Από την Τουρκία ο Ομπάμα έχει πολύ συγκεκριμένες προσδοκίες, τις οποίες άλλωστε δεν έκρυψε. Η ηγεσία των ΗΠΑ θεωρεί ότι χρειάζεται την Τουρκία ως «προνομιακή σύμμαχο» σε μια ευαίσθητη περιοχή. Ο Ομπαμα και οι σύμβουλοί του φαίνεται πως πιστεύουν ότι η Τουρκία, όντας μια μουσουλμανική χώρα με κοσμικό καθεστώς η οποία διατηρεί σχέσεις με όλες τις χώρες της ευρύτερης περιοχής (Ισραήλ, Ιράν, Αραβικά καθεστώτα, τουρκόφωνες χώρες της Κεντρικής Ασίας) οι οποίες δε διατηρούν στις πλείστες των περιπτώσεων διπλωματικές σχέσεις μεταξύ τους, μπορεί να λειτουργήσει ως στρατηγικός εταίρος των ΗΠΑ στην εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. 

Πρόκειται οπωσδήποτε για στρατηγική αναβάθμιση της Τουρκίας (την οποία είχαμε άλλωστε προδιαγράψει από προηγούμενο άρθρο από τη στήλη αυτή), που εξυπηρετεί απόλυτα τους στρατηγικούς σχεδιασμούς της ’γκυρας η οποία ανέκαθεν επιθυμούσε να γίνει περιφερειακός τοποτηρητής, με την εγγύηση και την ευλογία των ΗΠΑ σε μια από τις πλέον ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη.

Η εξέλιξη αυτή δεν είναι -ούτε και πρέπει να θεωρείται τυχαία- αλλά είναι φυσικό επακόλουθο της ενεργούς τουρκικής διπλωματίας από τη μία, και από την άλλη της επιτακτικής και άμεσης ανάγκης των ΗΠΑ να βρει έναν αξιόπιστο εταίρο που θα τη βοηθήσει ενεργά (στρατιωτικά και διπλωματικά) στο να προσεγγίσει τον αραβικό κόσμο- με τον οποίο ο Ερντογάν 'φλερτάρει' εδώ και μερικά χρόνια και στον οποίο έχει αποδοχή ως «πιστός» μουσουλμάνος- και το Ιράν- με το οποίο η Τουρκία έχει συνάψει στενές οικονομικές σχέσεις και οι οποίες συσφίγγονται διαρκώς. Μια χώρα που ταυτόχρονα έχει καλές σχέσεις με το Ισραήλ, παρά τη θεατρική αποχώρηση και τον πρόσφατο καυγά Ερντογάν-Πέρες, ενώ είναι ικανή να επηρεάσει τις ενεργειακά πλούσιες πρώην σοβιετικές, τουρκόφωνες δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας και να προσφέρει και στρατιωτική βοήθεια στο Αφγανιστάν, αν κριθεί απαραίτητο.

Οι ΗΠΑ επιθυμούν επίσης να καλύψει η Τουρκία εν μέρει το κενό εξουσίας που θα δημιουργηθεί μετά την προσδοκώμενη αμερικανική υποχώρηση από το Ιράκ. Όχι τόσο σε στρατιωτικό επίπεδο, όσο σε επίπεδο διατήρησης σταθερών πολιτικών και οικονομικών σχέσεων Τουρκίας-Ιράκ, ενώ καιρό τώρα οι αμερικανοί αξιωματούχοι προσπαθούν να αποσπάσουν από τους Τούρκους την δέσμευση ότι θα αποδεχθούν το de facto κουρδικό καθεστώς στο Βόρειο Ιράκ, με αντάλλαγμα εγγυήσεις για την καταπολέμηση του PKK και της εδαφικής ακεραιότητας της γείτονος. Και σε αυτό το σημείο φαίνεται πως έχει επιτευχθεί συμφωνία και ταύτιση απόψεων.

Μπορεί όμως να ανταποκριθεί η ’γκυρα σε τόσους πολύπλοκους, ευαίσθητους και πολλές φορές και αντικρουόμενους ρόλους και να αποτελέσει μια γέφυρα συνεννόησης Ανατολής - Δύσης, έναν τοπικό ειρηνοποιό και ταυτόχρονα έναν εγγυητή του περιφερειακού status-quo στη Μέση Ανατολή, όπως θέλουν να πιστεύουν οι ΗΠΑ; Και πόσο «νέα» είναι αυτή η στρατηγική επιλογή των ΗΠΑ να καταστήσουν την Τουρκία τοπικό δερβέναγα;

Θα αφήσουμε τις παρελθούσες εμπειρίες να μιλήσουν από μόνες τους. Και στο παρελθόν (βλ. δεκαετία του 1980 αλλά και του ‘90) οι ΗΠΑ στήριξαν πολλές από τις ελπίδες τους στην περιοχή στην Τουρκία, η οποία όμως κυρίως λόγω των εσωτερικών της προβλημάτων και ανισορροπιών διέψευσε πολλάκις τις αμερικανικές προσδοκίες.

Τώρα που η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία φαντάζει - και το τονίζω φαντάζει- πιο σταθερή, οι αμερικανικές προσδοκίες αναφορικά με την Τουρκία αναζωπυρώθηκαν.Πόσο όμως μπορεί να επιτύχει -και για πόσο καιρό μια τουρκική προσέγγιση με το Ιράν και τον Αραβικό κόσμο χωρίς να αποξενώσει τον ένα από τους δύο αλλά και τους Ισραηλινούς που βλέπουν τον Ερντογάν να το παίζει σε πολλά ταμπλώ;

Όσο για την περιβόητη απήχηση της Τουρκίας στις Τουρκόφωνες δημοκρατίες της κεντρικής Ασίας, η επιρροή της Τουρκίας εκεί θα έρθει αργά η γρήγορα αντιμέτωπη με το Ιράν που θεωρεί την περιοχή ως δική του σφαίρα επιρροής, αλλά και με τη Ρωσία που δεν θέλει με τίποτα να απολέσει την επιρροή της στη «ζώνη ασφαλείας» των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών. Η Τουρκία θα αντιμετωπίσει δηλαδή ισχυρού

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr