Αυτά τα διδάγματα είναι χρήσιμα για τις χώρες της Νέας Ευρώπης (ΝΕ) οι οποίες επιδιώκουν τώρα την ένταξή τους στο κοινό νόμισμα. Οι μεταβολές των αρχών, στόχων και πρακτικών άσκησης της νομισματικής πολιτικής ερμηνεύονται σε συνάρτηση με τις εξελίξεις της οικονομικής θεωρίας, τις μεταβαλλόμενες δομές της ελληνικής οικονομίας, αλλά και την αυξανόμενη αλληλεξάρτηση των οικονομιών και των χρηματοπιστωτικών αγορών

Η ελληνική εμπειρία μέχρι την ΟΝΕ μπορεί να συνοψιστεί σε τέσσερα διδάγματα πολιτικής. Πρώτον, η ανακούφιση με νομισματικά μέσα των δυσμενών διαταραχών προσφοράς πρέπει να αποφεύγεται. Η αύξηση του πληθωρισμού που θα προκύπτει ως απόρροια αυτής θα τείνει να ενσωματώνεται στις πληθωριστικές προσδοκίες (και άρα τους μισθούς) και να επιμένει. Αυτό αυξάνει το κόστος του αποπληθωρισμού και, δευτερογενώς, πλήττει την ανάπτυξη. Αυτό το δίδαγμα αποκτά νέο περιεχόμενο στην παρούσα συγκυρία της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Είναι σαφές ότι τα πακέτα ανόρθωσης των οικονομιών με ενέσεις ρευστότητας στις αγορές και δημοσιονομικά μέσα -αν αυτά είναι νομισματικά χρηματοδοτούμενα- αυξάνουν την προσφορά χρήματος.

Την παρούσα στιγμή, αυτό είναι δικαιολογημένο, δεδομένου του πρωτοφανούς εύρους και βάθους της κρίσης. Η προτεραιότητα της οικονομικής πολιτικής είναι η αποτροπή μίας βαθιάς και εμμένουσας ύφεσης. ’λλωστε, η κατάρρευση της εμπιστοσύνης στη διατραπεζική αγορά περιορίζει το τμήμα της νομισματικής βάσης που σχετίζεται με τα τραπεζικά δάνεια. Μακροχρονίως ωστόσο, είναι σημαντικό η πιστωτική επέκταση να σταθεροποιηθεί σε έναν διατηρήσιμο ρυθμό ώστε να προασπιστεί η υγεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και να ελεγχθούν οι διαφορές πληθωρισμού. Επομένως, όταν η εμπιστοσύνη αποκατασταθεί, οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να είναι έτοιμες να προχωρήσουν σε επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων και αντίστροφες Πράξεις Ανοιχτής Αγοράς. Ειδάλλως, μία οξεία και επίμονη αύξηση του πληθωρισμού πρέπει να αναμένεται.

Δεύτερον, η χρήση μίας σταθερής συναλλαγματικής ισοτιμίας ως «άγκυρας» μπορεί να συνεισφέρει στον μετριασμό των πληθωριστικών προσδοκιών. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για χώρες με ιστορικό υψηλού πληθωρισμού και αποτυχημένων αντιπληθωριστικών προσπαθειών, όπως είναι και οι χώρες της ΝΕ σήμερα. Η «άγκυρα» είναι ένα σημαντικό εργαλείο αποπληθωρισμού αλλά μόνο αν υποστηρίζεται από σφιχτές δημοσιονομικές και εισοδηματικές πολιτικές. Αυτό αποδεικνύεται από την συστηματική υπέρβαση των νομισματικών στόχων τους οποίους ανακοίνωνε η Τράπεζα της Ελλάδος έως και το τέλος της δεκαετίας του 1980. Ο κύριος λόγος ήταν η υποταγή της νομισματικής πολιτικής στο στόχο της χρηματοδότησης των μεγάλων και μόνιμων δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Η αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής επαυξάνεται από θεσμικές μεταρρυθμίσεις όπως η νομοθέτηση της ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας και, για τις χώρες της ΝΕ, η είσοδος στο ERM.

Τρίτον, η αυξανόμενη διεθνής κινητικότητα κεφαλαίων φέρνει νέες επενδυτικές ευκαιρίες αλλά επίσης μπορεί να περιπλέξει την άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Επομένως, είναι φρόνιμο η μακροοικονομική σταθεροποίηση να έχει προχωρήσει επαρκώς πριν αρθούν οι έλεγχοι στις κινήσεις κεφαλαίων. Πολιτικές αντιμετώπισης των εισροών κεφαλαίων όπως η απορρόφηση της πλεονάζουσας ρευστότητας (sterilization) βοηθούν στην αποτροπή ανεπιθύμητων επιδράσεων στη συναλλαγματική ισοτιμία έως ότου εφαρμοστεί ένα συνεπές μίγμα πολιτικής. Ωστόσο, τελικά, η συνέπεια των πολιτικών είναι το μόνο λυσιτελές μέτρο. ’λλως, η αντιστροφή των εισροών και η κατάρρευση του νομίσματος είναι θέμα χρόνου, όπως καταδεικνύει η παρούσα κρίση με επώδυνο τρόπο για κάποιες χώρες. Η κρίση αποδεικνύει επίσης ότι η απορρύθμιση των χρηματοοικονομικών αγορών γενικότερα πρέπει να συνοδεύεται από σώφρονα εποπτεία ώστε ο χρηματοοικονομικός τομέας να μην αναλαμβάνει υπερβολικούς κινδύνους.

Τέταρτον, είναι κρίσιμο για κάθε πολιτική να απολαμβάνει του προνομίου της συναίνεσης των πολιτών. Εφόσον μία πολιτική προσλαμβάνει το status του εθνικού στόχου, κινητοποιούνται προσπάθειες και μειώνεται το κόστος το οποίο επιφέρουν οι κοινωνικές εντάσεις. Η

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr