Ήταν 19 Οκτωβρίου 2009 και η συνεδρίαση του Eurogroup (όπως κάθε Οκτώβριο) φιλοξενείτο στο Λουξεμβούργο. Ο νέος Υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ανακοινώνει στους εταίρους του ότι το έλλειμμα εκείνης της χρονιάς θα κλείσει στο 12% και πάνω. «Μας μάζεψε στο μπαρ του ξενοδοχείου», μου διηγείται συνάδελφος ανταποκριτής ελληνικού μέσου στις Βρυξέλλες, «και μας είπε "πάρ’τε ένα ποτό, ό,τι θέλετε". Στη συνέχεια, μας είπε τα νέα. Μας εξήγησε ότι δεν έχει νόημα να λέμε πια ψέμματα στους Ευρωπαίους».

Ούτε εγώ, ούτε ο συνάδελφος διαφωνούμε με το σκεπτικό του πρώην υπουργού οικονομικών. Καλά έκανε και είπε την αλήθεια. «Όμως», συνεχίζει ο συνάδελφος, «η χρονιά δεν είχε κλείσει. Το 12.6% ήταν πρόβλεψη. Στον προϋπολογισμό του 2009 βάζεις και τα έσοδα μέχρι τον Φεβρουάριο του 2010. Αυτός δεν πήρε κανένα μέτρο ώστε να μην επαληθευθεί η πρόβλεψη. Ή μάλλον πήρε: ενώ μας κάλεσε για ποτό, στη συνέχεια διαπιστώσαμε ότι έφυγε χωρίς να τα πληρώσει. Αυτό είναι το μοναδικό μέτρο λιτότητας που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση το 2009».

Η Βρετανική εφημερίδα Guardian έχει δημιουγήσει ένα εξαιρετικό διαδραστικό χρονολόγιο της κρίσης. Εκεί μπορείτε να δείτε και να ξαναθυμηθείτε την ειδησεογραφία όλων εκείνων των δραματικών ημερών του 2009 και του 2010. Θα τραβάτε τα μαλλιά σας. Ενώ οι υποβαθμίσεις και τα χαστούκια διαδέχονταν το ένα το άλλο, ο ΓΑΠ ανακοίνωνε μέτρα του τύπου «90% φόρο στα μπόνους των τραπεζιτών», λες και έτσι θα λυνόταν το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας. Στο μεταξύ, ο κ. Παπακωνσταντίνου δήλωνε στις 14 Δεκεμβρίου 2009 ότι τα μέτρα αυτά θα έχουν καταφέρει «μέχρι τα μέσα του 2010 να ηρεμήσουν τις ανησυχίες των αγορών». Παράλληλα, στο ΠΑΣΟΚ τσακώνονταν Παπουτσής και Παπάκ αν θα δοθούν αυξήσεις και σε μισθούς άνω των 2.000 ευρώ μεικτά! Είναι σαφές ότι οι άνθρωποι δεν είχαν καμία συναίσθηση του κατεπείγοντος.  

Στη συνέχεια άρχισαν οι κορώνες περί «Τιτανικού» και γενικά κάθε φορά που μίλαγε Έλληνας υπουργός σε διεθνές μέσο ενημέρωσης για την κρίση, έπεφτε και μία υποβάθμιση. Κάθε φορά που μίλαγε σε ελληνικό μέσο, σηκώνονταν και δέκα δισεκατομμύρια από τις τράπεζες.

Θα ρωτήσετε, θα είχαμε αποφύγει το Μνημόνιο αν είχαμε πάρει μέτρα νωρίτερα; Όχι φυσικά, εδώ δεν το απέφυγαν Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρος και Ισπανία, που είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση τα δημόσια οικονομικά τους από τα δικά μας. Αλλά είναι διαφορετικό να μπαίνει στην κρίση με 10% έλλειμμα και διαφορετικό να μπαίνεις με 15%. Ούτε φυσικά μπορούσε η ελληνική κυβέρνηση να κηρύξει μονομερώς χρεοκοπία τον Μάιο του 2010, όπως λένε μερικοί άσχετοι.

Ακόμη και να διαγράφαμε όλα μας τα τοκοχρεολύσια, εκείνη την εποχή είχαμε πρωτογενές έλλειμμα 24 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο, ελλείψει πρόσβασης στις αγορές μετά από χρεοκοπία και ελλείψει Τρόικας, θα έπρεπε να κόψουμε το ίδιο βράδυ. Όταν σήμερα συζητάμε για το πόσο θα πονέσουν τα εννέα δις., φανταστείτε τι θα γινόταν με τα 24. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσουμε και άλλα 50 τουλάχιστον που θα χρειάζονταν οι ελληνικές τράπεζες αν χρεοκοπούσαμε. Πού θα τα βρίσκαμε όλα αυτά, εκτός από το αν τυπωναμε δραχμές;

Επίσης, καλά έκαναν οι εταίροι μας και δεν μας έκαναν αναδιάρθρωση του χρέους τότε, αλλά ενάμιση χρόνο αργότερα. Η εμπειρία και όλες οι ιστορικές οικονομικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι αναδιαρθρώσεις δουλεύουν μόνο όταν οι αγορές τις εκλάβουν ως έσχατη λύση. Μόνο όταν θεωρήσουν ότι το κούρεμα είναι ο μόνος τρόπος να πάρουν έστω κάτι λίγο από τα λεφτά τους. Σε διαφορετική περίπτωση, ούτε «εθελοντικά» συμμετέχουν σε PSI, ούτε σε συγχωρούν. Ακόμη και σήμερα, η Αργεντινή παραμένει αποκλεισμένη από τις αγορές και η κυβέρνηση του Μπουένος Άϊρες βρίζει θεούς και δαίμονες. Μόλις τις προάλλες, οι πιστωτές της χώρας κατέσχεσαν ένα Αργεντίνικο πλοίο σε ξένο λιμάνι. Το ίδιο συμβαίνει με περιουσιακά στοιχεία και χρήματα της χώρας στο εξωτερικό. Η Αργεντινή έχει εμπλακεί σε μία νομική διαμάχη, από την οποία δεν ξεμπλέκει με τίποτα...

Οπότε, καλώς έκανε ο Παπάκ και δεν επεδίωξε αναδιάρθρωση τότε. Κακώς όμως δεν έφτιαξε ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας, αλλά ένα πρόγραμμα βασισμένο σε επιπλέον επιβαρύνσεις όσων ήδη πλήρωναν φόρους.

Α ρε Παπάκ, όσο σκέφτομαι τι μας έκανες...

Υ.Γ: Εδώ θα βρείτε το διαδραστικό χρονολόγιο της κρίσης από τον Guardian: http://www.guardian.co.uk/business/interactive/2012/oct/17/eurozone-crisis-interactive-timeline-three-years

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr