Σε κατάσταση που μπορεί να θυμίζει ακόμη και “πολεμική” βρίσκεται από την αρχή του έτους η ελληνική οικονομία, καθώς η ύφεση μοιάζει διαρκώς να διογκώνεται, από τις αρχικές προβλέψεις, απειλώντας πλέον να ανατρέψει τους βασικούς δημοσιονομικούς στόχους, καθώς οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών υπολογίζουν ότι μπορεί να φτάσει ακόμη και στο 5,3% έναντι 3%, που προέβλεπε ο προϋπολογισμός και 3,5% που προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο.

Κάθε μήνας που περνάει, πάντως, οι εκτιμήσεις επιδεινώνονται. Από την αρχική πρόβλεψη της τρόικας για ύφεση 3% ανεβήκαμε στο 3,5% με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) που ψηφίστηκε τέλη Μαΐου, για να περάσουμε ένα-δυο μήνες μετά στο 3,7%-3,8% από τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Εκτιμήσεις τις οποίες υιοθέτησε προ ημερών και ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος όταν προέβλεπε ύφεση 3,8%-3,9% για φέτος. Και ήδη τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ την ανεβάζουν στο 7,1% για το πρώτο εξάμηνο του έτους.

Ωστόσο υπάρχουν δέκα στοιχεία που ολοκληρώνουν το μέγεθος του προβλήματος για την ελληνική οικονομία:

1)Το ΑΕΠ ήδη βρίσκεται στα επίπεδα του 2004, με τους αναλυτές να κάνουν λόγο ότι θα χρειαστεί περίπου μία δεκαετία για να επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα.

2)Τα έσοδα του τουρισμού έχουν υποχωρήσει κατά 28% σε σχέση με το 2000, δείχνοντας ότι η 'ατμομηχανή' κατεβάζει ταχύτητες.

3)Οι εξαγωγές από τη ναυτιλία έχουν υποχωρήσει κατά 27% σε σχέση με το 2000.

4)Πατάσσοντας μόλις το 40% της φοροδιαφυγής θα μπορούσε να μηδενιστεί το έλλειμμα του 2011

5)Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι υπάλληλοι των ΔΕΚΟ αμείβονται διπλάσια από τους ιδιωτικούς υπαλλήλους

6)Η διαφθορά φτάνει στα επίπεδα που βρίσκεται στη Νιγηρία και το Πακιστάν.

7)Εάν συμπεριληφθεί στο δημόσιο χρέος και το ιδιωτικό, ο συνολικός δανεισμός της Ελλάδας είναι από τους χαμηλότερους της Ευρώπης

8)Το ελληνικό χρέος συσσωρεύτηκε κυρίως της δεκαετία του 1980 και στις αρχές του 1990.

9)Η παρέμβαση του κράτους στην οικονομική ζωή έφτασε το 2009 στο 51%. Στόχος της κυβέρνησης είναι να τη μειώσει στο 45% το 2015.

10)Τα επίπεδα διαβίωσης σε ρεαλιστική βάση έχουν μειωθεί από το 1980

Το ΙΟΒΕ ωστόσο θεωρεί ότι κομβικό παράγοντα η Μεσοπρόθεσμη Δημοσιονομική Στρατηγική για την πορεία του ΑΕΠ το 2011 στη χώρα μας.

Εκτός από τις αποδόσεις που εκτιμάται ότι θα έχει το ΜΠΔΣ άμεσα και τα προσεχή χρόνια σε δημοσιονομικό επίπεδο, ο ρόλος του θα είναι σημαντικός και στην εξέλιξη του ΑΕΠ φέτος. Πρώτα από όλα, ο μεγαλύτερος εξορθολογισμός των δημοσίων δαπανών, συνεπάγεται περαιτέρω περικοπή τους και επομένως χαμηλότερα έξοδα του κράτους για καταναλωτικούς σκοπούς. Τα νέα μέτρα άμεσης φορολογίας, σε συνδυασμό με τις μισθολογικές αναπροσαρμογές στον ιδιωτικό τομέα και το ενιαίο μισθολόγιο προσεχώς για τους δημόσιους υπαλλήλους, περιορίζουν το διαθέσιμο εισόδημα. Ασκούν έτσι πρόσθετες πιέσεις στην καταναλωτική ζήτηση, πέραν αυτών που προέρχονται από την έντονη άνοδο της ανεργίας. Περιορισμός κατά το τρέχον έτος προβλέπεται στο ΜΠΔΣ και για το ΠΔΕ, ανεξάρτητα από το εάν και σε ποιο βαθμό η ΕΕ θα έχει από εδώ και πέρα μεγαλύτερη συμβολή στη χρηματοδότησή του. Πάντως, ο μικρός ρυθμός υλοποίησης του ΠΔΕ στο πρώτο πεντάμηνο του 2011, που δεν έχει ξεπεράσει το 23% με βάση το αναθεωρημένο συνολικό επίπεδό του, συνεπάγεται μεγάλη επιτάχυνσή του στη συνέχεια του έτους. Σε ότι αφορά τις ιδιωτικές επενδύσεις, η φθίνουσα εγχώρια ζήτηση και οι έντονες κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις του διμήνου Μαΐου-Ιουνίου, έχουν δημιουργήσει συνθήκες υψηλής αβεβαιότητας στην ελληνική κοινωνία και οικονομία, λειτουργώντας ανασταλτικά ή και αποτρεπτικά σε ορισμένες περιπτώσεις στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων, από εγχώριους και αλλοδαπούς δυνητικούς επενδυτές.

Από την άλλη πλευρά, η χαμηλότερη εγχώρια ζήτηση θα συνεχίσει να λειτουργεί διορθωτικά στην υπερβολική κατανάλωση κατά το παρελθόν εισαγόμενων προϊόντων και υπηρεσιών. Στο έτερο σκέλος του εξωτερικού τομέα, στις διευρυνόμενες εξαγωγές προϊόντων θα προστεθεί το όφελος του τουρισμού, καθώς η τουριστική κίνηση κινείται σε υψηλότερα επίπεδα από πέρυσι. Συνισταμένη όλων των παραπάνω μεταβολών θα είναι η διαμόρφωση της ύφεσης στην περιοχή του 4,0% το τρέχον έτος.

Αλεξάνδρα Τόμπρα