Τα κείμενα είχαν διαρεύσει στον τύπο αρχές Ιουνίου. Μεταξύ αυτών οι στόχοι για το επίπεδο χρέους και τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του δημοσίου. Συγκεκριμένα, το συνολικό χρέος δεν μπορεί να ξεπεράσει μέχρι το 2022 τα €326 δισ, οι δε ληξιπρόθεσμες οφειλές πρέπει να πέσουν στα €3.2 δισ (από €6.4 δισ προ μηνός) τον Ιούλιο 2018 και στο μηδέν τον Ιούλιο 2019 - οι δε συντάξεις σε εκκρεμότητα ήδη από το 2018 πρέπει να έχουν μειωθεί σε 25.000 (από 120.000 ή 160.000 ή 220.000 - δεν είναι γνωστός ο αριθμός τους) μέχρι το καλοκαίρι 2018 και να μην ανέβουν ποτέ ξανά. Η απόφαση του Eurogroup αναφέρει ρητώς πως ο ESM θα πληρώνει (ή θα τσοντάρει) για τα ληξιπρόθεσμα, δηλαδή θα αυξάνεται το χρέος.

Το ρεπορτάζ θέλει τον Τσακαλώτο να την έχει πατήσει. Υποτίθεται πως όταν συμφωνούσε για το όριο των €326 δισ στο χρέος, θεωρούσε πως δεν θα συμπεριλαμβάνονταν σε αυτό τα repos του δημοσίου (€13.6 δισ), δηλαδή τα χρήματα που έχει δανεισθεί η κυβέρνηση με βραχυχρόνιο ανακυκλούμενο δανεισμό από ΝΠΔΔ και Ταμεία - θυμάστε τις ΠΝΠ του Βαρουφάκη; Το χρέος ήταν ήδη λίγο πάνω από το όριο, στα €326.5 δισ, χωρίς τα repos στα €313 δισ. 

Ανεξαρτήτως αν ήξεραν ή όχι σε τι συμφωνούσαν οι διαπραγματευτές μας, ο κορσές έχει μπει. Είδαμε την αντίδραση του ΔΝΤ και την σύμπλευση μ' αυτό των άλλων εταίρων το ΣΚ 15-16 Ιουλίου με την κυβέρνηση έτοιμη να επιχειρήσει την έξοδο στις αγορές τη Δευτέρα 17/7. Το ζήτημα αναφέρει ξανά σήμερα η HSBC σε ανάλυσή της για την Ελλάδα. Ας γίνουμε λίγο λογιστές για να καταλάβουμε τι μας περιμένει στο άμεσο μέλλον.

1. Από τα καταβληθέντα €7.7 δισ της δόσης Ιουνίου, τα €6.1 δισ πήγαν σε αναχρηματοδότηση χρέους (δεν το αυξάνουν), όμως τα υπόλοιπα πάνε σε τόκους, €0.8 δισ, και ληξιπρόθεσμα, €0.8 δισ. Η κυβέρνηση έχει υποχρέωση να βάλει τουλάχιστον €1.6 δισ στα ληξιπρόθεσμα. Δηλαδή, το χρέος αυξάνει κατά €1.6 δισ και η κυβέρνηση πρέπει να δαπανήσει €1.6 δισ από τα διαθέσιμα.

2. Με την έκδοση του πενταετούς ομολόγου, η Ελλάδα δανείστηκε €1.5 δισ φρέσκο χρήμα. Ισόποση αύξηση του χρέους.

3. Από τα υπόλοιπα (μέχρι τα €86 δισ) του μνημονίου που είναι €46.6 δισ (ενδεχομένως €48.6 δισ, με την επιστροφή των CoCos της Εθνικής τράπεζας), μόνον €5.1 δισ θα πάνε σε αναχρηματοδότηση χρέους (που δεν το αυξάνει) - ό,τιδήποτε άλλο εκταμιευθεί, αυξάνει το χρέος.

Εάν δεν χαλαρώσει ο περιορισμός του ορίου χρέους, τα πράγματα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολα. Ήδη έχει αναληφθεί νέο χρέος ύψους €3.1 δισ, φθάνοντας την υπέρβαση του ορίου στα €3.6 δισ. Η κυβέρνηση πρέπει να βρει €3.6 δισ άμεσα για να μειώσει το χρέος - να βρει από πηγή που δεν θα αυξάνει το χρέος, ούτε καν πρόσθετο δανεισμό από φορείς του δημοσίου. Η μόνη πηγή είναι τα διαθέσιμα (€2.9 δισ την 30/3) και οι επιστροφές κερδών από τα ομόλογα ΕΚΤ (εκτιμώ περί το €1 δισ) - η τελευταία απόφαση Eurogroup περιλαμβάνει επαναφορά των επιστροφών από το 2017. Να βάλουμε και τις ιδιωτικοποιήσεις αν αφήσουν οι συνεπείς κλαψιάρηδες αριστεροί της κυβέρνησης. Ας βάλουμε και το "φρέσκο" χρήμα από το ομόλογο - αν και αυτό υποτίθεται πως θα κλειδωθεί για μελλοντική χρήση. Πάντως τα διαθέσιμα του δημοσίου δεν μπορεί να παραμείνουν επί μακρό χρονικό διάστημα χαμηλά, ας πούμε κάτω από €2 δισ.

Πώς μπορεί να μειώσει το χρέος η κυβέρνηση ώστε να μπορεί να αναλάβει άλλο, είτε από τον ESM είτε από τις αγορές; Μειώνοντας τα repos (€13.6 δισ) και τα έντοκα γραμμάτια (€15 δισ) - πρέπει όμως να βρει λεφτά να επιστρέψει. 

Τι σημαίνουν τα παραπάνω (πάντα υπό την προϋπόθεση πως το όριο χρέους παραμένει);

1. Οι εισπρακτικές προσπάθειες της κυβέρνησης θα ενταθούν - κατασχέσεις, πλειστηριασμοί.

2. Μέτρα άμεσου αποτελέσματος (η μείωση του αριθμού των δόσεων ΕΝΦΙΑ και φόρων είναι τέτοιο - μικρό μέρος των αναγκών όμως). Δεν θα εκπλαγώ αν δούμε νέα παρέμβαση στις συντάξεις. Επίσης μείωση επιχορηγήσεων ΟΤΑ, πανεπιστημίων, νοσοκομείων. Οπωσδήποτε μείωση των εκταμιεύσεων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Ό,τι άλλο κατεβάσει η κούτρα τους.

3. Στις διαπραγματεύσεις για την υποτιθέμενη έξοδο από το μνημόνιο, η κατάληξη θα είναι το μέγιστο ποσό των πόρων που τελικά θα αποφασίσουν οι δανειστές να εκταμιεύσουν/δεσμεύσουν για την Ελλάδα θα παραμείνει υπό τη διαχείριση του ESM ως μαξιλάρια. Ήδη το ΔΝΤ ζητάει (και επιμένει, "τουλάχιστον" μάλιστα) για €10 δισ για τις τράπεζες και η Κομισιόν ζητάει €9 δισ για "ασφάλεια".

4. Οι επόμενες έξοδοι στις αγορές θα είναι πάλι για λίγο "φρέσκο" χρήμα με πιθανότερο νέο ρολλάρισμα (του υπολοίπου του ομολόγου του 2014) ή/και αναδιάταξη των ομολόγων PSI.

5. Δεν υπάρχει χώρος για δημιουργική δραστηριότητα σχετικά με το πρωτογενές πλεόνασμα, πόσο απ' αυτό είναι επαναλήψιμο και το πού πηγαίνει (τα έχουμε ξαναπεί: με €6 δισ υπερπλεόνασμα το 2016, η κυβέρνηση δανείστηκε με repos σχεδόν €2.5 δισ το πρώτο τρίμηνο 2017). Ο μηχανισμός που ενεργοποιείται με το όριο χρέους μειώνει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις και τα repos.

Πέραν των αναταραχών που θα έχουμε με τα προβλεπόμενα στην τρίτη αξιολόγηση, θα δημιουργηθεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο στην οικονομία και την εκπλήρωση των υποχρεώσεων του δημοσίου προς τους πολίτες.

Ας πούμε για μια ακόμη φορά τα χιλιοειπωμένα. Αυτή την αγωνιστική διαπραγμάτευση του 2015 θα την πληρώνουμε επί πολλά χρόνια. Οι δε επιπτώσεις της θα βγαίνουν σταδιακά και θα υποθηκεύουν τις δυνατότητες ανάκαμψης. Η δε διαχείριση του μνημονίου με τις καθυστερήσεις και την τερατώδη ανοησία σύνδεσης της "οριστικής λύσης" για το χρέος με τη δεύτερη αξιολόγηση όχι μόνο αύξησε το κόστος για τους πολίτες αλλά εγκλωβίζει τη χώρα στη στασιμότητα.

Η δε αποδοχή πρακτικώς αδύνατων (ή με τεράστιο κόστος) ορίων, μπορεί να κάνει τους τσιπροκαμμένους πιο γερμανοτσολιάδες απ' τον Αρτέμη Μάτσα ή το Δήμο Σταρένιο, όμως τσακίζει την κοινωνία. Θάχουν να λένε πάλι για το κακό ΔΝΤ και τον αιμοσταγή Σόιμπλε!

Η δική μου εκτίμηση είναι πως τα πράγματα κάθε άλλο παρά θα εξελιχθούν ομαλά από τον Σεπτέμβριο.