Η συνωμοσιολογία είναι φυσικά αναμενόμενη αντίδραση στις περιπτώσεις όπου στον πολιτικό αποδίδονται ποινικές ευθύνες για πράξεις ή παραλείψεις του, όπως στην περίπτωση του Άκη Τσοχατζόπουλου, ο οποίος βρίσκεται σε άμυνα και είναι φυσικό να καταγγέλει “σχέδιο πολιτικής και φυσικής του εξόντωσης”. Ο καθένας θα περίμενε ότι, με το κλίμα που έχει διαμορφωθεί, θα χρησιμοποιήσει όλα τα όπλα που έχει στη φαρέτρα του για να επιβιώσει. Λιγότερο σαφές είναι για ποιο λόγο καταφεύγουν στην συνωμοσιολογία εκείνοι οι οποίοι απλά δέχονται πολιτική κριτική, είτε για όσα κάνουν, είτε για όσα λένε. Για παράδειγμα, ο Θεόδωρος Πάγκαλος κατήγγειλε τη Δευτέρα σχέδιο της Νέας Δημοκρατίας να τον εξοντώσει (πολιτικά). Ακόμη και αν ήταν μόνο η Ν.Δ που επέκρινε τις θέσεις του (που δεν ήταν, υπήρξαν και συμπολιτευόμενοι βουλευτές και μέλη της κυβέρνησης που εξέφρασαν τη δυσφορία τους για τα λεγόμενα και κυρίως για το ύφος του), δεν προκύπτει από πουθενά κάποιο υποχθόνιο σχέδιο. Απλώς ο κ. Πάγκαλος είναι επικοινωνιακά αδύναμος κρίκος της κυβέρνησης και η αντιπολίτευση τον χτυπάει. Κάθε άλλο παρά πρωτάκουστο. Γιατί λοιπόν ο αντιπρόεδρος, αλλά και άλλοι που βρέθηκαν ή βρίσκονται στη θέση του, τα ρίχνουν στους συνωμότες, τα “συμφέροντα”, τα Νεφελίμ και τους Πεφωτισμένους;
Οι λόγοι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, είναι οι εξής δύο: πρώτον, η συνωμοσιολογία είναι η εύκολη λύση για να αποφύγει κανείς να απαντήσει επί της ουσίας στην κριτική που δέχεται. Έτσι, όταν ένας δημοσιογράφος δεν συμφωνεί μαζί μας, είναι “βαλτός”, “πράκτορας”, “λακές” και “αργυρώνητος”. Το ίδιο ισχύει και για τους πολιτικούς αντιπάλους, λες και είναι απίθανο απλώς να διαφωνούν με τον επικρινόμενο. Με τις ύβρεις, τους υπαινιγμούς και τις θεωρίες συνωμοσιών, αποφεύγουμε να μπούμε στο “ψητό”, το προκείμενο, το θέμα για το οποίο δεχόμαστε κριτική. Όταν πάλι ο δημοσιογράφος συμφωνεί με όσα λέει ένας πολιτικός, τότε επιβραβεύεται με φιλοφρονήσεις, επιπλέον πληροφορίες και επιλεκτικές διαρροές. Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούνται σχέσεις εξάρτησης μεταξύ της πρώτης και της τέταρτης εξουσίας, ενώ ο πολιτικός διάλογος και η κριτική υπονομεύονται εκ των έσω. Στον πολιτικό στίβο, όσοι χαϊδεύουν αυτιά, επιβραβεύονται και στην κάλπη και στη Βουλή. Σκέτη αρρώστια δηλαδή.
Ο δεύτερος λόγος που ευδοκιμεί στη χώρα μας η συνωμοσιολογία είναι η ιδεολογική κυριαρχία της αριστεράς, η οποία ηττήθηκε μεν πολιτικά, αλλά υπερίσχυσε πολιτισμικά. Στο αριστερό “σύμπαν” λοιπόν, οι σκοτεινοί κύκλοι κατέχουν εξέχουσα θέση, ενώ λέξεις όπως το “συμφέρον” και το “κέρδος” έχουν ποινικοποιηθεί. Εξ όσων γνωρίζω όμως, το να προασπίζεται κανείς το συμφέρον του δεν είναι παράνομο, εφόσον η προσπάθεια κινείται εντός των νομικών και συνταγματικών περιορισμών και εφόσον το αντικείμενο του συμφέροντος δεν είναι αθέμιτο. Το δε ιδιωτικό κέρδος είναι επίσης ζητούμενο σε όλες τις χώρες του κόσμου (πλην της Βόρειας Κορέας), εφόσον δεν επιδιώκεται με παράνομα ή ανήθικα μέσα.
Κι όμως, στην Ελλάδα, τα “συμφέροντα” έχει επικρατήσει να θεωρούνται εκ προοϊμίου ύποπτα, ακόμη και όταν είναι θεμιτά. Στο μεταξύ βέβαια, ο καθένας σε αυτή την έρημη χώρα το συμφέρον του κοιτάει, τις περισσότερες φορές κινούμενος και εκτός νόμου και σε βάρος του δημοσίου συμφέροντος. Απλώς δεν το λέει ανοικτά, διότι φοβάται. Είναι και αυτό ίσως ένα σύμπτωμα της “μεταπολίτευσης”.