Η Παγκοσμιοποίηση έχει φέρει άνοιγμα όλων των συνόρων στην ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και εργατικού δυναμικού. 

Χρήμα, προϊόντα και εργαζόμενοι μετακινούνται ανάλογα με το συμφέρον τους ελεύθερα σε όλο σχεδόν τον κόσμο. Αυτό σημαίνει οτι τα κέρδη που παράγονται σε μια χώρα, φεύγουν και επενδύονται σε μια άλλη (συνέβαινε και πρίν την παγκοσμιοποίηση αλλά μόνο από τις πολυεθνικές), τα φθηνότερα προιόντα που παράγονται πχ στην Κίνα πουλιούνται σε όλο τον κόσμο και εκτοπίζουν τα εγχωρίως παραγώμενα με αποτέλεσμα να κλείνουν οι τοπικές μονάδες παραγωγής και να απολύονται οι εργαζόμενοι τους, οι φθηνοί εργαζόμενοι του Τρίτου κόσμου πηγαίνουν στις ανεπτυγμένες χώρες και πιάνουν δουλειές, τις οποίες χάνουν οι ακριβοί εργαζόμενοι των ανεπτυγμένων χωρών.

Αποτέλεσμα είναι τελικά να κλείνουν εργοστάσια και εταιρίες και να προκαλείται ανεργία στις αναπτυγμένες χώρες της Δύσης. Οι πολίτες που πλήττονται από την ανεργία και τη μείωση των εισοδημάτων τους, περιθωριοποιούνται, ρίχνουν το φταίξιμο στους μετανάστες και στις κυβερνήσεις τους και δεν βλέπουν καμία προοπτική βελτίωσης της θέσης τους στο μέλλον. Έτσι είναι έτοιμοι να ψηφίσουν στις εκλογές τους λαικιστές και τους δημαγωγούς που τους υπόσχονται οτι θα ξαναστήσουν τη χώρα στα πόδια της, οτι θα διώξουν τους μετανάστες, οτι θα ξανανοίξουν τα εργοστάσια κλπ. Αυτά είπε ο Τράμπ, αυτά είπε η Λε Πεν, αυτά λένε όλοι οι εθνικιστές και οι δημαγωγοί που σιγά σιγά ανεβαίνουν στην εξουσία. 

Τι αντιτάσσουν οι πιο “σοβαροί” πολιτικοί; Τίποτα. Ζητούν ουσιαστικά απο τους περιθωριοποιημένους πολίτες να κάνουν υπομονή, τους υπόσχονται κάποια ψίχουλα συμπόνοιας, στην καλύτερη περίπτωση μιλάνε για μια ανάπτυξη της οικονομίας που θα φέρει δουλειές και ίσως εκεί βρεί κάποια θέση απασχόλησης ο καθένας. Πολύ ασαφές, πολύ λίγο και ώς τώρα δεν έχει συμβεί. Είναι λογικό λοιπόν, καθώς αυτοί που μένουν “απ’έξω” αυξάνονται, να οδηγούνται στον εθνικισμό, να ζητάνε να ξαναγίνει ο κόσμος όπως ήταν παλιά, όταν είχαν δουλειές, όταν έφτιαχναν και αυτοί το κινέζικο παιχνίδι στην Οκλαχόμα, αλλά τους κόστιζε 5 δολάρια ενώ το Κινέζικο κοστίζει 5 σεντς. 

Υπό αυτές τις συνθήκες η άνοδος του εθνικισμού μοιάζει αναπόφευκτη σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο. 

Πού θα καταλήξει αυτό;

Σύμφωνα με τις προεκλογικές του εξαγγελίες, ο Τράμπ θα κτίσει ένα τείχος στα σύνορα με το Μεξικό για να μη περνάνε οι λαθρομετανάστες, θα διώξει όσους είναι ήδη εκεί, θα επιβάλει δασμούς σε όλα τα εισαγώμενα από την Κίνα, θα επιβάλει φόρους σε όσες αμερικανικές εταιρίες μεταφέρουν τα εργοστάσια τους στο εξωτερικό, θα καταργήσει διεθνείς συμφωνίες εμπορίου και άλλα τέτοια. 

Γίνονται αυτά; Γίνονται κάποια από αυτά. Η Αμερική μπορεί να είναι αυτάρκης σε πολλά και μετά την αξιοποίηση του shale gas και ενεργειακά. Τι θα πετύχει; Τη διεθνή απομόνωση της Αμερικής και αντίμετρα από τις άλλες χώρες, δηλαδή δασμούς στα αμερικανικά προιόντα κλπ. Αποτέλεσμα, θα είναι η υποτίμηση του Δολαρίου, η άυξηση του αμερικανικού πληθωρισμού, η εσωστρέφεια της αμερικανικής οικονομίας και κοινωνικά η αύξηση του ρατσισμού, της φοβικότητας και του αμερικανικού εθνικισμού. Σε διεθνές επίεπδο αν υλοποιήσει ο Τράμπ αυτά που λέει θα έχουμε επάνοδο του προστατευτισμού στο εμπόριο από όλες τις χώρες, κλείσιμο εκατοντάδων χιλιάδων επιχειρήσεων παγκοσμίως, μεγάλη αύξηση της ανεργίας, αύξηση των επιτοκίων, μείωση της ρευστότητας διεθνώς και καραμπινάτη ύφεση. Ο σημαντικότερος δείκτης της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης είναι το διεθνές εμπόριο και αυτό θα περιορισθεί. Διεθνώς θα υπάρξουν σημαντικές γεωπολιτικές αλλαγές και αύξηση των συγκρούσεων σε πολλά σύνορα. Η Ευρώπη θα κινδυνεύσει άμεσα με διάλυση από την αύξηση του εθνικισμού εντός των συνόρων της, ιδιαίτερα αν εκλεγούν τέτοιου είδους πολιτικοί.

Μπορεί ο Τράμπ και οι άλλοι εθνικιστές ηγέτες να τα κάνουν όλα αυτά; Σε πρώτο στάδιο μπορούν να τα επιβάλουν, όμως η τεχνολογία και κυρίως το διαδίκτυο δεν μπορούν ούτε να καταργηθούν, ούτε να σταματήσουν να προχωράνε και ο κόσμος θα βρεί λύσεις για να συνεχίσει να συναλλάσσεται ελεύθερα στο βαθμό που μπορεί. Η επάνοδος λοιπόν του προστατευτισμού δεν μπορεί να είναι μακροχρόνια, θα επιβληθεί βραχυπρόθεσμα αλλά σύντομα θα καταρρεύσει, έχοντας όμως κάνει τη ζημιά σε πολλούς ανθρώπους και σε πολλές χώρες. Τελικά και ο εθνικισμός θα μας ξαναφέρει αντιμέτωπους με τα ίδια προβλήματα αλλά από χειρότερη θέση - πολύ γρήγορα μέσα σε λιγότερο από πέντε χρόνια.

Ποια είναι η εναλλακτική;

Η εναλλακτική λύση είναι η αλλαγή εντός των πλαισίων της Παγκοσμιοποίησης από τους “σοβαρούς” και υπεύθυνους ηγέτες ώστε οι άνθρωποι που μένουν “απ΄’εξω” να μπορέσουν να εισπράξουν τα οφέλη της ανάπτυξης των οικονομιών. Δεν είναι εύκολο εφόσον η οικονομία κινείται αποκλειστικά με βάση τη μεγέθυνση του κέρδους και οι σοσιαλιστικές ιδέες δεν είναι της μόδας πια. Όμως η ουσία είναι οτι τώρα περισσότερο από κάθε άλλη φορά η επίτευξη του στόχου της ελεύθερης οικονομίας παράλληλα με ισχυρό κοινωνικό κράτος, είναι το κλειδί της διατήρησης των ισορροπιών στον κόσμο. Ταυτόχρονα φυσικά με την αξιοποίηση της τεχνολογίας για την δημιουργία νέων υπηρεσιών και θέσεων εργασίας (το δεύτερο πολύ δύσκολο), την μεταφορά του βάρους της οικονομικής ανάπτυξης της Δύσης από τα εργοστάσια και τις μεγάλες βιομηχανίες στους αυτοαπασχολούμενους και τους μεσαίους και μικρούς εξειδικευμένους παραγωγούς και πολλά άλλα που κατά καιρούς περιγράφονται σε “προφητικά” βιβλία. Επειδή όμως οι αγορές δεν αυτορυθμίζονται και οι καπιταλιστές δεν αυτοσυγκρατούνται, αυτά πρέπει να τα κάνουν τα κράτη, δηλαδή οι πολιτικοί.

Ο δυτικός κόσμος έχει να λύσει ένα σύνθετο πρόβλημα που είναι οτι η τεχνολογία και η παγκοσμιοποίηση προκαλούν πρόβλημα σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού και οι ομάδες αυτές πρέπει να στηριχθούν, όχι με ελεημοσύνη, αλλά με απασχόληση και κοινωνική υποστήριξη. Το πρόβλημα είναι πολιτικό και πρέπει να λυθεί από τους πολιτκούς. Συνήθως αν προσδιοριστούν τα προβλήματα, λύνονται. Αρκεί οι ηγέτες να έχουν κάποιο επίπεδο και κυρίως …θάρρος.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr