Την ώρα που οι πολιτικοί ακόμη και των πιο ισχυρών χωρών της υφηλίου φαίνονται κατώτεροι των περιστάσεων, θέτοντας σε κίνδυνο τα θεμέλια της οικονομίας, οι Κεντρικοί τραπεζίτες φαίνεται ότι δεν μπορούν να αφήσουν τα πράγματα στη μοίρα τους... ή καλύτερα στις ορέξεις των κερδοσκόπων και των “απερίσκεπτων” αγορών. Οι Κεντρικοί τραπεζίτες έχουν επιδοθεί σε έναν δίχως προηγούμενο αγώνα δρόμου – παρεμβάσεων, προσπαθώντας να προλάβουν το ενδεχόμενο μίας νέας συναλλαγματικής κρίσης την οποία απειλεί να πυροδοτήσει η παρατεταμένη κρίση της παγκόσμιας οικονομίας.

Ο λογαριασμός φαίνεται ότι είναι μεγάλος... Η Fed δεσμεύτηκε στις αρχές να διατηρήσει τα ιστορικά χαμηλά επιτόκια της κοντά στο μηδέν τουλάχιστον για μία διετία, η ΕΚΤ έχει διαθέσει περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια ευρώ για αγορές κρατικών ομολόγων της περιφέρειας, ενώ οι κεντρικές Τράπεζες Ιαπωνίας και Ελβετίας δε διστάζουν να παρέμβουν προκείμενου να προστατεύσουν τα εθνικά τους νομίσματα από υπερτιμήσεις.

Σε συνέχεια αυτής της πολιτικής η κεντρική τράπεζα της Κορέας ανακοίνωσε πως θα διατηρήσει σταθερά στο 3,25% τα επιτόκια της παρόλο που ο πληθωρισμός είναι μακριά από το στόχο, σηματοδοτώντας πιθανώς μία ευρύτερη αλλαγή πολιτικής για τις αναπτυσσόμενες οικονομίας της Ασίας.

 

Ιαπωνία

 

Υπενθυμίζεται ότι η Ιαπωνία πρόεβη πριν δύο εβδομάδες στην πρώτη της παρέμβαση μετά τις καταστροφές της 11ης Μαρτίου ανακοινώνοντας ότι διατηρεί τα επιτόκια κοντά στο 0%, ενώ προανήγγειλε πρόσθετα μέτρα νομισματικής χαλάρωσης, αυξάνοντας το συνολικό ποσό εξαγοράς assets σε περίπου 50 τρισ. γιεν (440 δισ. ευρώ) από 40 τρις. γιεν.

Σύμφωνα με την Τράπεζα η κίνηση αυτή "θα συνεισφέρει στη δημιουργία σταθερών τιμών στην αγορά"

 

Η τρελή κούρσα του φράγκου

 

Όταν ο Όρσον Γουελς έλεγε στον "Τρίτο Άνθρωπο" πως οι Ιταλοί, με τόσους αιώνες συνεχών πολέμων, προσέφεραν στην ανθρωπότητα την Αναγέννηση, ενώ οι Ελβετοί με τόσους αιώνες ειρήνης, τα ρολόγια κούκου, αποτύπωνε προφητικά ένα αδιάψευστο γεγονός: Η Ελβετία είναι ίσως λίγο περισσότερο υγιής από όσο χρειάζεται!

Αν επιχειρούσαμε να απονείμουμε το "χρυσό μετάλλιο" επενδυτικού καταφυγίου, εν μέσω της παρατεταμένης κρίσης και των ανησυχιών για την παγκόσμια οικονομία, αυτό θα πήγαινε στο πανίσχυρο ελβετικό φράγκο, το οποίο έχει καταγράψει μέσα στο 2011 μεγαλύτερα κέρδη και από τον χρυσό. Συγκεκριμένα, αυτά ξεπερνούν το 30%, με πολλούς αναλυτές να θεωρούν πιθανή την ισοτιμία ένα προς ένα με το ευρώ. Αξίζει να αναφερθεί ότι πριν από την κρίση, μόλις το 32% των assets των ελβετικών τραπεζών αφορούσαν ελβετικά φράγκα, ενώ πλέον το ποσό αυτό ανέρχεται σε 49%.

 

Οι κίνδυνοι

 

Το κόστος που πληρώνει η Ελβετία έχοντας στην κατοχή της ένα ισχυρό εθνικό νόμισμα και μία υγιή οικονομία με ρυθμούς ανάπτυξης πάνω από 2%, ανεργία 3% και χρέος μόλις 53% του ΑΕΠ, είναι υψηλό, καθότι πλήττεται η ανταγωνιστικότητα της χώρας τόσο στον τουρισμό, όσο και στις σημαντικές εξαγωγές της χώρας στον φαρμακευτικό, αγροτικό τομέα καθώς και στα διάσημα ρολόγια της.

Αξίζει να αναλογιστεί κανείς ότι από το 1,60 που διαπραγματευόταν το ελβετικό φράγκο το Σεπτέμβριο του 2008 το ελβετικό φράγκο άγγιξε στις 9 Αυγούστου τα 1,0075 ευρώ, ενώ με τα προσωρινά μέτρα που έλαβε η SNB και την αναμονή των ανακοινώσεων υποχώρησε τις τελευταίες δύο εβδομάδες στο 1,13.

"Η ελβετική οικονομία απλώς δε θα επιβιώσει για πολύ καιρό με την ισοτιμία στο 1,13" προειδοποιεί πάντως ο Rudolf Minsch, επικεφαλής οικονομολόγος της Economiesuisse.

Παράλληλα, ανάμεσα στους κινδύνους που απειλούν την οικονομία της Ελβετίας, κατά την SNB είναι μία ενδεχόμενη «φούσκα» στην αγορά ακινήτων στην χώρα.

Στην Ελβετία άλλωστε «χτυπά η καρδιά» της πιο δυναμικής αγοράς ακινήτων στην Ευρώπη, καθώς οι αξίες των ακινήτων καταγράφουν άνοδο επί εννιά συνεχόμενα χρόνια, κάτι που συνέβη και το 2010. Η ποσοστιαία αύξηση της αξίας των ακινήτων όπως είναι φυσικό έχει φτάσει φέτος στο αποκορύφωμα της, καθώς οι ρυθμοί αύξησης ξεπερνούν το 1% το μήνα.

 

Τα μέτρα της SNB

 

Με αλλεπάλληλες επεμβάσεις η κεντρική τράπεζα της χώρας SNB προσπαθεί επί ματαίω να θέσει ένα στοπ ή έστω να περιορίσει την κούρσα του ελβετικού φράγκου.

Με τη χθεσινή της πολυαναμενόμενη ανακοίνωση, η κεντρική Τράπεζα δήλωσε ότι θα επεκτείνει το όριο λογαριασμών όψεως στα 200 δισ. φράγκα από 120 δισ. φράγκα, θα επαναγοράσει ελβετικά ομόλογα και θα διαχειριστεί πιο ενεργά τα αποθέματα συναλλάγματος.

Παράλληλα, με 2 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα (1,74 δισεκατομμύρια ευρώ) θα στηρίξει η ελβετική κυβέρνηση τις εταιρείες που έχουν πληγεί από την άνοδο του ελβετικού νομίσματος προκειμένου να διασφαλίσει τις θέσεις εργασίας, σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση. Πρόκειται κυρίως για εξαγωγικές και τουριστικές εταιρίες.

Δημιουργήθηκε εξάλλου μία ειδική ομάδα με στόχο να βρει λύσεις για να επιλυθούν τα προβλήματα που προκαλεί το ισχυρό φράγκο και οι επιπτώσεις του στην ελβετική οικονομία.

Η υποστήριξη των εταιρειών θα χρηματοδοτηθούν από το πλεόνασμα του προϋπολογισμού που αναμένεται να καταγραφεί το 2011 και το οποίο υπολογίζεται σε 2,5 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα.

 

Σύνδεση ευρώ - φράγκου

 

Παρόλα αυτά, τα μέτρα αυτά δεν ήταν αρκετά για να καθησυχάσουν τις αγορές.

 

"Όταν το hype που προηγείται της ανακοίνωσης αφορά σύνδεση με το ευρώ και αρνητικά επιτόκια, λογικό είναι οι ανακοινώσεις της SNB να μην έχουν μεγάλο αποτέλεσμα».

Υπενθυμίζεται ότι μία εβδομάδα πριν ο αντιπρόεδρος της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας Τόμας Τζόρνταν είχε αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο σύνδεσης του ελβετικού φράγκου με το ευρώ, σε μία προσπάθεια να μπει "στοπ" στο ανεξέλεγκτο ράλι του νομίσματος.

Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο σύνδεσης του φράγκου με το ενιαίο νόμισμα, ο κ. Τζόρνταν είχε απαντήσει: «Κάθε προσωρινό μέτρο για την επιρροή της συναλλαγματικής ισοτιμίας είναι επιτρεπτό βάσει των κανόνων μας, εφόσον με τον μακροπρόθεσμο στόχο της σταθερότητας των τιμών».

Παρόλο που νωρίτερα ο πρόεδρος της τράπεζας, κ. Φίλιπ Χίλντερμπραντ είχε σηματοδοτήσει ότι η κεντρική τράπεζα δεν είναι διατεθειμένη να παραχωρήσει την κυριαρχία της, ορισμένοι οικονομολόγοι δήλωναν ότι η εκτόξευση του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ πιέζει την κεντρική τράπεζα της χώρας να σκεφθεί το «κλείδωμα» του για πρώτη φορά από την εγκατάλειψη του συστήματος του Bretton Woods το 1973.

Διεθνείς αναλυτές θεωρούν πάντως τον δισταγμό της SNB να επιβάλλει τη σύνδεση με το ευρώ, απόλυτα κατανοητό, καθώς οι πιέσεις προς το ευρώ, μετά και από τις ανακοινώσεις Μέρκελ - Σαρκοζί, δεν πρόκειται να κωπάσουν σύντομα...

«Η SNB και το ελβετικό υπ. Οικ θα χρησιμοποιήσουν πράγματι τη σύνδεση με το ευρώ μόνο όταν η κατάσταση φτάσει στο απροχώρητο», σημειώνουν.

 

Δημήτρης Κώτσος