Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις όλων των σημαντικών οικονομικών παραγόντων, δηλαδή των προέδρων (νυν και πρώην) των κεντρικών τραπεζών ΗΠΑ και Ευρώπης, αλλά και των διευθυντών των επενδυτικών τραπεζών και των κορυφαίων οικονομολόγων των διεθνών οικονομικών τραπεζών, οι οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρώπης είτε βρίσκονται σε ύφεση είτε μπαίνουν σε ύφεση. Το δεύτερο ερώτημα είναι αν η ύφεση είναι σκληρή ή ήπια. Προς το παρόν, όλοι μιλάνε για ήπια ύφεση αλλά κανείς δεν αποκλείει την επιδείνωση. Οι λόγοι είναι δύο:
Πρώτον, η αύξηση των διεθνών τιμών βασικών αγαθών που φέρνει πληθωρισμό και δεύτερον, το «σφίξιμο» των δανειοδοτήσεων από τις τράπεζες που μειώνει την ευχέρεια των επιχειρήσεων αλλά και την κατανάλωση.
Ας τα δούμε ένα ένα. Η τιμή του πετρελαίου βρίσκεται στα 123 δολάρια ανά βαρέλι και δεν φαίνεται ότι θα πέσει. Οι τιμές των τροφίμων και πολλών άλλων εμπορευμάτων βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα και συνεχίζουν να ανεβαίνουν. Η αύξηση αυτών των τιμών δημιουργεί έντονες πληθωριστικές πιέσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Πιέσεις που γίνονται πολύ έντονες σε αναπτυσσόμενες χώρες και που οδηγούν σε κοινωνικές αναταραχές, εξαιτίας κυρίως της αδυναμίας μεγάλων πληθυσμών να αποκτήσουν τα αναγκαία για την επιβίωσή τους τρόφιμα. Πληθωριστικές πιέσεις δημιουργεί και η αύξηση της τιμής του πετρελαίου, αφού ανεβάζει το κόστος της βιομηχανίας και των μεταφορών και η άνοδος αυτή μετακυλίεται στις τιμές όλων των προϊόντων και των υπηρεσιών. Η διεθνής οικονομία λοιπόν μπαίνει σε περίοδο αυξανόμενου πληθωρισμού.
Την ίδια στιγμή οι τράπεζες αντιμετωπίζουν ένα σοβαρό πρόβλημα χρηματοδοτήσεων. Τόσο οι ιδιώτες όσο και οι επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζουν προβλήματα αποπληρωμής των δανείων τους. Ειδικά αυτών που στηρίζονται στα ακίνητα των οποίων οι τιμές υποχωρούν. Οι τράπεζες επανεξετάζουν τα κριτήρια δανειοδότησης έναντι όλων και «σφίγγουν» τις πιστώσεις. Είναι δυσκολότερο και ακριβότερο σήμερα από ό,τι ήταν πριν από ένα ή δύο χρόνια να πάρει κάποιος δάνειο και προβλέπεται ότι η δυσκολία θα αυξηθεί. Τα κέρδη των τραπεζών θα είναι μειωμένα και εφέτος ενώ αναμένεται ότι μείωση του ρυθμού ανάπτυξης ή ακόμη και ζημιές θα εμφανίσουν εφέτος και πολλές άλλες επιχειρήσεις σε όλους τους κλάδους διεθνώς. Με λίγα λόγια, η ύφεση θα φανεί αρχικά στην κατανάλωση και στη συνέχεια στα αποτελέσματα των επιχειρήσεων.
Ειδικά για την Ελλάδα, η διεθνής ύφεση θα έχει και άλλες επιπτώσεις διότι η ελληνική οικονομία είναι ανίσχυρη. Αυτό βεβαίως το γράφουμε εμείς συνέχεια στις ελληνικές εφημερίδες, αλλά χρειάστηκε να το γράψουν οι «Financial Times» για να συγκινηθεί ο υπουργός Οικονομίας κ. Γ. Αλογοσκούφης και να στείλει μια απάντηση στην εφημερίδα. Οι FT έγραψαν ότι η ελληνική οικονομία θα στριμωχτεί εξαιτίας κυρίως του ελλείμματος των συναλλαγών μας με το εξωτερικό και της υποχώρησης του ρυθμού ανάπτυξης. Η εφημερίδα προβλέπει ότι η κατάσταση αυτή θα οδηγήσει σε κύμα μετανάστευσης στο εξωτερικό. Ο κ. Αλογοσκούφης απαντά ότι η οικονομία πάει καλά και ότι με εξαίρεση το ισοζύγιο, όλα τα άλλα βελτιώνονται και ότι δεν θα υπάρξει κύμα μετανάστευσης. Μακάρι να έχει δίκιο, αλλά αυτό δεν φαίνεται από τα στοιχεία. Κύμα μετανάστευσης των ελλήνων στο εξωτερικό μπορεί να μην υπάρξει, αλλά σίγουρα όποιος μπορεί φεύγει έξω. Κυρίως οι σπουδασμένοι στο εξωτερικό που προσπαθούν να βρουν δουλειά εκεί και να μη γυρίσουν πίσω. Το τι θα κάνουν οι απλοί εργάτες που δεν βρίσκουν δουλειές επειδή τις παίρνουν οι αλλοδαποί εργάτες που έρχονται με πολύ μικρότερες αμοιβές, δεν έχει φανεί ακόμη. Αν όμως δεν φύγουν τελικά, σε κάθε περίπτωση θα είναι άνεργοι και αυτό είναι εξίσου κακό αν όχι χειρότερο.
Τα πράγματα λοιπόν θα είναι χειρότερα για την Ελλάδα από ό,τι θα είναι στο εξωτερικό σε περίπτωση διεθνούς ύφεσης, την οποία δυστυχώς από ό,τι φαίνεται δεν θα μπορέσουμε να την αποφύγουμε.
Γρηγόρης Νικολόπουλος
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr