσεις θυμάτων των ναζιστικών εγκλημάτων, την καταβολή των οποίων διατάσσουν ιταλικά αστικά δικαστήρια. Στην ακροαματική διαδικασία για τη γερμανο-ιταλική διαμάχη -που αφορά άμεσα τα θύματα της σφαγής στο Δίστομο, στις 10 Ιουνίου του 1944- παρεμβαίνει το ελληνικό Δημόσιο.

Πρόκειται για την υπόθεση της ετεροδικίας κατόπιν προσφυγής της Γερμανίας εναντίον της Ιταλίας, εξαιτίας της εκτέλεσης απόφασης υπέρ του Διστόμου.

Η Γερμανία, η οποία προσέφυγε στις 23 Δεκεμβρίου 2008 στο κορυφαίο δικαστικό όργανο του ΟΗΕ, υποστηρίζει ότι αντιμετωπίζει αυξανόμενο αριθμό προσφυγών ενώπιον των ιταλικών δικαστηρίων, τις οποίες καταθέτουν θύματα εγκλημάτων που διαπράχθηκαν κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο από τους ναζί στην Ιταλία.

Σύμφωνα με το Βερολίνο, η Ιταλία, επιτρέποντας να γίνονται αγωγές κατά της Γερμανίας, δεν σέβεται την αρχή της ασυλίας που έχει αναγνωριστεί στη Γερμανία από το Διεθνές Δίκαιο.

Οι υπό αμφισβήτηση δικαστικές διαδικασίες αφορούν εγκλήματα που διαπράχθηκαν από τους ναζί από το Σεπτέμβριο του 1943 ως το Μάιο του 1945, όταν δηλαδή η Ιταλία είχε καταληφθεί από τη Γερμανία αφού ακύρωσε το σύμφωνο που είχε μαζί της και ενώθηκε με τις δυνάμεις των συμμάχων.

Οπως εξηγεί ο καθηγητής του Παντείου Στ. Περράκης, ο οποίος εκπροσωπεί την ελληνική πλευρά στη δίκη, το διακύβευμα είναι πράγματι σημαντικό, καθώς σχετίζεται με το ατομικό δικαίωμα διεκδίκησης και επανόρθωσης των ιδιωτών-θυμάτων σε τέτοιας εμβέλειας εγκλήματα τα οποία οδηγούν τους υπεύθυνους, ακόμη και αρχηγούς κρατών ενώπιον της εθνικής και διεθνούς Δικαιοσύνης.

Το Δικαστήριο επέτρεψε στην Ελλάδα να παρέμβει στη δίκη, καθώς μεγάλο μέρος της διαδικασίας αφορά την εκτέλεση αποφάσεων ελληνικών δικαστηρίων κατά του γερμανικού Δημοσίου. Οι αποφάσεις αυτές (του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς και του Αρείου Πάγου) απέρριψαν το δικαίωμα ετεροδικίας της Γερμανίας και καταδίκασαν το γερμανικό Δημόσιο να καταβάλει αποζημιώσεις στους συγγενείς των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας στο Δίστομο (περίπου 60 εκατ. ευρώ σε 120 συγγενείς θυμάτων).

Το ελληνικό Δημόσιο παρεμβαίνει με απόφαση που έλαβε το υπουργικό συμβούλιο, ύστερα από εισήγηση του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Χάρη Καστανίδη, όταν πριν από μερικούς μήνες ανακινήθηκε το ζήτημα με την κατάθεση της γερμανικής προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο.

Το 2008, το ιταλικό ανώτατο δικαστήριο είχε επικυρώσει την καταδίκη του γερμανικού κράτους να αποζημιώσει τις οικογένειες 203 αμάχων που είχαν σκοτωθεί από το γερμανικό στρατό τον Ιούνιο του 1944 στο Αρέτσο της Τοσκάνης (κεντρική Ιταλία).

Το εφετείο της Φλωρεντίας είχε εξάλλου επικυρώσει το 2008 απόφαση την οποία είχε εκδώσει το 1997 ελληνικό δικαστήριο, καταδικάζοντας το γερμανικό κράτος να αποζημιώσει τις οικογένειες των 218 θυμάτων της σφαγής του Διστόμου, στις 10 Ιουνίου 1944.

Οι ακροαματικές συνεδριάσεις, στις οποίες μετέχουν η Ιταλία και η Ελλάδα, πρόκειται να συνεχιστούν ως την Παρασκευή.