Κάθε πολιτικός σχηματισμός, ιδιαιτέρως κάποιος πού βρίσκεται σε μία μεταβατική φάση της ιστορίας του, πρέπει, προ παντός, να απαντήσει σε ένα θεμελιώδες και βασικό ερώτημα, το εξής: ποια είναι η ιστορική στόχευση και ποιες οι βασικές ανάγκες που πρέπει να ικανοποιηθούν για να ενισχυθεί η πορεία του έθνους και της χώρας προς την ασφάλεια, την πρόοδο και την ευημερία;

Ο χώρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ βρίσκεται, σήμερα, σε μια τέτοια μεταβατική κατάσταση και σε αυτήν την ερώτηση πρέπει να απαντήσει, εάν θέλει να καθορίσει την ταυτότητά του με σαφήνεια και ενάργεια. Μία πολιτική παράταξη πρέπει να ενεργεί με βάση την εδραία πεποίθηση των μελών και στελεχών της ότι η ύπαρξή της συμβάλλει θετικά στην πρόοδο και στην ενδυνάμωση της χώρας. Λόγος ύπαρξης της παράταξης δεν μπορεί να είναι η αυτοαναφορικότητα, δηλαδή η επιβίωσή της για λόγους που έχουν σχέση με την εξυπηρέτηση πολιτικών φιλοδοξιών των στελεχών της και με την αέναη διαδικασία ανακατανομής ισχύος μεταξύ των κομμάτων του πολιτικού συστήματος. Η πολιτική προοδευτική δημοκρατική παράταξη πρέπει να υπάρχει, πρωτίστως, όχι για να συνερίζεται τη Δεξιά ή την Αριστερά, τον ΣΥΡΙΖΑ ή τη ΝΔ, αλλά για να προσφέρει όραμα, ιδέες, πολιτική, στελεχικό δυναμικό, ηγεσία και πνοή στην εθνική πορεία.

Όποτε το κατάφερε αυτό, κατέστη ο κεντρικός πυλώνας του πολιτικού συστήματος και η κινητήρια δύναμη προόδου της χώρας. Η θετική συμβολή του ΠΑΣΟΚ στη νεότερη ελληνική ιστορία είναι κεφαλαιώδης και κανείς δε μπορεί να τη διαγράψει. Η έλευσή του στην εξουσία το 1981 και η μετέπειτα πορεία του είχαν ως αποτέλεσμα την πραγματική εδραίωση της πολιτικής Δημοκρατίας στη χώρα καθώς και την οικοδόμηση της κοινωνικής Δημοκρατίας, η οποία έδωσε τέλος στο χωρισμό των Ελλήνων σε κατηγορίες προνομιούχων πολιτών και μη. Όποιος κοινωνικός εκσυγχρονισμός επιτεύχθηκε έκτοτε είναι, σχεδόν στην ολότητά του, προϊόν και απότοκο των επιλογών του ΠΑΣΟΚ.

Όμως ο απολογισμός δεν είναι μόνο θετικός. Η χώρα χρεοκόπησε οικονομικά, θεσμικά και ηθικά το 2010 όχι εξαιτίας κάποιων ξένων συνωμοσιών, ούτε εξαιτίας κακής τύχης. Χρεοκόπησε με ευθύνη των πολιτών της και, κυρίως, των πολιτικών τους εκπροσωπήσεων. Τα δύο μεγάλα κόμματα που κυβέρνησαν στην προηγούμενη ιστορική περίοδο, δηλαδή το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, φέρουν, έστω και σε διαφορετικό βαθμό το καθένα, μεγάλη ευθύνη για τη χρεοκοπία αυτή, όπως επίσης και η Αριστερά η οποία δεν κυβέρνησε μεν, αλλά δημιούργησε το ιδεολογικό πλαίσιο στο οποίο έσπευδαν να προσαρμόζονται τα δύο κόμματα εξουσίας.

Η πολιτική κοινωνιολογία διδάσκει ότι οι φορείς μιας ηττημένης πολιτικής γραμμής δε μπορεί να είναι φορείς μιας νικηφόρας. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ για να προχωρήσει πολιτικά μπροστά υπό οποιαδήποτε οργανωτική μορφή, οφείλει να ερμηνεύσει τον προηγούμενο ιστορικό κύκλο, να τον κατανοήσει και να αποδεχτεί τις πολιτικές συνεπαγωγές του. Να αντιληφθεί ότι η φθορά του επήλθε όταν η πολιτική του παρουσία και πρακτική έχασε το οραματικό και μεταρρυθμιστικό της στοιχείο και άρχισε να προσομοιάζει με εκείνη της συντηρητικής παράταξης, της Δεξιάς: την ενίσχυση του πελατειακού Κράτους, την κομματοκρατία, την ενίσχυση του παρασιτισμού, την σχετικοποίηση των ηθικών κριτηρίων. Μόνο έτσι μπορεί να αναγεννηθεί και να αναβαπτιστεί στη συνείδηση των πολιτών, ώστε με ορμή, αλλά και διαυγές πνεύμα, να ανταποκριθεί στις σύνθετες και πιεστικές αναγκαιότητες της παρούσας ιστορικής συγκυρίας.

Μία τέτοια ενηλικίωση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ θα έχει και ένα άλλο κρίσιμης σημασίας αποτέλεσμα. Θα του επιτρέψει να διακρίνει γλαφυρά και ανάγλυφα τις συγγενείς προς αυτό κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, εκείνες που εκφράζουν τον κόσμο της εργασίας, της παραγωγής και της δημιουργίας. Καθώς και τις αντίπαλες δυνάμεις, εκείνες της οπισθοδρόμησης της κοινωνίας, που εκφράζουν τον παλαιοκομματισμό, τη διαφθορά και την παρασιτοφαυλοκρατία. Αυτές, διαβιούν πολιτικά, σε ενεργή ή λανθάνουσα μορφή, πρωτίστως μέσα στη ΝΔ και στον ΣΥΡΙΖΑ. Η στενή πολιτική συγγένεια των σκληρών κομματικών πυρήνων τους φάνηκε καθαρά κατά την διάρκεια της κρίσης, στην ουσιαστική συμπαράταξή τους προς υπεράσπιση κάθε πτυχής του πελατειακού κράτους.

Η πολιτική προοδευτική δημοκρατική παράταξη δε χρειάζεται ψευδώνυμους συνοδοιπόρους. Η χώρα χρειάζεται σήμερα ένα ηγεμονικό πατριωτικό, προοδευτικό κίνημα που θα δράσει σαν καταλύτης για την κοινωνική της ανάταξη και την ιστορική της ανόρθωση. Αυτό οφείλουμε να δημιουργήσουμε. Και οι πολίτες θα πυκνώσουν τις γραμμές μας.

Εν ολίγοις, το θέμα δεν είναι ποια από τις δύο όχθες του Ρουβίκωνα θα επιλέξουμε να βαδίσουμε. Το θέμα είναι να τον διαβούμε.