Στην ψυχολογία υπάρχει ο όρος, «διαταραχή προσωπικότητας». Η διάπλαση της προσωπικότητας στην ζωή όλων μας, εξαρτάται, γενικώς από δύο παράγοντες. Τα γονίδια που κληρονομούμε από τους γονείς μας, και τις εμπειρίες της παιδικής μας ηλικίας. Μερικοί από εμάς αποκτούμε, όταν πια ενηλικιωθούμε, μια προβληματική προσωπικότητα, την οποία η ψυχολογία την ονομάζει διαταραγμένη, εννοώντας δηλαδή, ότι η προσωπικότητά μας, με διάφορες διαταραγμένες διαστάσεις, δεν μας βοηθάει στην επικοινωνία και την συναναστροφή με τους ανθρώπους γύρω μας, αλλά αντιθέτως, μας προκαλεί διάφορα προβλήματα, με αποτέλεσμα η ζωή μας να είναι δυστυχισμένη, και να αποτυχαίνουμε στους σκοπούς μας.
Η προσωπικότητα μας, είτε είναι άρτια, είτε είναι διαταραγμένη, δημιουργείται, πλάθεται στην παιδική μας ηλικία, είτε μέσα σε καλά, είτε σε προβληματικά οικογενειακά και κοινωνικά περιβάλλοντα. Οι διάφοροι τρόποι με τους οποίους αντιμετωπίζουμε τις πολυποίκιλες εμπειρίες και προκλήσεις από το περιβάλλον μας, σαν παιδιά, επί του μακρού, και όταν αυτοί οι τρόποι, αυτές οι αντιδράσεις μας, επαναληφθούν πολλές φορές, και επί χρόνια, στην αντιμετώπιση παρομοίων καταστάσεων, καταλήγουν, κάποια στιγμή, να συνθέσουν την προσωπικότητα μας η οποία και κατασταλάζει με την ενηλικίωση μας. Από την ενηλικίωσή μας και μετά, διανύουμε την ζωή μας, με την προσωπικότητα που έχουμε πια αποκτήσει, και την οποίαν είχαμε αρχίσει να διαμορφώνουμε, χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε συνειδητά, από τότε που ήμασταν παιδιά και έφηβοι. Η προσωπικότητά μας, όταν διαμορφωθεί πλήρως, με την ενηλικίωσή μας, παραμένει σταθερή, για την υπόλοιπη ζωή μας, και είτε μας βοηθάει στον αγώνα της ζωής, είτε μας δημιουργεί προβλήματα, εάν είναι διαταραγμένη.
Κάτι παρόμοιο πιστεύω λαμβάνει χώρα και με έθνη, λαούς, δια μέσου της ιστορίας τους, και από ένα παρόμοιο πρόβλημα διαταραχής της εθνικής προσωπικότητας, πάσχει και η ελληνική κοινωνία, πιστεύω, και το κυριότερο σύμπτωμα αυτής της εθνικής διαταραχής είναι ο ολέθριος κρατισμός, ο οποίος απειλεί να μας εξαφανίσει από το χάρτη του ευρώ, και ποιος ξέρει, ίσως και από τον χάρτη της Ευρώπης . Όχι ότι εμείς οι έλληνες είμαστε ο μόνος λαός με διαταραχή εθνικής προσωπικότητας. Οι γερμανοί και οι αμερικάνοι, κατά την γνώμη μου, (και όχι μόνο), συντηρούν τα δικά τους ιστορικά εθνικά τραύματα, τα οποία διατηρούνται, συντηρούνται και υλοποιούνται διαχρονικά μέσα στα βιώματα διαταραχής των εθνικών των προσωπικοτήτων. Αλλά στην παρούσα άμεσα επικίνδυνη οικονομική, πολιτική και κοινωνική συγκυρία της Ελλάδας, επιβάλλεται να δούμε τους εαυτούς μας στον καθρέπτη καθαρά, θαρραλέα, τολμηρά, και χωρίς παραισθήσεις.
Σαν χώρα, θα έλεγα, βρισκόμαστε στο μεταίχμιο μεταξύ εφηβείας και ενηλικίωσης. Η τριακονταετία της Μεταπολίτευσης, που σωστά της έχει δοθεί μεγάλη ιστορική σημασία από τον πολιτικό κόσμο και τα ΜΜΕ, θα έλεγα ότι είναι τα πρώτα δειλά χρονάκια του έθνους σαν νέοι, άγουροι ενήλικες. Και θα παρομοίαζα τους δύο τελευταίους αιώνες σαν «ελεύθερο» κράτος, αλλά υπό την ηγεμονία γερμανών βασιλιάδων, και της βασιλικής δυναστείας ανά την Ευρώπη, σαν την εφηβική περίοδο του έθνους. Όταν με το καλό, μετά την κατάρρευση της Χούντας, απέλυσε η Ελλάδα την βασιλική οικογένεια και κατάργησε την συνταγματική βασιλεία, βγήκαμε από την εφηβεία, με μία χαρακτηριστική άρνηση της γονικής κυριαρχίας και παρουσίας, και προσπαθήσαμε να τα βγάλουμε πέρα μόνοι μας. Αλλά ήμασταν απροετοίμαστοι για την ενηλικίωσή μας, διότι ακριβώς, αυτό συμβαίνει σε εφήβους με κακούς γονείς, δεν διαπλάθονται σωστά και ευεργετικά υπό την γονική ηγεμονία, και ένεκα τούτου, όταν ο γονικός ζυγός εξαφανίζεται, και μάλιστα ξαφνικά, από την μία στιγμή στην άλλη, και γίνεται με μονομερή πρωτοβουλία του παιδιού, του έθνους, τότε ο νέος ενήλικος άνθρωπος, το άγουρο έθνος, τα βρίσκει δύσκολα στην αντιμετώπιση της ζωής σαν ενήλικας.
Και εδώ η παράλληλη διαδικασία μεταξύ της διαταραχής προσωπικότητας σε ιδιώτες ανθρώπους, και σε έθνη με διαταραχή προσωπικότητας, είναι σημαντικά παρόμοια. Οι χαρακτηριστικές συμπεριφορές στο άτομο, με διαταραγμένη προσωπικότητα, διαμορφώνονται στα παιδικά χρόνια, όταν το παιδί εξαναγκάζεται σε μία ιδιαίτερη συμπεριφορά για να προστατευθεί η για να αντεπεξέλθει σε ένα κίνδυνο η σε ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα. Αυτή η ιδιαίτερη συμπεριφορά θα επαναληφθεί από το παιδί πολλές, πάντα για να προστατευτεί από κάποιο κίνδυνο. Δηλαδή, στην παιδική ηλικία, μέσα στην αδυναμία του, το παιδί, στην πραγματικότητα προστατεύεται από την ειδικευμένη συμπεριφορά,
Όταν όμως αυτή η συμπεριφορά επαναληφθεί πολλές φορές εναντίον του ιδίου η και άλλων κινδύνων, κάποια στιγμή, θα κρυσταλλωθεί σαν μέρος της προσωπικότητας του παιδιού, και αυτή η εξειδικευμένη συμπεριφορά, θα ακολουθήσει το ενήλικο άτομο στην υπόλοιπη ζωή του. Η μεγάλη διαφορά και το μεγάλο πρόβλημα συνίσταται στο ότι αυτή η συμπεριφορά έχει κάποια στιγμή καταστεί ψυχαναγκαστική για το άτομο με την διαταραγμένη προσωπικότητα, και επαναλαμβάνεται συστηματικό, στην ενήλικη περίοδο, είτε σε ανταπόκριση παρομοίου κινδύνου, αλλά συνήθως όχι.
Δηλαδή, η ίδια συμπεριφορά που στην παιδική ηλικία βοηθούσε προσωρινά το παιδί να αντιμετωπίσει ένα πρόβλημα, στην ενήλικη περίοδο η ίδια συμπεριφορά γίνεται τροχοπέδη και προβληματική για το άτομο με την διαταραγμένη προσωπικότητα, διότι επαναλαμβάνεται σε καταστάσεις που δεν αποτελούν κίνδυνο για το ενήλικο άτομο. Αντιθέτως του προξενούν επικοινωνιακά και συναναστροφικά προβλήματα, και του διαταράσσουν την ζωή στην κοινωνία. Εξ ου και ο όρος διαταραγμένη προσωπικότητα. Η διαταραχή προξενείτε πρώτα στο άτομο, και μετά εξωτερικεύεται στις συναναστροφές του ατόμου με τους γύρω του ανθρώπους στην κοινωνία.
Εάν παραδεχθούμε λοιπόν ότι οι τέσσερεις αιώνες της Τουρκοκρατίας, αποτελούν την παιδική ηλικία του Ελληνικού κράτους, τότε μπορούμε να παρακολουθήσουμε την διαμόρφωση του ελληνικού κρατισμού, σαν μία κατηγορία κοινωνικής συμπεριφοράς, που βοηθούσε τους υπόδουλους έλληνες, και όχι μόνο, να επιβιώσουν τα τετρακόσια χρόνια υπό τον Οθωμανικό ζυγό. Αυτή η κατηγορία συμπεριφοράς του Κρατισμού, χαρακτηρίζεται από την άμεση συναναστροφική συνδιαλλαγή μεταξύ ατόμων, οι οποίοι είναι και οι δυο υπόδουλοι σε μία εχθρική εξουσία, την Οθωμανική αυτοκρατορία, και οι οποίοι αναγκάζονται σε μία κρυφή συνδιαλλαγή, προς κοινό όφελος. Από τα δύο άτομα, το ένα έχει μία μικρή εξουσία την οποία και διαπραγματεύεται προς ίδιο όφελος. Το άλλο άτομο, που είναι στο πάτο της εξουσίας, είναι αναγκασμένο στην συνδιαλλαγή, για λόγους επιβίωσης.
Χαρακτηριστικό ιστορικό παράδειγμα από τη Τουρκοκρατία είναι η διαδικασία της επιλογής των μικρών αγοριών από κάθε χριστιανική οικογένεια για τα τάγματα των γενιτσάρων. Αυτή η διαδικασία συνεχίστηκε για τουλάχιστον τους δύο με τρείς πρώτους αιώνες της Τουρκοκρατίας, και η ιστορία αναφέρει ότι ενώ στους πρώτους δύο αιώνες ήταν η απαγωγή των αγοριών κάτι το τρομερό για τις χριστιανικές οικογένειες, με τα χρόνια, η εξαθλίωση της ελληνικής επαρχίας ήταν τόσο βαθειά, ώστε οι οικογένειες άρχισαν να προωθούν τα παιδιά τους για τα τάγματα των γενιτσάρων, διότι ήταν μία προοπτική μιας καλής ζωής, παρά όλη την τραγωδία της απάρνησης οικογένειας, πίστης, και κοινωνίας.
Καθ όλη την διάρκεια, όμως, η διαδικασία πάντα λάμβανε χώρα μεταξύ δύο υποδούλων, του οικογενειάρχη, του οποίου το παιδί προοριζόταν για γενίτσαρος, και του προύχοντα της χριστιανικής κοινότητας, από όπου κάθε χρόνο, ένας ορισμένος αριθμός αγοριών έπρεπε να διαλεχτεί και να παραδοθεί στον απεσταλμένο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Δεν νομίζω ότι χρειάζεται κανείς πολλά άλλα παραδείγματα από την καθημερινή κοινωνική και κοινοτική ζωή της υπόδουλης Ελλάδας, για να σκιαγραφήσει τον πρωταρχικό και βασικό πυρήνα της κοινωνικής συναναστροφικής συμπεριφοράς, που στηρίζει εξ ολοκλήρου τον ελληνικό κρατισμό. Οι βασικές πτυχές αυτής της συμπεριφοράς έχουν ως εξής. Οι συμμετέχοντες στην οποιαδήποτε συνδιαλλαγή, την πραγματοποιούνε κρυφά από την κρατική εξουσία, διότι και τα δύο μέλη της συνδιαλλαγής προσπαθούν να αποφύγουν το κράτος, σαν ο διάολος το λιβάνι. Το κράτος, (η Οθωμανική αυτοκρατορία), είναι εκ των προτέρων ο αιώνιος εχθρός, και μία παρουσία, της οποίας η εξουσία είναι μόνο καταστροφική, και ουδόλως εποικοδομητική. Δεν χρειάζεται να θυμηθεί κανείς πως χρησιμοποιούμε την λέξη «χαράτσι», όποτε θέλουμε να αναφερθούμε σε οποιοδήποτε φόρο οφείλουμε να πληρώσουμε στο κράτος. Τι άλλη απόδειξη χρειαζόμαστε για να πειστούμε, ότι όλο το έθνος, μηδενός ατόμου εξαιρουμένου, αντιμετωπίζουμε κάθε έννοια ελληνικής πολιτικής εξουσίας, σαν ένα υποκατάστατο του Σουλτάνου.
Η έννοια του κράτους, και της κρατικής εξουσίας, είναι τόσο βαθιά ριζωμένη σαν αρνητική πραγματικότητα στην ψυχή του κάθε έλληνα και της κάθε ελληνίδας, ώστε και τα άτομα του πολιτικού συστήματος, όταν φτάσουν στην πολυπόθητη κορυφή κρατικής εξουσίας, είτε σαν δουλευτές, είτε σαν υπουργοί, αλλά και σαν αρχηγοί κομμάτων και κυβερνήσεων, συμπεριφέρονται και αυτοί, ως επί το πλείστον, υποτιμητικά προς αυτό τον ίδιο το κρατικό θεσμό, στον οποίον και είχαν την τύχη και την τιμή να εκλεγούν. Έτσι, μεταξύ ελλήνων με εξουσία, και ελλήνων χωρίς εξουσία, οι διάφορες συμπεριφορές και συνδιαλλαγές του κρατισμού, συνεχίζουν να διασύρουν την τιμή του έθνους και της κοινωνίας, αλλά και να επιφέρουν και τραύματα οικονομικά, πολιτικά, νομικά, και ηθικά.
Κατά διαβολική σύμπτωση, επίσης, βρίσκουμε την Γερμανική κυβέρνηση της Μέρκελ, να έχει αντικαταστήσει πάρα πολύ αποτελεσματικά το μισητό και απεχθές σύμβολο της εξωτερικής κυριαρχίας που αποτελούσε η γερμανόφερνη και γερμανόφωνη βασιλική οικογένεια του Κωνσταντίνου και των προκατόχων του, τους περασμένους δύο αιώνες. Προσωπικά, μεγάλωσα στην Ελλάδα τις δεκαετίες του 50 και του 60, και θυμάμαι το μίσος που πολλοί από εμάς τρέφαμε για την βασίλισσα Φρειδερίκη. Ένα συναίσθημα που δεν θα ζήλευε ουδόλως η καγκελαρία Μέρκελ. Όσο πανίσχυρη μας φαντάζει η Μέρκελ τώρα, τόσο πανίσχυρη, αλλά και πιο διαβολική, φαινότανε σε πολλούς από εμάς, η Φρειδερίκη….
Ανακεφαλαιώνοντας, λοιπόν, πιστεύω, ότι οι ανθρώπινες συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν και συντηρούν τον κρατισμό, δηλαδή η πίστη ότι μόνο μία κρυφή άμεση δοσοληψία μεταξύ δύο ελλήνων, προς κοινό όφελος, είναι δυνατή η επιθυμητή, και η πίστη ότι το κράτος είναι μία, εξ ορισμού, αρνητική, εχθρική, και επικίνδυνη οντότητα, είναι οι συμπεριφορές, που ήταν σωστές για τους έλληνες στην τουρκοκρατία, για την επιβίωση, και οι οποίες συνεχίστηκαν στα διακόσια χρόνια μετά την επανάσταση, διότι είχαν πια μεταμορφωθεί σε χαρακτηριστικά της εθνικής προσωπικότητας. Αυτά τα χαρακτηριστικά, συνεχίστηκαν να υπάρχουν κάτω από την ελληνο-γερμανική μοναρχία, που αποτελεί την εφηβική περίοδο του ελληνικού έθνους. Μέσα σε αυτήν την περίοδο των δύο αιώνων, ο κρατισμός ήταν πληγή για το έθνος, αλλά πληγή εφηβικού μεγέθους, δηλαδή, όχι τόσο ολέθρια, διότι ο λαός , ως επί το πλείστον, δεν είχε την κυριαρχία στα χέρια του, και ένεκα τούτου, οι ευκαιρίες εθνικής αυτοκαταστροφής ήταν πιο περιορισμένες, από αυτήν την σκοπιά.
Και βλέπουμε, στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, ότι, όπως ακριβώς στην ατομική ψυχολογία, η διαταραχή προσωπικότητας στον άνθρωπο πρωτοξεσπάει με την ενηλικίωση, όταν οι συμπεριφορές που ιστορικά αναπτύχτηκαν για προσωπική επιβίωση στην παιδική και εφηβική ηλικία, τώρα επιδρούν καταστροφικά στην ζωή του ενήλικου ατόμου, έτσι και στην περίοδο της Μεταπολίτευσης, εάν παραδεχθούμε ότι αποτελεί την νεαρή, ενήλικη περίοδο του νεοελληνικού έθνους, βλέπουμε ότι ο κρατισμός, με όλες τις επιζήμιες συναναστροφές του, ξέσπασε με όλο του το τραγικό μεγαλείο, και έχει παγιδεύσει την χώρα σε μία επικίνδυνη συγκυρία, που μπορεί να καταστεί μοιραία.
Και έτσι παρακολουθούμε την τωρινή κυβέρνηση, παρόλη της την φρέσκια προσπάθεια, να αγνίζεται να περισώσει τις μειώσεις μισθών μερικών ακόμα δημοσίων υπαλλήλων, των ενόπλων δυνάμεων, όταν στην Ελλάδα, κάθε μέρα τα τελευταία δύο χρόνια χάνουν την εργασία τους 1000 εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα. Πως μπορεί να τυφλώττει ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα, και μία ολόκληρη κοινωνία, στο ολέθριο δράμα που παίζεται στον ιδιωτικό τομέα εργασίας, εδώ και δύο χρόνια, καθημερινής και τραγικής εξαθλίωσης, και η Τρίτη κυβέρνηση της χώρας, να εξακολουθεί να θέλει να προστατεύσει 15000 θέσεις δημοσίων υπαλλήλων.
Τις επόμενες δύο εβδομάδες, 15.000 ιδιωτικοί υπάλληλοι θα χάσουν την δουλειά τους, και τις προηγούμενες δύο εβδομάδες, άλλοι 15.000 ιδιωτικοί υπάλληλοι έχασαν την δουλειά τους. Αλλά από τον Οκτώβριο του 2009, έως σήμερα, τρεις ελληνικές κυβερνήσεις, και οι αντιπολιτεύσεις τους, υπερασπίζονται τα προνόμια του δημοσίου, αποφεύγοντας να απολύσουν έστω και ένα δημόσιο υπάλληλο, την στιγμή που η Ελλάδα βουλιάζει, οικονομικά, πολιτικά, και κοινωνικά.
Αλλά έτσι εκδηλώνονται οι διαταραχές προσωπικότητας στα άτομα, και οι διαταραχές εθνικής προσωπικότητας στα έθνη. Οι προβληματικές και αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές που χαρακτηρίζουν τις διαταραχές προσωπικότητας στα άτομα, αλλά και οι διαταραχές εθνικής προσωπικότητας στα έθνη, είναι τόσο βαθιά συνυφασμένες με την ιστορία, την ζωή, την καθημερινότητα, αλλά και τον ψυχαναγκαστικό χαρακτήρα του ατόμου, η του έθνους, ώστε ούτε το άτομο, αλλά ούτε και το έθνος μπορούν να συνειδητοποιήσουν την δυσλειτουργικότητα αυτών των προβληματικών συμπεριφορών. Και οι αθέλητα αυτόχειρες προσπάθειες συνεχίζονται…
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr