Η κατάσταση έχει λίγο έως πολύ ως εξής: σε αντίθεση με το οικονομικό πεδίο, όπου η κυβέρνηση τα έχει πραγματικά θαλασσώσει, η πολιτική της παράλληλης προσέγγισης που ακολούθησε η Αθήνα απέναντι στην Άγκυρα και το Τελ Αβίβ τα τελευταία δύο χρόνια φάνηκε να αποδίδει καρπούς. Οι παραβιάσεις του εναέριου χώρου των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο μειώθηκαν στα «τυπικά» επίπεδα (έτσι, ίσα για να μην ξεχνιόμαστε), η τουριστική συνεργασία μεταξύ των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου και της Μικράς Ασίας ενισχύθηκε επ' ωφελεία αμφοτέρων, η θέση του Οικουμενικού Πατριαρχείου βελτιώθηκε (βλ. π.χ. την πρόσφατη απόφαση για τα Βακούφια και το θέμα της Παναγίας Σουμελά) και οι Ρωμιοί της Πόλης πίνουν νερό στο όνομα του κ. Ερντογάν, όπως είχα την ευκαιρία να διαπιστώσω από κοντά, καθώς η «Οθωμανική» του προσέγγιση στο θέμα των μειονοτήτων είναι κατά πολύ ευνοϊκότερη γι' αυτούς από το δόγμα της βίαιης ενσωμάτωσης που υπηρετούσαν επί δεκαετίες οι Κεμαλιστές.

Παράλληλα, λόγω και της επιδείνωσης των σχέσεων Ισραήλ – Τουρκίας, ο τουρισμός από το Ισραήλ στη χώρα μας αυξήθηκε κατακόρυφα, η όλο και πιο στενή αμυντική συνεργασία της Αθήνας με το Τελ Αβίβ (κοινές ασκήσεις στην Κρήτη, κ.α) προσέθεσε έναν πολύτιμο σύμμαχο στο οπλοστάσιό μας, όπως φαίνεται και από τη στάση του Εβραϊκού λόμπι στην Ουάσινγκτον, ενώ τα κοινά υπουργικά συμβούλια και οι αλλεπάλληλες συναντήσεις Εβραίων και Ελλήνων αξιωματούχων και πολιτικών άνοιξαν και το δρόμο για οικονομική συνεργασία. Φάνηκε για μια στιγμή ότι η Ελλάδα επιτέλους αντιλήφθηκε ότι τίποτα θετικό δεν βγήκε για εμάς από τις δεκαετίες άκριτης υποστήριξης που παρείχαμε σε ολοκληρωτικά καθεστώτα του Αραβικού κόσμου.

Η ηρεμία όμως στο εξωτερικό μέτωπο κράτησε για λίγο. Οι ηγετικές φιλοδοξίες του κ. Ερντογάν στον Μουσουλμανικό κόσμο καθιστούν, ως φαίνεται, αναγκαία γι' αυτόν, τη σύγκρουση – ψυχρή ή θερμή – με το Ισραήλ. Ταυτόχρονα, η πληγή του Κυπριακού δεν κλείνει και η υπόθεση της εκμετάλλευσης υδρογοναθράκων στην ΑΟΖ του νησιού έβαλε το μαχαίρι πιο βαθιά στο κόκκαλο. Ακολουθώντας το δόγμα «ο εχθρός του εχθρού μου, είναι φίλος μου», το Ισραήλ στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό της Κύπρου (με το αζημίωτο φυσικά!). Οι σχετικές έρευνες αναμένεται να ξεκινήσουν αυτήν την εβδομάδα από αμερικανική εταιρεία, με την υποστήριξη (μέχρι τώρα) Ουάσινγκτον και Μόσχας, οι οποίες κάνουν το σταυρό τους κάθε φορά που ανακαλύπτονται κοιτάσματα εκτός Αραβικού κόσμου και άρα τους είναι άμεσα προσβάσιμα. Ο κ. Ερντογάν απάντησε απειλώντας α) ότι θα στείλει κύριες ναυτικές μονάδες επιφανείας στην περιοχή των σχεδιαζόμενων γεωτρήσεων, όπου θα βρίσκονται και Ισραηλινά πολεμικά β) ότι θα προχωρήσει στη χάραξη ΑΟΖ με την Κατεχόμενη Κύπρο και γ) ότι θα ξεκινήσει από αυτήν την εβδομάδα έρευνες για κοιτάσματα υδρογονανθράκων εντός της ελληνικής και της Κυπριακής υφαλοκρηπίδας, ανοικτά του Καστελλόριζου.

Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι ούτε ο κ. Ερντογάν, ούτε φυσικά το Τελ Αβίβ, το οποίο προσπαθεί συνεχώς να ρίξει τους τόνους θέλουν μία θερμή σύγκρουση, που θα είναι εξαιρετικά αμφίρροπη και επιζήμια και για τους δύο. Ωστόσο, η κλιμάκωση είναι ένα σενάριο για το οποίο θα πρέπει η χώρα μας να είναι προετοιμασμένη. Όταν μαζεύονται πολλά κανόνια σε μια μικρή περιοχή, η κακιά η ώρα δεν αργεί να φτάσει. Η Ελλάδα προσπαθεί να μείνει όσο το δυνατόν πιο αποστασιοποιημένη από τα τεκταινόμενα και δικαίως. Ας μην ξεχνάμε ότι ένα θερμό επεισόδιο θα μπορούσε να βάλει φωτιά στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, με τελείως χαοτικές και απρόβλεπτες συνέπειες. Επιπλέον, με τα ταμειακά μας διαθέσιμα στο κόκκινο, τον τουρισμό να είναι το μοναδικό κομμάτι της οικονομίας που δουλεύει, με την κατάσταση που όλοι γνωρίζουμε στην Δυτική Θράκη και με τις περικοπές των αμυντικών δαπανών να αρχίζουν πια να φαίνονται, το τελευταίο που θα θέλαμε θα ήταν να εμπλακούμε σε μία περιπέτεια. Το ιδανικό σενάριο μάλιστα, θα ήταν να αναλάβει η Ελλάδα μία διαμεσολαβητική πρωτοβουλία εξομάλυνσης των σχέσεων Τουρκίας Ισραήλ, ή έστω η σύγκρουση των δύο κρατών να παραμείνει επ' αόριστον ψυχρή και όχι θερμή.

Επειδή όμως α) το διπλωματικό μας κύρος βρίσκεται στο ναδίρ του, β) η ρήξη στις σχέσεις Άγκυρας- Τελ Αβίβ μας υπερβαίνει και γ) στην κατάσταση εμπλέκεται και η Κύπρος, η οποία έχει κάθε νομικό δικαίωμα να εκμεταλλευθεί τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων που βρίσκονται στην ΑΟΖ της (επ' ωφελεία πάντα και των Τουρκοκυπρίων πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας), υποψιάζομαι ότι η ισορροπία σε τεντωμένο σχοινί ενδεχομένως να μην καταστεί εφικτή. Αν και όταν γείρουμε προς κάποια πλευρά, θα πρέπει να έχουμε αποφασίσει σαφώς από πριν ποια θα είναι αυτή. Και η πλευρά αυτή είναι του Ισραήλ. Οι λόγοι θα έπρεπε να είναι ευνόητοι.

[email protected]