Αυτά για το μέλλον. Στο σημειωματάκι αυτό, δεν έχω πρόθεση να ασχοληθώ με την ουσία του θέματος - αλλά μόνο με την ψυχολογική μετάπτωσή μας μέσα σ’ αυτήν τη δωδεκαετία. Οι οικονομολόγοι δεν παύουν να υπογραμμίζουν τη σημασία της «ομαδικής ψυχολογίας» για την οικονομία και σκέπτομαι πόσο δίκιο έχουν, γιατί θυμάμαι πολύ καθαρά τις συζητήσεις με συγκεκριμένους γνωστούς μου το καλοκαίρι του ’98 και του ’ 99 - και την ανορθολογική ευφορία που είχαν πολλοί απ’ αυτούς παρότι δεν έπαιζαν στο χρηματιστήριο, η ευωχία της εποχής δεν είχε επαυξήσει τα εισοδήματά τους και η συγκρότησή τους παρείχε τα εχέγγυα νηφαλιότητας να κρατήσουν μικρό καλάθι απέναντι στις υπερπροσδοκίες. Το έκαναν μάλιστα - όπως και λίγα χρόνια μετά, με τους Ολυμπιακούς, σημείωναν πόσο τα χρέη της προετοιμασίας θα βάραιναν τη χώρα - κι όμως η γενική αισιοδοξία τους συμπαρέσυρε (μας συμπαρέσυρε) κι ας αντιλαμβάνονταν την υπερβολή της.

Σήμερα οι ίδιοι άνθρωποι, που ευτυχώς δεν έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα στα εισοδήματά τους, είναι στις συζητήσεις μας όχι απλώς απαισιόδοξοι για το μέλλον της οικονομίας, αλλά «μαυρισμένοι» για το σήμερα, σαν να έχει επέλθει ήδη ολική καταστροφή - σαν να πεινάμε. Δεν λέω ότι τα πράγματα είναι εύκολα, ο ίδιος έχω χάσει τη μία μου βασική συνεργασία (δεν είναι η πρώτη φορά, πάντως), με εκπλήσσει όμως η ένταση του αισθήματος - θετικού το 1999,αρνητικού σήμερα- όταν δεν δικαιολογείται από τα πράγματα. Είναι σαν να βιαζόμαστε να ζήσουμε στην ψυχή μας το κακό (και το καλό - αλλά κυρίως το κακό) πριν αυτό επέλθει.

Εκτός... Εκτός αν έτσι λέμε, αλλά μέσα μας διατηρούμε δυνάμεις αισιοδοξίας, πράγμα μάλλον δικαιολογημένο σε έναν τόπο, του οποίου ναι μεν οι δομές οργάνωσης και οι συναλλακτικές σχέσεις είναι μπορντέλο μονάχο, όμως το φως και η θάλασσα και τα βουνά και η θερμοκρασία (και τα αμπέλια και οι ελιές και το προϊόν τους - κυρίως των αμπελιών!) δίνουν λόγους απόλαυσης του σήμερα πολύ ισχυρούς. Και, να σας πω, μακάρι να είναι έτσι. Μακάρι να εκφραζόμαστε σαν έναν φίλο που στα γενέθλιά του έδινε παραγγελιά να χορέψει το «ξέρω νεκρούς / που χουν τα μάτια ανοικτά / και που χτυπάει κανονικά μέσα η καρδιά τους..» Ίσως επειδή ξέρει ότι, όπως έλεγε ο Κέινς, μακροπρόθεσμα θα είμαστε όλοι νεκροί - και δεν θέλει να μοιάζει με νεκρό πριν την ώρα του...

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr