Ταυτόχρονα με τις προεδρικές διεξάγονται και οι βουλευτικές εκλογές, στις οποίες θα κριθεί «η τύχη» του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει μεγάλη πιθανότητα να κερδίσει το πολυπόθητο για τον ίδιο 50,1%, όμως ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν πως θα αναγκαστεί να αναμετρηθεί με τον Μουαρέμ Ιντζέ στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Αν αναγκαστεί ο Ερντογάν να αναμετρηθεί στο δεύτερο γύρο με τον Ιντζέ, στις 8 Ιουλίου, «τότε η παραδοσιακή εικόνα του κυρίαρχου και αήττητου θα έχει πληγεί σοβαρά», σύμφωνα με τον Κεμάλ Κιριστζί του Brookings Institution.

Τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στην Τουρκία, καθώς με την εκλογή του ο νέος πρόεδρος θα έχει εξουσία να εκδίδει διατάγματα με ισχύ νόμου, να διορίζει την κυβέρνηση και αντιπροέδρους, καθώς και ανώτατους δικαστές, να διαλύει το Κοινοβούλιο και να οδηγεί τη χώρα σε πρόωρες εκλογές. Αν κερδίσει ο Ταγίπ Ερντογάν αυτές τις υπερεξουσίες, θα συνεχίσει να επηρεάζει την πολιτική σκηνή της χώρας, την κοινωνία και τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή.

Ο Ερντογάν προκήρυξε τις εκλογές τον Απρίλιο, με αιτιολογία την αναταραχή στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, λόγω του πολέμου στη Συρία. Ωστόσο, ο πραγματικός λόγος είναι η ευάλωτη οικονομία. Το βασικό θέμα που απασχολεί τους ψηφοφόρους είναι ότι η οικονομία της Τουρκίας δείχνει σημάδια πιθανής κρίσης. Μπορεί η ανάπτυξη να ανακοινώθηκε πως έχει φτάσει στο 7%, όμως η ραγδαία αύξηση των επιτοκίων, που αναγκάστηκε να ανακοινώσει η Κεντρική Τράπεζα για να σταματήσει την υποτίμηση της τουρκικής λίρας, θεωρείται σίγουρο πως θα μειώσει τους ρυθμούς ανάπτυξης. Οποιος και να είναι ο νικητής των εκλογών θα πρέπει να λάβει δραστικά μέτρα.

Το 2002 ο Ερντογάν ήρθε στην εξουσία μετά την οικονομική κρίση του 2001 και παρέμεινε λόγω της σωστής οικονομικής πολιτικής που τριπλασίασε το κατά κεφαλήν εισόδημα των Τούρκων. Στην κρίσιμη καμπή της τουρκικής οικονομίας ο Τούρκος πρόεδρος υπόσχεται πως μπορεί πάλι να τα καταφέρει. Το ερώτημα είναι αν οι Τούρκοι ψηφοφόροι θα τον εμπιστευτούν για άλλη μια φορά.

«Για πρώτη φορά πάμε σε εκλογές χωρίς σίγουρο αποτέλεσμα. Η εικόνα δείχνει πως οι εκλογές της 24ης Ιουνίου θα έχουν πολλές εκπλήξεις που θα τις μάθουμε όταν ανοίξουν οι κάλπες» αναφέρει ο Αμντουλκαντίρ Σελβί στην εφημερίδα «Ηurriyet».

Η ΜΑΧΗ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Το νέο Σύνταγμα ευνοεί τις συμμαχίες

Οι εκλογές αυτές στην Τουρκία είναι πολύ σημαντικές και για τις ισορροπίες στο Κοινοβούλιο. Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), που ίδρυσε και κατευθύνει ο Ερντογάν, αγωνιά αν θα διατηρήσει την πρωτοκαθεδρία στην τουρκική Εθνοσυνέλευση. Το ΑΚΡ κατέρχεται στις εκλογές με σύμμαχο το Εθνικιστικό Κόμμα του Μπαχτσελί (ΜΗΡ), ελπίζοντας ότι θα κερδίσει την αυτοδυναμία.

Το τουρκικό Σύνταγμα απαιτεί τα κόμματα να έχουν λάβει τουλάχιστον 10% των ψήφων σε εθνικό επίπεδο για να μπουν στο Κοινοβούλιο. Με το νέο Σύνταγμα ευνοούνται οι συμμαχίες, άρα τα μικρά κόμματα που συνεργάζονται με τα μεγάλα θα μπορούν να εκπροσωπηθούν.

Απέναντι από τη συμμαχία ΑΚΡ-ΜΗΡ, το Ρεπουμπλικανικό-Λαϊκό (CHP) συμμάχησε με τους εθνικιστές του Iyi Parti (Καλού Κόμματος) και τους ισλαμιστές του Κόμματος της Ευδαιμονίας.

Το κουρδικό ΗDP, όπως σημειώνει ο Ελεύθερος Τύπος, που δεν συμμετέχει σε συμμαχία θα πρέπει να ξεπεράσει το όριο του 10%. Από την επίδοση του κουρδικού κόμματος εξαρτάται η πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο. Σε περίπτωση που το ΗDP δεν καταφέρει να συγκεντρώσει το 10%, τότε η πλειοψηφία θα βρίσκεται στη συμμαχία AKP-MHP.

Μεγάλη σημασία έχει η ψήφος των νέων ψηφοφόρων. Οι νέοι ηλικίας 18-19 ετών που θα ψηφίσουν για πρώτη φορά είναι 1 εκατομμύριο, αρκετά μεγάλο τμήμα στα 59 εκατομμύρια του συνόλου των πολιτών που θα προσέλθουν στις κάλπες.

«Σημαδεύει» Κων/πολη, Αγκυρα και Τούρκους του εξωτερικού

Στο δημοψήφισμα του 2017 ο Ερντογάν έχασε το προπύργιό του, την Κωνσταντινούπολη. Το 48,65% των ψηφοφόρων είπε «ναι» στη συνταγματική μεταρρύθμιση που υποστήριζε ο Τούρκος πρόεδρος ενώ το 51,35% είπε «όχι». Ηταν η πρώτη ήττα του Ερντογάν στην Πόλη, από την ημέρα που εξελέγη εκεί δήμαρχος το 1994. Ετσι, σε αυτή την προεκλογική εκστρατεία το επιτελείο του Ερντογάν έδωσε μεγάλο βάρος στη μεγαλούπολη των 17 εκατομμυρίων κατοίκων.

Δεύτερος στόχος είναι η Αγκυρα, όπου ο Τούρκος πρόεδρος επίσης ηττήθηκε για πρώτη φορά μετά το 1994. Ο Ερντογάν τούς προηγούμενους μήνες «καθαίρεσε» με εσωκομματικές διαδικασίες τους εκλεγμένους δημάρχους των δυο αυτών πόλεων ως τιμωρία για την ήττα στο δημοψήφισμα και έχοντας την ελπίδα πως θα ανατρέψει το αποτέλεσμα στις εκλογές αυτές. Το αποτέλεσμα της απόφασής του θα κρίνει και το αποτέλεσμα.

Μεγάλη ελπίδα του Τούρκου προέδρου είναι και οι ψηφοφόροι του εξωτερικού. Στα προξενεία και στις πρεσβείες της Τουρκίας ψήφισαν τα 3 εκατομμύρια των Τούρκων ψηφοφόρων που ζουν εκτός χώρας. Συνήθως οι Τούρκοι του εξωτερικού ψηφίζουν τον Ερντογάν με ποσοστό που ξεπερνά το 60% και αυτό ανεβάζει το μέσο όρο του εκλογικού αποτελέσματος υπέρ του.

ΤΑ ΣΕΝΑΡΙΑ

• Νίκη Ερντογάν

Δηλαδή νίκη από τον πρώτο γύρο στις προεδρικές και νίκη του AKP στο Κοινοβούλιο. Δεν είναι τόσο σίγουρο όσο φαινόταν στη αρχή, όταν προκηρύχθηκαν οι εκλογές.

• B’ γύρος προεδρικών εκλογών

Αυτή θα ήταν ήττα γοήτρου για τον πρόεδρο, ακόμη και αν το κόμμα του θριαμβεύσει στις βουλευτικές.

• Νίκη στην προεδρία, το AKP χάνει τον έλεγχο του Κοινοβουλίου

Καθόλου καλό σενάριο για τον Ερντογάν. Επιπλέον, θα σημάνει περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας για τη χώρα, με τις όποιες συνέπειες.

• Ηττα Ερντογάν

Να κερδίσει στο β’ γύρο ο Μουαρέμ Ιντζέ και η αντιπολίτευση να ελέγχει το Κοινοβούλιο.

ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ

ΜΟΥΑΡΕΜ ΙΝΤΖΕ

Σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας το επιτελείο του Τούρκου προέδρου επιτέθηκε κυρίως στον Μουαρέμ Ιντζέ, ο οποίος είναι ο υποψήφιος του κύριου αντιπολιτευόμενου κόμματος, του Ρεπουμπλικανικού-Λαϊκού Κόμματος (CHP). Παρόμοια τακτική εφαρμόστηκε και στα τουρκικά ΜΜΕ που τα περισσότερα τηρούν φιλοκυβερνητική τάση. Ο 54χρονος Ιντζέ είναι καθηγητής Φυσικής και τον επέλεξαν από το κεμαλικό (σοσιαλδημοκρατικό) CHP να εκπροσωπήσει το κόμμα, αν και στο παρελθόν απέτυχε δύο φορές να αναδειχθεί στην ηγεσία του.

ΜΕΡΑΛ ΑΚΣΕΝΕΡ 

Στις εκλογές συμμετέχει και η «λύκαινα» της Τουρκίας, Μεράλ Ακσενέρ. Είναι επικεφαλής του νέου εθνικιστικού κόμματος «Ιγί» (Καλό Κόμμα) και είναι δημοφιλής τόσο μεταξύ των νέων όσο και μεταξύ των Τούρκων της εργατικής τάξης. Πάντως η 63χρονη Ακσενερ με την επιμονή στην υποψηφιότητά της είναι αυτή που χάλασε τα σχέδια των υπόλοιπων κομμάτων της αντιπολίτευσης να έχουν ένα και μοναδικό υποψήφιο, τον Αμπντουλάχ Γκιουλ, όπως σχεδίαζαν. Η απόφασή της ουσιαστικά διευκόλυνε τον εκλογικό αγώνα του Ερντογάν. Η Ακσενερ υπήρξε μέλος του υπερεθνικιστικού MHP και διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών κατά τη δεκαετία του ’90 (εποχή της μεγάλης καταστολής των Κούρδων στη ΝΑ. Τουρκία).

ΣΕΛΑΧΑΤΙΝ ΝΤΕΜΙΡΤΑΣ

Ο πρόεδρος του φιλοκουρδικού κόμματος ΗDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς, που παραμένει έγκλειστος στις φυλακές της Αδριανούπολης εδώ και 20 μήνες, κάνει προεκλογικό αγώνα μέσα από το κελί του, με τη βοήθεια του Διαδικτύου. Ο 43χρονος Ντεμίρτας κατηγορείται κατηγορείται ότι ηγείται «τρομοκρατικής» οργάνωσης. Ηταν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές του 2014 και συγκέντρωσε σχεδόν το 10% των ψήφων.

ΤΕΜΕΛ ΚΑΡΑΜΟΛΑΟΓΛΟΥ

Ο Τεμέλ Καραμολάογλου, ηγέτης του ισλαμιστικού Κόμματος της Ευδαιμονίας, έχει αναδειχθεί σε σημαντικό επικριτή του Ερντογάν, παρά το γεγονός ότι τα κόμματά τους μοιράζονται τις ίδιες ιδεολογικές ρίζες. Ο 78χρονος Καραμολάογλου έχει εκλεγεί τρεις φορές βουλευτής με το Κόμμα της Ευημερίας (Refah). Υπήρξε στενός συνεργάτης του Νετζμετίν Ερμπακάν, του μέντορα του Ερντογάν. Διετέλεσε δήμαρχος της Σίβας.

ΝΤΟΓΚΟΥ ΠΕΡΙΝΤΣΕΚ 

Ο 76χρονος Ντογκού Περιντσέκ ηγείται του Πατριωτικού Κόμματος (Vatan). Είναι δόκτωρ Νομικής κι έχει φυλακισθεί επανειλημμένως μετά τη δεκαετία του ’80. Προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την υπεράσπιση του δικαιώματος άρνησης του χαρακτήρα γενοκτονίας της σφαγής των Αρμενίων κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην Τουρκία. Το Δικαστήριο τον δικαίωσε.

ΤΙ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΑ ΓΚΑΛΟΠ ΓΙΑ…

ΤΙΣ ΠΡΟΕΔΡΙΚΕΣ

 (Εταιρία SONAR)

Ρ. Ερντογάν: 48,3%

Μ. Ιντζέ: 31,4%

Μ. Ακσενερ: 9,5%

Σ. Ντεμίρτας: 8,2%

Τ. Καραμολάογλου: 2,1%

Με αυτή την πρόβλεψη οι εκλογές θα οδηγηθούν στο β’ γύρο. Πάντως, τα ποσοστά του Τούρκου προέδρου δείχνουν ανοδικές τάσεις. Εντύπωση προκαλούν και τα χαμηλά ποσοστά της Ακσενερ σε σχέση με τις αρχικές προσδοκίες. Δημοσκόποι αναφέρουν πως ο Ιντζέ παίρνει ψήφους από την Ακσενερ.

(Εταιρία KONDA)

Ρ. Ερντογάν: 51,4%

Μ. Ιντζέ: 23,9%

Μ. Ακσενερ: 12,3%

Σ. Ντεμίρτας: 9,6%

Τ. Καραμολάογλου: 2,1%

ΤΙΣ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ

(Εταιρία SONAR)

AKP (κυβερνών κόμμα): 42,2%

CHP (Σοσιαλδημοκράτες): 28,2%,

HDP (Κουρδικό): 10%

IYI PARTI (Ακσενερ): 9,2%

ΜΗP (Μπαχτσελί): 7,1%

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr