«Ιστορικά, η απόδοση των ευρωπαϊκών μετοχών έχει αποδειχτεί ισχυρή σε αντίστοιχες φάσεις του οικονομικού κύκλου, καταγράφοντας συστηματικά καλύτερες επιδόσεις από τις αμερικανικές μετοχές. Τα σημερινά επίπεδα των αποτιμήσεων είναι πολύ πιο ελκυστικά σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες αγορές. Επίσης, η Ευρώπη, σε σύγκριση με τις αναδυόμενες αγορές, παρουσιάζει υψηλότερο ρυθμό στην αύξηση των εταιρικών εσόδων αλλά και των κεφαλαιουχικών δαπανών, εστιάζοντας σε τομείς όπως τα είδη πολυτελείας και τα εξειδικευμένα βιομηχανικά προϊόντα, όπου καταγράφονται ισχυροί ρυθμοί ανάπτυξης. Με τα εταιρικά κέρδη να ανακάμπτουν, τα στοιχεία της οικονομίας να βελτιώνονται και τις προοπτικές αύξησης των κερδών λόγω της ανάπτυξης των αναδυόμενων αγορών να είναι εξαιρετικά υψηλές, έχουμε την αίσθηση ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι που δείχνουν ότι το τωρινό ράλι των χρηματιστηριακών αγορών δεν θα καταγραφεί ως κάποιο ιστορικό παράδοξο.»

Η ομαλή εξέλιξη στην κερδοφορία των επιχειρήσεων στηρίζει τις ευρωπαϊκές μετοχές ...

Σιγά-σιγά γίνεται προφανές ότι ο κύκλος της κερδοφορίας των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων εξελίσσεται πολύ πιο ομαλά απ’ ότι αναμενόταν. Κατά τη διάρκεια της ύφεσης, οι διευθύνοντες σύμβουλοι πολλών εταιρειών (CEOs) υποχρεώθηκαν να πάρουν σκληρές αποφάσεις σε σχέση με το κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων τους. Ένα από τα θετικά που προέκυψαν εξαιτίας της αυστηρής αυτής πειθαρχίας είναι το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις κατάφεραν να διατηρήσουν ανέπαφη την κερδοφορία τους σε μια περίοδο μειωμένων εσόδων. Πράγματι, τα περιθώρια κέρδους στην Ευρώπη για το 2009 κατέγραψαν χαμηλά τα οποία βρίσκονταν πάνω από το μέσο όρο κερδοφορίας για πρώτη φορά μετά από τον Σεπτέμβριο ‘07, ενώ οι αγορές άρχισαν να βλέπουν πολλές επιχειρήσεις να αναθεωρούν προς τα πάνω τις εκτιμήσεις για τα κέρδη του 2010. Σίγουρα, αυτό είναι ένα πολύ θετικό σημάδι αναφορικά με την κατάσταση της υγείας των επιχειρήσεων στο μέλλον. Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εξακολουθούν να ωφελούνται από την ισχυρή ανάπτυξη των αναδυόμενων αγορών, καθώς αυξάνεται η ζήτηση για ευρωπαϊκά προϊόντα.

Σήμερα, περίπου 20 % των ευρωπαϊκών εσόδων προέρχονται από τις αναδυόμενες αγορές

… αλλά η κρατική στήριξη θα πρέπει να δώσει τη θέση της στη ζήτηση από τον ιδιωτικό τομέα

Ένα από τα θέματα κομβικής σημασίας για το 2010 έχει να κάνει με το βαθμό στον οποίο η ζήτηση από την πλευρά του ιδιωτικού τομέα μπορεί να αντικαταστήσει την  κρατική βοήθεια. Μέχρι στιγμής, τα κέρδη των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων έχουν υποβοηθηθεί από τα πρωτοφανή επίπεδα κρατικής στήριξης και τα χαμηλά επιτόκια, ενώ δεν είναι λίγοι οι αναλυτές που αναρωτιούνται εάν κάτι τέτοιο μπορεί να συνεχιστεί. Πολλοί χρηματιστηριακοί σχολιαστές προβλέπουν νέα βύθιση στις τιμές των μετοχών μετά από μια σύντομη περίοδο ανάκαμψης ('double dip'), εξαιτίας του φόβου ότι η ανάκαμψη δεν θα προέρχεται από την βελτίωση των οικονομικών μεγεθών. Παράλληλα, τα πρωτοφανή επίπεδα του δημόσιου και του ιδιωτικού χρέους δημιουργούν, εύλογα, πολλές ανησυχίες. Πιο συγκεκριμένα, στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας υπάρχουν σαφή δομικά προβλήματα, τόσο σε σχέση με το έλλειμμα των κρατικών προϋπολογισμών, όσο και με το αυστηρό πρόγραμμα λιτότητας που πιθανότατα θα εφαρμόσουν.

Παρόλα αυτά, και παρά την ύπαρξη συγκεκριμένων κινδύνων, το ενδεχόμενο να δούμε μέσα στο 2010 τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να σημειώνουν ανάπτυξη μεγαλύτερη του 20 %, είναι πολύ ισχυρό. Επίσης, κάποια πρώτα σημάδια βελτίωσης στα οικονομικά μεγέθη αρχίζουν να γίνονται ορατά από την πλευρά των ΗΠΑ, και παρόλο που το πρόβλημα του μεγάλου χρέους παραμένει ψηλά στη διεθνή ατζέντα, αξίζει να σημειωθεί ότι το επίπεδο της ιδιωτικής αποταμίευσης  είναι σημαντικά υψηλότερο στις χώρες του πυρήνα της Ευρώπης, απ’ ότι σε χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία (δείτε το σχετικό πίνακα του ΟΟΣΑ για την αποταμίευση).

Αλλάζει ο οικονομικός χάρτης της Ευρώπης;

Στη διάρκεια των επόμενων πέντε ή δέκα ετών θα περιμέναμε σημαντικές αλλαγές στους ρυθμούς ανάπτυξης όλων των Ευρωπαϊκών χωρών και την πλήρη αναστροφή των κυρίαρχων τάσεων, σε σχέση με το πώς αυτές διαμορφώθηκαν μέσα στην τελευταία δεκαετία. Στις χώρες όπου σημειώθηκε η ισχυρότερη ανάπτυξη (Αυστρία, Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία και Μ. Βρετανία) υπάρχει το ενδεχόμενο να καταγραφεί μια σημαντική μείωση στο ρυθμό ανάπτυξης των οικονομιών τους. Στις οικονομίες αυτές οι τάσεις που έχουν διαμορφωθεί δείχνουν συγκριτικά μεγάλο δανεισμό σε σχέση με την κατανομή της παγκόσμιας ζήτησης, αλλά και υψηλή ιδιωτική κατανάλωση, μεγάλο ποσοστό της οποίας προέρχεται επίσης από φτηνά πιστωτικά κεφάλαια. Αντίθετα, πολλές από τις οικονομίες του 'πυρήνα' της Ευρώπης (Γερμανία, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Σουηδία κι Ελβετία) αντιμετωπίζουν λιγότερα σημαντικά προβλήματα καθώς τα ποσοστά της ιδιωτικής αποταμίευσης είναι υψηλά και το επίπεδο δανεισμού των καταναλωτών χαμηλότερο. Θα περιμέναμε, λοιπόν, το ειδικό οικονομικό βάρος των χωρών του ευρωπαϊκού πυρήνα να αυξηθεί, καθώς μεταβαίνουμε από τη φάση της ύφεσης στην ανάκαμψη.

Συμπέρασμα

Ιστορικά, η απόδοση των ευρωπαϊκών μετοχών έχει αποδειχτεί ισχυρή σε αντίστοιχες φάσεις του οικονομικού κύκλου, καταγράφοντας συστηματικά καλύτερες επιδόσεις από τις αμερικανικές μετοχές. Τα σημερινά επίπεδα των αποτιμήσεων είναι πολύ πιο ελκυστικά σε σύγκριση με άλλες ανεπτυγμένες αγορές. Επίσης, η Ευρώπη, σε σύγκριση με τις αναδυόμενες αγορές, παρουσιάζει υψηλότερο ρυθμό στην αύξηση των εταιρικών εσόδων αλλά και των κεφαλαιουχικών δαπανών, εστιάζοντας σε τομείς όπως τα είδη πολυτελείας και τα εξειδικευμένα βιομηχανικά προϊόντα, όπου καταγράφονται ισχυροί ρυθμοί ανάπτυξης. Με τα εταιρικά κέρδη να ανακάμπτουν, τα στοιχεία της οικονομίας να βελτιώνονται και τις προοπτικές αύξησης των κερδών λόγω της ανάπτυξης των αναδυόμενων αγορών να είναι εξαιρετικά υψηλές, έχουμε την αίσθηση ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι που δείχνουν ότι το τωρινό ράλι των χρηματιστηριακών αγορών δεν θα καταγραφεί ως κάποιο ιστορικό παράδοξο.