Εμπρός η πίσω; Καμία απόφαση ίσως δεν παρθεί στο σημερινό συμβούλιο, αλλά δεν είναι απίθανο ότι πολλές από τις εναλλακτικές λύσεις που έχει η Ευρώπη, για να συντηρήσει η να ευρύνει την ένωσή της, θα συζητηθούν σήμερα, διότι έχουν σαν πρωταγωνιστή, ίσως σε κύριο ρόλο, την ΕΚΤ, τουλάχιστον όπως η Κεντρική Τράπεζα συμπεριφέρθηκε έως τώρα υπό την αρχηγεία του Τρισέ.

Η ΕΚΤ, τον τελευταίο χρόνο, και από την αρχή της ευρωπαϊκής κρίσης, εκτός του προκαθορισμένου και συμβατικού της ρόλου να υποστηρίζει την ρευστότητα των ευρωπαϊκών τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων και των πολύ ευάλωτων ελληνικών, και του κεντρικού της ρόλου, να διαφυλάττει την σταθερότητα του Ευρώ και τον τιμάριθμο της Ευρωζώνης, σαν τις κόρες των οφθαλμών της, έπαιξε και έναν άλλο, διόλου συμβατικό ρόλο, αποφασίζοντας να αγοράζει επί πολλούς μήνες, στην πρωτογενή αγορά, ομόλογα των κρατών της περιφερείας που ήταν υπό πολιορκία από τις αγορές, με πρώτη και καλύτερη την Ελλάδα. Το καταστατικό της ΕΚΤ απαγορεύει την αγορά ομολόγων στην δευτερογενή αγορά. Έτσι βρέθηκε, φέτος, η ΕΚΤ να κρατάει πάνω από 100 δις ευρώ ¨τοξικά¨ και υποβαθμισμένα ελληνικά ομόλογα στα χέρια της, γεγονός που σίγουρα έπαιξε το κάποιο ρόλο του, στο ότι η Ευρώπη αναγκάστηκε, τον περασμένο Ιούλιο, και συμφώνησε ότι η Ελλάδα πρέπει να σωθεί μέσα στο Ευρώ, με κάθε τρόπο, διότι είτε η ομαλή είτε η ανώμαλη έξοδός της, θα κόστιζε στην Γερμανία και στην υπόλοιπη Ευρώπη, πολύ περισσότερα λεφτά.

Και ερχόμαστε στην τωρινή στιγμή, όπου τα 10ετή επιτόκια της Ισπανίας και της Ιταλίας, έχουν ανεβεί στα 6% και απειλούν να προχωρήσουν στα 7% και παραπάνω, σημεία κινδύνου, που στο παρελθόν, προέτρεψαν, η ανάγκασαν, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία, να μπούνε σε κατάσταση μνημονίου. Αλλά η μεγάλη διαφορά είναι, ότι τα επόμενα δύο χρόνια, το δίδυμο Ισπανίας και Ιταλίας είναι αναγκασμένο να δανειστεί 468 δις ευρώ, αναμεταξύ τους, για να συντηρήσουν τα δημόσια χρέη τους, μεταξύ των οποίων, το δημόσιο χρέος της Ιταλίας, αγγίζει τα 120% του ΑΕΠ της χώρας, και αντάξια ανταγωνίζεται τις χρεωστικές επιδόσεις της Ελλάδας. (Ούνα ράτσα, ούνα φάτσα, που λέμε…). Η Barclay Capital, σύμφωνα με τους Financial Times, υπολογίζει ότι εάν η Ευρωζώνη επιχειρούσε να προσφέρει στην Ισπανία και την Ιταλία, ένα ανάλογο μνημόνιο με αυτό της Ελλάδας, τότε οι συμμετοχές της Γαλλίας και της Γερμανίας στο μνημόνιο, θα αντιστοιχούσαν στο 9% του ΑΕΠ αυτών των δύο κρατών. Άρα, παρόμοια μνημόνια, σαν της Ελλάδας, δεν είναι δυνατά. Για αυτό και όλη η Ευρωπαϊκή ηγεσία, το περασμένο μήνα, ¨φώναζε¨ ότι η λύση για την διάσωση της Ελλάδας είναι μία και μοναδική. Το οποίον και θα έπρεπε να μας γεμίζει με υπερηφάνεια! Η μήπως όχι;

Σαν πρώτη άμεση παρέμβαση για να αναχαιτιστεί, έστω για λίγο καιρό, η επίθεση των αγορών, η ΕΚΤ, μπορεί να αποφασίσει να ξαναρχίσει η Κεντρική Τράπεζα να αγοράζει ιταλικά και ισπανικά ομόλογα στην πρωτογενή αγορά, όπως έκανε προ καιρού ακόμα για την Ελλάδα, και τις άλλες δύο χώρες του μνημονίου. Ο Τρισέ, είχε κατορθώσει, στις εντεταμένες διαπραγματεύσεις που είχε με την Μέρκελ, γύρω από την τελευταία διάσωση της Ελλάδας, να πείσει την ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία να επεκτείνουν τις ευθύνες και τα εργαλεία που έχει στην διαθεσιμότητα του ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, επιτρέποντας στον Μηχανισμό να επεκτείνει τις δράσεις του στο να αγοράζει ομόλογα ευρωπαϊκών κρατών σε δευτερογενή αγορά, υποστηρίζοντας, έτσι, τις εκάστοτε χώρες της περιφέρειας, και επίσης να προσφέρει δάνεια σε ευρωπαϊκές χώρες, προτού αυτές να έχουν αναγκαστεί να ζητήσουν επίσημα βοήθεια από την Ευρωζώνη. Δυστυχώς, όμως, ο Μηχανισμός Σταθερότητας δεν είναι σε θέση, αυτή την στιγμή, να προσφέρει βοήθεια στην Ισπανία και στην Ιταλία με αυτούς τους δύο τρόπους, διότι, αφενός δεν έχει αρκετά λεφτά, και θα έπρεπε τα κράτη της Ευρωζώνης να συμφωνήσουν για μία σοβαρή επέκταση του διαθέσιμου κονδυλίου, και αφετέρου, έτσι και αλλιώς, ο Μηχανισμός, δεν έχει αποτελειώσει τις διοργανωτικές και νομοθετικές λεπτομέρειες, που θα του επέτρεπαν να προσφέρει βοήθεια παρομοίως.

Έτσι γυρίζουμε πίσω στην ΕΚΤ και στο σημερινό της συμβούλιο, διότι αυτή, δύναται, όπως έκανε στο παρελθόν, να επεκτείνει τις δραστηριότητές, όπως έκανε και παλιά, και να αρχίζει να αγοράζει ισπανικά και ιταλικά ομόλογα στην πρωτογενή αγορά, για να κατεβάσει λίγο τα επιτόκια σε ανεκτά και μη επικίνδυνα όρια. Δεν είναι τυχαίο, ότι σημαίνοντα μέλη του συμβουλίου, και σημαίνοντες παράγοντες, σαν το Μάριο Ντράγκι, τον μελλοντικό αρχηγό της ΕΚΤ από τον επόμενο Νοέμβριο, και τον Στένς Βάιντμαν, το επικεφαλής της Γερμανικής Κεντρικής Τραπέζης, αποφάσισαν να αναβάλουν άλλες ασχολίες για να παρευρεθούν στο σημερινό συμβούλιο της ΕΚΤ.

Υπάρχει και η σοβαρή πιθανότητα ότι η ΕΚΤ μπορεί να αποφασίσει να μην επέμβει αυτήν την στιγμή, για δύο λόγους. Ο ένας είναι ότι το χρέος της Ισπανίας είναι σχετικά χαμηλό, σαν ποσοστό του ΑΕΠ της χώρας, γύρω στα 60%, και έτσι η χώρα δεν θα καταστραφεί εάν αναγκαστεί να συντηρήσει το δημόσιο χρέος της με υψηλά επιτόκια για λίγο καιρό, και ώσπου να βρεθεί μια καλύτερη λύση. Ο άλλος λόγος είναι ότι το τεράστιο χρέος της Ιταλίας έχει μία μέση λήξη πάνω από επτά χρόνια, και όπως η χώρα εξακολουθεί να έχει ένα μικρό πρωτογενές πλεόνασμα, η ελπίδα είναι ότι, εν χειρίστη περιπτώσει θα μπορέσει να διατηρήσει το χρέος για λίγο καιρό χωρίς βοήθεια.

Αλλά μία άλλη δυνατή, αλλά όχι και τόσο άμεσα πιθανή, λύση, παίζει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε πρωταγωνιστικό ρόλο, και, προσωπικά, θέλω να φαντασιώνομαι ότι ίσως συζητηθεί, έστω και για λίγο στο συμβούλιο της ΕΚΤ. Αυτός ο ρόλος θα ήταν και ο ποιο ξεκάθαρα ενωτικός, και ο οποίος προτείνεται, και τωρινά στους Financial Times, αλλά όχι μόνο, από τον Paul De Grauwe, καθηγητή οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Λιέγη. Σε αυτή την λύση, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, θα μετατρεπόταν στο πανευρωπαϊκό πουγκί, το οποίο θα φρόντιζε για την απεριόριστη εγγύηση των ομολόγων όλων των κρατών του ευρώ, με παρόμοιο τρόπο, όπως και τώρα έχει την υπευθυνότητα να προσφέρει απεριόριστη ρευστότητα σε όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Και όπως η ΕΚΤ προσφέρει βοήθεια στις τράπεζες υπό βασικές συνθήκες τις οποίες όλες οι τράπεζες οφείλουν να υπακούουν, εάν θέλουν να παίρνουν βοήθεια και στήριγμα από την ΕΚΤ, έτσι και όλα τα κράτη του Ευρώ, θα υπόκεινται σε ένα αριθμό δημοσιονομικών κανονισμών, τους οποίους θα οφείλουν να τηρούν ευλαβικά, εάν θέλουν να στηρίζονται τα ομόλογά τους από την Κεντρική Τράπεζα. Το οποίο θα ήτανε μία λύση, λίγο πολύ ισότιμη με την κ
καθιέρωση ευρωομολόγων για όλα τα κράτη του ευρώ. Αλλά έπεται η συνέχεια…

Σημείωση: Το άρθρο αυτό εγράφη πριν το τέλος του συμβουλίου της ΕΚΤ, και όπως οι ανακοινώσεις του Τρισέ μετά το συμβούλιο ήταν λακωνικές, ισχύει ως έχει εκ των προτέρων συνταχθεί.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr