Τελευταία ανακοινώθηκε ότι 750,000 οικογένειες στην Ελλάδα είναι υπερχρεωμένες, σε ύψος γύρω στα 10 δις ευρώ στεγαστικών δανείων και σε ένα παρόμοιο ποσό καταναλωτικών δανείων.
Ήδη το 2011, οι ελληνικές τράπεζες είχαν ανακοινώσει ότι τα περισσότερα νέα δάνεια που έπαιρναν οι ελληνικές οικογένειες, ήταν στεγαστικά δάνεια τα οποία αποτελούσαν μία απλή μετατροπή καταναλωτικών δανείων, που οικογένειες χρωστούσαν με υψηλά επιτόκια, σε στεγαστικά δάνεια, με υποθήκη, φυσικά, τις κατοικίες μέσα στις οποίες ζούσαν οι εν λόγω οικογένειες.
Υπάρχει δηλαδή μία σοβαρή προοπτική, μέσα στην απόγνωση της καταστροφής της ελληνικής οικονομίας, ότι τα υπόλοιπα 10 δίς καταναλωτικών δανείων, να μετατραπούν και αυτά σε στεγαστικά. Μια τέτοια συγκυρία θα απειλήσει ακόμα πιο σοβαρά την ασφαλή στέγαση της ελληνικής οικογένειας.
Είναι μέγιστης σημασίας, για την ελληνική ηγεσία, πολιτική και οικονομική, να αποσοβήσει μία σοβαρή μείωση της ιδιοκτησίας στον ελληνικό λαό, σαν ένα από τα επακόλουθα της τωρινής κρίσης. Το να έχεις μία στέγη πάνω από το κεφάλι σου, για σένα και για την οικογένεια σου, είναι το βασικότερο αγαθό που διαθέτεις σε μία οικονομική καταστροφή.
Η διαφορά της στέγης από τον άστεγο άνθρωπο η από την άστεγη οικογένεια, αποτελεί συνήθως την διαφορά μεταξύ επιβίωσης και αθλιότητας.
Οι έλληνες, σύμφωνα με την Eurostat έχουν ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης. Στην χώρα μας, το 60% του πληθυσμού ζει σε δικό του σπίτι, το οποίο είναι ξεπληρωμένο, και ένα άλλο 20% του πληθυσμού ζει σε δικό του σπίτι, με υποθήκη. Μόνο τα υπόλοιπα 20 % του πληθυσμού αναγκάζονται να πληρώνουν νοίκι για την κατοικία τους.
Είναι επίσης γνωστό ότι υπάρχουν ένα εκατομμύριο δεύτερες κατοικίες στην Ελλάδα, είτε αυτές είναι οι πατροπαράδοτες κατοικίες στην ελληνική επαρχία των παλαιοτέρων γενεών, είτε αυτές είναι καθαρά εποχιακές κατοικίες διακοπών, κερδισμένες την τελευταία γενεά των παχιών αγελάδων, και των παχιών δημόσιων δανείων.
Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, σύμφωνα με τους αριθμούς της Eurostat, ότι τα πιο φτωχά κράτη της Ευρώπης, κυρίως τα πρώην κράτη του κομουνιστικού μπλόκου, έχουν τα υψηλότερα ποσοστά ιδιοκατοίκησης στην Ευρώπη. Αντιθέτως, στην Ολλανδία, παραδείγματος χάριν, μόνο τα 8% ζουν σε σπίτια χωρίς υποθήκη, και άλλα 52% του πληθυσμού πληρώνουν υποθήκη για το σπίτι τους.
Αξιοπερίεργο είναι επίσης, ότι η ιστοσελίδα της Eurostat, δεν παρέθετε πληροφορίες για την Γερμανία, μόνη ανάμεσα στα κράτη της Ευρώπης. Έπρεπε να ψάξω το γερμανικό υπουργείο στατιστικής για να πληροφορηθώ ότι στη Γερμανία, το 2009, μόνο το 48% του πληθυσμού ζούσε σε δικό του σπίτι, και το μέσο χρέος υποθήκης σε όλες αυτές τις οικογένειες ήταν 24,500 ευρώ.
Το ότι τα δύο κυριότερα κράτη του σκληρού ευρωπαϊκού πυρήνα, που βασικά αποφασίζουν το μέγεθος και την ποιότητα της βοήθειας για την χώρα μας, βρίσκονται σε πολύ χειρότερη μοίρα όσον αφορά την ιδιοκατοίκηση, δεν μπορεί να έχει περάσει απαρατήρητο από την γερμανική και την ολλανδική ηγεσία.
Δεν έχω αμφιβολία, ότι βασικές οικονομικές στατιστικές παίζουν μεγάλο ρόλο στις επιλογές των μέτρων που αποφασίζονται και επιβάλλονται στην Ελλάδα, με αντίκρισμα την αποφυγή της στάσης πληρωμών.
Είναι επίσης το άκρον άωτο του ιστορικού παράδοξου, το γεγονός ότι η ίδια η Ολλανδία, η οποία ήταν τόσο αυστηρή εναντίον της «σπάταλης» Ελλάδας, ως πριν από λίγο, βρίσκεται προ των πυλών μίας δικιάς της ενδογενής στεγαστικής σπατάλης, η οποία δύναται να μετατραπεί στην επόμενη στεγαστική φούσκα της Ευρωζώνης, μετά την Ιρλανδία και την Ισπανία, εάν η ύφεση στην Ολλανδία, λόγω της πανευρωπαϊκής πολιτικής λιτότητας, συνεχίσει να χειροτερεύει.
Η ολλανδική κυβέρνηση, εδώ και πολλά χρόνια, είχε επιτρέψει εξαιρετικά χαλαρές πολιτικές για στεγαστικά δάνεια στις ολλανδικές τράπεζες, επειδή η οικονομία ήταν για πολλά χρόνια πολύ σθεναρή, οι μισθοί πολλοί υψηλοί, και η ανεργία χαμηλή. Έτσι εδώ και πολλά χρόνια, οι ολλανδικές τράπεζες παρείχαν και παρέχουν σε όλους τους Ολλανδούς στεγαστικά δάνεια σε ύψος 125% της εμπορικής αξίας του κάθε ακινήτου.
Τώρα όμως, η Ολλανδία διαβαίνει το τρίτο τρίμηνο ύφεσης, διότι η υποχρεωτική λιτότητα που επεβλήθη στα κράτη της περιφέρειας, κτύπησε την εξαγωγική βιομηχανία της Ολλανδίας. Ένεκα της ύφεσης, οι αξίες των ακινήτων έχουν αρχίσει να πέφτουν, και τα στεγαστικά δάνεια, σαν ποσοστό των εμπορικών αξιών των ακινήτων, μεγαλώνουν, δηλαδή το συνολικό ιδιωτικό χρέος των Ολλανδών, χειροτερεύει, όταν βρίσκεται ήδη σε δυσθεώρητα ύψη. Ο θεός βοηθός δηλαδή, η μήπως είναι η ώρα της Θείας Δίκης;
Η τεράστια κοινωνική διαφορά που αποτελεί η ευρεία ιδιοκατοίκηση σε μία χώρα μπορεί να φανερωθεί με δύο απλούς τρόπους σύγκρισης της Ελλάδας με τις ΗΠΑ. Όταν έσκασε η στεγαστική φούσκα στην Αμερική, το 2007-2008, και επήλθε η οικονομική καταστροφή, οι τιμές των ακινήτων, δηλαδή των κατοικιών στην Αμερική, μειώθηκαν κατά μέσον όρο στο 50% της αξίας τους, μέσα σε ένα μόλις χρόνο.
Εν συγκρίσει, ενώ η καταστροφή της οικοδομικής οικονομίας στην Ελλάδα ήταν πολύ χειρότερη από ότι στην Αμερική, οι πραγματικές αξίες των σπιτιών δεν κατέβηκαν τόσο βαθειά, ούτε τόσο ξαφνικά. Ο λόγος πιστεύω είναι, ότι τα περισσότερα σπίτια στην Αμερική έχουν μεγάλες υποθήκες, και μόλις η οικονομία έπεσε, εκατομμύρια Αμερικανών έχασαν το σπίτια τους, τα οποία σπίτια έμειναν απούλητα από τις τράπεζες που κρατούσαν τις υποθήκες, η ξεπουλήθηκαν σε εξευτελιστικές τιμές.
Αντιθέτως, οι οικογένειες στην Ελλάδα, δεν έχασαν τις κατοικίες τους, με παρόμοια ιλιγγιώδη ταχύτητα, διότι αφού δεν ήταν υποθηκευμένες, μπορούσαν να τις κρατήσουν, αντί να τις ξεπουλήσουν. Μόνο τα νοίκια των κατοικιών έπεσαν στην Αθήνα, τουλάχιστον, σοβαρά, ακριβώς, διότι ο άνθρωπος που χάνει την δουλειά του, δεν δύναται να πληρώσει το ενοίκιο του σπιτιού και είναι αναγκασμένος να το εγκαταλείψει.
Η διαφορά φαίνεται και στα ποσοστά αστέγων ανθρώπων, στις δύο κοινωνίες. Στην Αμερική, υψηλά ποσοστά αστέγων είναι μία μακροχρόνια κοινωνική επιδημία, η οποία οξύνθηκε σοβαρά λόγω της κρίσης. Στην Ελλάδα το πρόβλημα αστέγων ανθρώπων και οικογενειών, έφτασε σε σοβαρά ύψη μόνο μετά την κρίση.
Η εκτεταμένη έλλειψη συνοχής της μέσης αμερικανικής οικογένειας, εν συγκρίσει με την αντίστοιχη μέση ελληνική οικογένεια, είναι φυσικά ένα πρόσθετο αίτιο που εξηγεί αυτήν την διαφορά.
Είναι επείγον και αναγκαίο να μην μοιάσει η Ελλάδα την Αμερική, στο ύψος των αστέγων ανθρώπων και οικογενειών, ούτε στο ύψος των υποθηκευμένων σπιτιών. Ένα ελληνικό σπίτι με μία υποθήκη σοβαρού μεγέθους, αποτελεί ένα μεγάλο κίνδυνο για την οικογένεια που το κατοικεί, διότι μία απλήρωτη υποθήκη επιτρέπει στην τράπεζα να πάρει το σπίτι και να αφήσει την οικογένεια άστεγη.
Όταν όμως η μέση ελληνική οικογένεια είναι αναγκασμένη να καταφεύγει σε στεγαστικά δάνεια για να επιβιώσει, η για να συντηρήσει τα καταναλωτικά της δάνεια, τότε μπαίνει σε μεγάλο κίνδυνο να χάσει και την τελευταία της άμυνα απέναντι στην αθλιότητα της άστεγης ζωής.
Ο «πολύς» Ράιχενμπαχ, ο αρχηγός της ευρωπαϊκής Task Force, που προσπαθεί να εξυγιάνει το ελληνικό δημόσιο, και ο οποίος, κατά την γνώμη μου, είναι ίσως η μόνη ευεργετική ευρωπαϊκή παρουσία στον ελληνικό χώρο, φαίνεται να έχει πει σε πρόσφατη συνέντευξή του, ότι ο Ελληνικός λαός έχει υποστεί τα πάνδεινα, λόγω των μέτρων λιτότητας, και ότι το ύψος και η σκληρότητα των μέτρων που έχει αντέξει η Ελλάδα, έχει δώσει στην Ευρωπαϊκή ηγεσία ένα μέτρο και σταθμό, του πόσο μπορεί να αντέξει μία ευρωπαϊκή χώρα.
Το ότι οι Έλληνες δεν έχουν επαναστατήσει ακόμα εναντίον των μέτρων, οφείλεται, κατά την γνώμη μου, σε διάφορους λόγους, ανάμεσα στους οποίους είναι και το μεγάλο ποσοστό ιδιοκατοίκησης των ελληνικών οικογενειών. Αυτή η κρισιμότατη παράμετρος στη ζωή ενός ανθρώπου, βοηθάει το άτομο, αλλά και την οικογένεια, να αντέξει και να υπομείνει πολλά δείνα, εν συγκρίσει με κάποιον που δεν έχει στέγη, δηλαδή δεν έχει στον ήλιο μοίρα.
Οφείλει, δηλαδή, η ελληνική ηγεσία, και λόγω οικονομικής και πολιτικής σκοπιμότητας, αλλά και λόγω κοινωνικής φροντίδας και δικαιοσύνης, να συνδράμει τις 750,000 υπερχρεωμένες οικογένειες, και να μην τις αφήσει να πάρουν τον δρόμο που θα τις κάνει να χάσουν το σπίτι τους, δηλαδή την στέγη πάνω από τα κεφάλια τους.
Η Ισλανδία, η οποία εξακολουθεί να παραμένει η μεγάλη απούσα από τα ευρωπαϊκά, αλλά και τα ελληνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, προσπάθησε να βοηθήσει τους υπερχρεωμένους ιδιοκτήτες πιέζοντας τον τραπεζικό κλάδο να χαρίσει τα στεγαστικά χρέη σε ένα μεγάλο ποσοστό, σοβαρά υπερχρεωμένων οικογενειών.
Εάν η ελληνική ηγεσία καταλαβαίνει το συμφέρον της, θα προτρέξει, με τον ένα η άλλο τρόπο, να βοηθήσει όλες τις ελληνικές οικογένειες να κρατήσουν τα σπίτια τους. Είναι, ίσως, ο πιο οικονομικός τρόπος να αποφευχθεί η επανάσταση και η κοινωνική διάλυση στην χώρα, εν μέσω αυτής της τραγικής κρίσης.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr