ΗΠΑ

Η Wall Street το πρώτο δίμηνο του έτους ακολούθησε την έντονη πτωτική πορεία που της κληροδότησε το 2008, καθώς, παρόλο που η νέα κυβέρνηση Ομπάμα υποσχόταν πολλά για την οικονομία, το «φάντασμα» της κατάρρευσης της Lehman Brothers «κυκλοφορούσε» ακόμη στους διαδρόμους του μεγαλύτερου χρηματιστηρίου του κόσμου. Έτσι, ο Ιανουάριος έκλεισε για τον Dow Jones στις -12,4%, για τον Nasdaq στο -10,35% και για τον S&P 500 στο -11,3%. Τον Φεβρουάριο η εικόνα δεν ήταν διαφορετική, αφού ο Dow Jones διαμορφώθηκε με απώλειες 14,8%, ο Nasdaq με πτώση 9,3% και ο S&P 500 με 11,6%.
Στα μέσα Φεβρουαρίου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα υπέγραψε το νομοσχέδιο των 787 δισ. δολαρίων για την αναγέννηση της αμερικανικής οικονομίας, ένα από τα μεγαλύτερα νομοσχέδια που έχουν ψηφιστεί στην ιστορία των ΗΠΑ. Παράλληλος στόχος του νομοσχεδίου ήταν η δημιουργία 3,5 εκατ. θέσεων εργασίας έναντι των 3,6 εκατ. που έχουν χαθεί λόγω της κρίσης.
Έτσι, τον Μάρτιο έχει αρχίσει κάτι να αλλάζει στις αγορές, με σημείο αναφοράς την 9η Μαρτίου, όταν και το κλίμα στη Wall Street να αρχίζει να βελτιώνεται. Το εξαιρετικά μεγάλο εύρος των παρεμβάσεων και οι πολιτικές αναθέρμανσης της παγκόσμιας οικονομίας άρχισαν να διαφαίνονται τόσο στην ανακοπή της ύφεσης, όσο και στην ψυχολογία των επενδυτών.
Αποτέλεσμα; Ο Μάρτιος να κλείσει με κέρδη 11% για τον Dow, 13,8% για τον Nasdaq και για το S&P 500 13,2%.
Οι υπόλοιποι μήνες του έτους διαμορφώθηκαν ανοδικά και για τους τρεις δείκτες της Wall, καθώς οι επενδυτές τροφοδοτούνταν αφενός από τα θετικά, και μερικές φορές εξαιρετικά ενθαρρυντικά, μακροοικονομικά στοιχεία για την αμερικανική οικονομία, και αφετέρου από τα εταιρικά αποτελέσματα, τα οποία μάλιστα εξέπληξαν θετικά τους αναλυτές.
Τον Απρίλιο και τον Μάιο, ο δείκτης Dow Jones διαμορφώθηκε με κέρδη 5,26% και 4,94% αντίστοιχα, ενώ ο Nasdaq με άνοδο 10,7% και 4,4%, και ο S&P 500 με 7,5% και 5,2% αντίστοιχα.
Η δυσπιστία που έδειχναν πολλοί αναλυτές οδήγησαν τους επενδυτές να κατοχυρώσουν ορισμένα από τα κέρδη τους τον Ιούνιο, όταν και η άνοδος από τις 9 Μαρτίου ήταν 32% για τον Dow, 40% για τον Nasdaq και 37% για τον S&P 500. Έτσι, ο Ιούνιος έκλεισε πτωτικά κατά 2,46% και 2,3% για τον Dow και τον S&P 500 αντίστοιχα, και με μικρή άνοδο 0,92% για τον Nasdaq.
Η καλοκαιρινή ραστώνη και το «σημειωτών βήμα» του Ιουνίου δεν πτόησε τους επενδυτές, οδηγώντας τους δείκτες τους υπόλοιπους μήνες σε κέρδη, με εξαίρεση ο Αύγουστος για τον Nasdaq. Έτσι, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ο δείκτης Dow Jones διαμορφώθηκε με κέρδη 8,8% και 1,8% αντίστοιχα, ενώ ο Nasdaq με άνοδο 8,23% και πτώση 0,4%, και ο S&P 500 με 7,25% και 1,6% αντίστοιχα.
Το φθινόπωρο ήρθε για τη Wall Street με ανανεωμένη δυναμική, καθώς τα εταιρικά αποτελέσματα άρχισαν να δίνουν τόνο στις διεθνείς αγορές, ενώ και τα εμπορεύματα πραγματοποιούσαν το δικό τους ράλι. Έτσι λοιπόν, το τρίμηνο του φθινοπώρου έκλεισε με κέρδη 10,3% για τον Dow, 40% για τον Nasdaq και 8,04% για τον S&P 500 7,75% (Σεπτέμβριος: Dow +4%, Nasdaq +7,26%, S&P 500 +5,7%, Οκτώβριος: Dow +2,45%, Nasdaq -0,4%, S&P 500 +0,58%, Νοέμβριος: Dow +7,13%, Nasdaq +5,61%, S&P 500 +6,08%).
Η χρονιά για τους δείκτες της Wall έκλεισε με τον καλύτερο τρόπο, επισφραγίζοντας την καλύτερη ετήσια διαδρομή της δεκαετίας. Τον Δεκέμβριο ο Dow έκλεισε στο -0,42%, ο Nasdaq στο +4,2% και ο S&P 500 στο +0,54%.
Η χρονιά για τη Wall έκλεισε με εντυπωσιακά κέρδη, αφού ο Dow ολοκλήρωσε το 2009 με κέρδη 18,8%, ο Nasdaq 43,9% και ο S&P 500 με 23,5%.
Σε επίπεδο δεκαετίας, ο S&P 500 υποχώρησε 24,1%, ο Dow Jones 9,3% και ο Nasdaq 44,2%.

Ευρώπη

Περισσότερο προσεκτικοί ήταν οι ισχυροί της ευρωπαϊκής οικονομίας την χρονιά που πέρασε, καθώς το κύμα της κρίσης που σάρωνε το 2008 τις οικονομίες του κόσμου, ανακόπηκε σιγά σιγά στις αρχές του 2009, με μια σειρά από συνεχή μέτρα ενίσχυσης και μειώσεις του βασικού ευρωεπιτοκίου.
Στις 15 Ιανουαρίου η ΕΚΤ, προχώρησε σε μείωση του βασικού επιτοκίου της δανεισμού κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, στο 2%, ενώ μόλις ένα μήνα νωρίτερα άφηνε να εννοηθεί ότι αυτό δεν ήταν στις προθέσεις της.
Ωστόσο, ο δείκτης FTSE πραγματοποίησε την καλύτερη χρονιά του από το 1997 σημειώνοντας κέρδη 22%, ενώ την καλύτερη χρονιά από το 2005 σημείωσαν ο DAX και ο CAC σημειώνοντας ετήσια κέρδη 24% και 24,4% αντίστοιχα.
Αναλυτικότερα, ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος για τις ευρωπαϊκές αγορές ήταν πτωτικοί, καθώς ο FTSE του Λονδίνου έκλεισε με απώλειες 9,8% και 6,65% αντίστοιχα, ο CAC του Παρισίου βρέθηκε στο -12,5% και 11,9% αντίστοιχα, και ο DAX της Φρανκφούρτης υποχώρησε κατά 13,3% και 10,6% αντίστοιχα.
Μήνας «σταθμός» και για τις ευρωπαϊκές αγορές ήταν ο Μάρτιος, την ίδια ώρα που Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) μείωνε (5/3) το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο 1,5% (από 2%), δηλαδή στα χαμηλότερα επίπεδα της δεκαετούς ιστορίας της, προκειμένου να αναχαιτίσει την επερχόμενη επιδείνωση της οικονομίας.
Ο Μάρτιος λοιπόν έκλεισε κερδοφόρα κατά 3% για τον FTSE, κατά 10% για τον CAC και κατά 9,8% για τον DAX, μεταστρέφοντας μια κατά τα άλλα «καταστροφική» έναρξη του έτους.
Έκτοτε, οι υπόλοιποι μήνες (πλην μερικών εξαιρέσεων) διαμορφώθηκαν ανοδικά και για τους τρεις δείκτες της Ευρώπης, καθώς η εταιρική κερδοφορία επιφύλαξε θετικές εκπλήξεις.
Ο Απρίλιος για τον FTSE έκλεισε με κέρδη 7,12%, για τον CAC 14% και για τον DAX 15,9%, ενώ και τον Μάιο οι επενδυτές αποκόμισαν κέρδη, στον FTSE 5,1%, στον CAC 4,3% και στον DAX 1,8%. Μάλιστα στις αρχές Απριλίου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αιφνιδίασε τους αναλυτές, προχωρώντας σε μείωση 25 μονάδων βάσης των επιτοκίων δανεισμού, διαμορφώνοντας το 1,25%, ενώ στις 7 Μαΐου μείωσε και πάλι το επιτόκιο στο 1% αυτή τη φορά.
Ο Ιούνιος δεν ήταν τόσο καλός για το Λονδίνο και τη Φρανκφούρτη, καθώς έκλεισαν το μήνα με απώλειες 4,6% και 6,26% αντίστοιχα, ενώ στο Παρίσι οι επενδυτές συνέχισαν το stockpicking τους οδηγώντας το δείκτη στο +2,9%.
Το τρίμηνο που επακολούθησε ήταν κερδοφόρο για τους τρείς δείκτες της Ευρώπης (εξαίρεση ο Ιούνιος για τον CAC), αφού οι επενδυτές δεν έδειξαν σημάδια κόπωσης ούτε και τους καλοκαιρινούς μήνες. Έτσι, ο FTSE έκλεισε τον Ιούλιο με κέρδη 6,15%, τον Αύγουστο στο +4,8% και τον Σεπτέμβριο στο +6,6%. Ο Ιούνιος για τον CAC ήταν μήνας πτωτικός, καθώς έκλεισε με απώλειες 4,17%, ενώ τον Ιούλιο επέστρεψε στο πράσινο με το δυναμικό +8,11%, και τον Αύγουστο στο +3% και τον Σεπτέμβριο στο +3,85%, ενώ και ο DAX έκλεισε τον Ιούλιο στο +8,6%, τον Αύγουστο στο +0,9% και τον Σεπτέμβριο στο +6,6%.
Οι αγορές, τόσο την περίοδο του καλοκαιριού, όσο και του φθινοπώρου, τροφοδοτήθηκαν από την αναπάντεχη ανάκαμψη που σημείωσε η γερμανική οικονομία, η ανάπτυξη του ΑΕΠ της οποίας διαμορφώθηκε το β’ τρίμηνο στο 0,4% και στο γ΄ τρίμηνο στο 0,7%, «ανεβάζοντας έτσι τις στροφές» στις εντολές αγοράς στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια.
Ο Οκτώβριος δεν ήταν τόσο καλός για τον βρετανικό FTSE, καθώς οι επενδυτές προέβησαν σε κατοχύρωση μερικών κερδών, οδηγώντας τον στις απώλειες 0,2%, αλλά ο Νοέμβριος αντάμειψε τους αισιόδοξους με κέρδη 1,68%. Ίδια ήταν και η εικόνα και για τα άλλα δύο μεγάλα χρηματιστήρια της Ευρώπης, αφού ο Οκτώβριος βρήκε τον CAC στο -2,2% και τον DAX στο -2,6%, ενώ τον Νοέμβριο ο CAC οδηγήθηκε στο +3,76% και ο DAX στο +4,1%.
Η χρονιά έκλεισε για τους ευρωπαϊκούς δείκτες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, καθώς τον Δεκέμβριο ο FTSE έκλεισε με κέρδη 4,25%, ο CAC με 4,4% και ο DAX με 5,3%, οδηγώντας τον πανευρωπαϊκό δείκτη Dow Jones Stoxx 600 να καταγράψει κέρδη που ξεπέρασαν το 27,6% τη χρονιά που πέρασε.
Ασία
Μετριοπαθείς εμφανίστηκαν οι επενδυτές στην αγορά της Ασίας το 2009, αφού ενώ το πρώτο δίμηνο ακολούθησαν την έντονα πτωτική πορεία κατά «το πρότυπο» της Δύσης, τους υπόλοιπους μήνες τα κέρδη των δεικτών δεν «αντάμειψαν» αυτούς που πίστευαν ότι οι αποδόσεις θα είναι ίδιες με αυτές της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Ωστόσο, τα κέρδη που σημείωσαν οι δύο βασικότεροι ασιατικοί δείκτες, διόλου ευκαταφρόνητα δεν είναι, αφού ο Nikkei έκλεισε το έτος με κέρδη 19% και ο Hang Seng με κέρδη 45,3%.
Αναλυτικότερα, τον Ιανουάριο ο Nikkei της Ιαπωνίας και ο Hang Seng του Hong Kong έκλεισαν με απώλειες 10,7% και 15% αντίστοιχα, και τον Φεβρουάριο με απώλειες 5,33% και 3,6% αντίστοιχα. Κι ενώ οι ασιατικές αγορές δίνουν τόνο συνήθως στις καθημερινές συνεδριάσεις λόγω της γεωγραφικής τους θέσης, το τρίμηνο που επακολούθησε φάνηκε να «μιμούνται» την ξέφρενη πορεία των δυτικών χρηματιστηρίων. Ο Nikkei τον Μάρτιο κέρδισε 12,2%, τον Απρίλιο 5,9% και τον Μάιο 6%, και ο Hang Seng έκλεισε ανοδικά κατά 9,7%, 14,8% και 0,006% τους αντίστοιχους μήνες.
Ο Ιούνιος για το Hong Kong ήταν δεν ήταν τόσο καλός μήνας, αφού υπήρξε κατοχύρωση κερδών, από το προηγούμενο ράλι της τάξεως του 67% που είχε σημειώσει μόλις σε τρεις μήνες. Έτσι λοιπόν έκλεισε τον πρώτο μήνα του καλοκαιριού με απώλειες 2,7%, ενώ ο ιαπωνικός Nikkei συνέχισε την ανοδική του πορεία κατά 4,9%.
Τον Ιούλιο, αυτοί που πίστεψαν στις ασιατικές αγορές ανταμείφθηκαν με κέρδη 4,17% στο Nikkei και 13,2% στον Hang Seng, αλλά τον Αύγουστο ο τελευταίος έδειξε και πάλι σημάδια «κόπωσης» χάνοντας 4,5%, μένοντας «πίσω» στην κούρσα που ακολουθούσε ο Nikkei, ο οποίος κέρδισε 0,9%.
Το τρίμηνο που επακολούθησε ήταν πτωτικό αυτή τη φορά για την ιαπωνική κεφαλαιαγορά. Ο Nikkei τον Σεπτέμβριο έχασε 4,3%, τον Οκτώβριο 0,75% και τον Νοέμβριο 2,35%. Αντίθετα, ο Hang Seng έδειξε σημάδια αντοχής τους τελευταίους μήνες του 2009, αν και τα κέρδη του ακολούθησαν φθίνουσα πορεία. Το Σεπτέμβριο έκλεισε με κέρδη 5,4%, τον Οκτώβριο με κέρδη 1,14%, τον Νοέμβριο 0,9% και τον Δεκέμβριο 0,3%. Εντυπωσιακός ήταν ο Δεκέμβριος για τον Ιαπωνικό Nikkei, καθώς «επισφράγισε» μία από τις καλύτερες χρονιές της δεκαετίας με κέρδη 10,1%.
Οι ασιατικές αγορές έκλεισαν το 2009 με τα μεγαλύτερα – σε ετήσια βάση – κέρδη από το 2003, με τον MSCI Asia Pacific Index να κερδίζει 35% κατά τη διάρκεια του έτους.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι ο γενικός δείκτης του ΧΑ ανέβηκε μόνο κατά 23% το 2009, αν και μέσα στο χρόνο είχε ξεπεράσει σε αποδόσεις το 60%.

Αλεξάνδρα Τόμπρα
[email protected]