Μετά την λίγο πολύ αναμενόμενη απόφαση της Standard & Poor's να υποβαθμίσει κατά μία μονάδα την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ (την οποία απειλεί και με περαιτέρω υποβάθμιση), δίνουν και παίρνουν οι υποθέσεις για τον επόμενο "αδύναμο κρίκο" της παγκόσμιας οικονομίας.

Πέρα από τους «συνήθεις ύποπτους», τις Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιρλανδία που ήταν τα πρώτα θύματα της κρίσης χρέους, αλλά και τις μεγάλες οικονομίες της Ιταλίας και Ισπανίας στις οποίες διαχύθηκε η κρίση και είναι αναμενομένο να τελούν υπό τη διαρκή επιτήρηση των οίκων αξιολόγησης, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει να εξετάσουμε τις χώρες των οποίων πιθανή υποβάθμιση, θα αποτελέσει έκπληξη αλλά και βόμβα μεγατόνων στα θεμέλια της παγκόσμιας οικονομίας.

 

Γαλλία

 

Η Γαλλία μοιάζει αυτή τη στιγμή ως η πλέον ευάλωτη σε μία ενδεχόμενη υποβάθμιση από την υψηλότερη πιστοληπτική βαθμίδα του AAΑ, με τα επιτόκια δανεισμού της να "τρέχουν" τον τελευταίο καιρό έναντι αυτών της Γερμανίας. .

"Η Γαλλία δεν αντιμετωπίζεται ως AAA από το σημαντικότερο κριτή, τις αγορές» αναφέρουν αναλυτές.

Ενώ οι τρεις κυριότεροι οίκοι αξιολόγησης έχουν επιβεβαιώσει την ύψιστη πιστοληπτική αξιολόγηση της Γαλλίας τους πρόσφατους μήνες, οι επενδυτές παραμένουν επιφυλακτικοί απέναντι στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης.

Ενδεικτικό είναι ότι τα CDS χωρών χαμηλότερης αξιολόγησης όπως η Μαλαισία, η Ταϊλάνδη, η Ιαπωνία, το Μεξικό, η Τσεχία, και οι ΗΠΑ είναι φθηνότερα από τα ασφάλιστρα έναντι μιας γαλλικής χρεοκοπίας.

 

Ιαπωνία

 

Οι τριγμοί που έχει προκαλέσει στην ιαπωνική οικονομία η οικονομική κρίση του 2008 αλλά και ως κερασάκι στην τούρτα ο καταστροφικός σεισμός και η επακόλουθη έκρηξη στο εργοστάσιο της Φουκουσίμο, την έχουν θέσει εδώ και καιρό στο μικροσκόπιο των οίκων αξιολόγησης, και όσο η ανάκαμψη της θα καθυστερεί τόσο η πιστοληπτική της ικανότητα θα τίθεται υπό μεγαλύτερο κίνδυνο.. Γνωστό άλλωστε είναι πως η Ιαπωνία έχει το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος στον κόσμο στο 225% του ΑΕΠ της. Οι S&P και Fitch έχουν την Ιαπωνία στην τέταρτη βαθμίση αξιολόγησης AA- με αρνητικό οutlook, ενώ η Moody's στην Τρίτη βαθμίδα Aa2 με επίσης αρνητικό outlook.

Η τελευταία έστειλε σήμερα άλλωστε «καμπανάκι» στην Ιαπωνία, ότι η αναποτελεσματική νομισματική της παρέμβαση θα λειτουργήσει αρνητικά στην κρίση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας και δεν θα βοηθήσει στην ανάκαμψη των οικονομικών της. Όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή του ο οίκος αξιολόγησης «Η ισχύς του γιέν έχει υποσκελίσει την ανταγωνιστικότητα των ιαπωνικών εξαγωγών και παρεμποδίζει την ικανότητα της οικονομίας της χώρας να διατηρηθεί σε τροχιά ανάκαμψης μετά την παγκόσμια ύφεση του 2009».

 

Αγγλία

 

Άλλη μία χώρα της οποίας η υψηλότερη πιστοληπτική αξιολόγηση έχει τεθεί εν αμφιβόλω, καθότι το πρόγραμμα λιτότητας της μπορεί να έχει εντυπωσιάσει τους οίκους αξιολόγησης, αλλά το έλλειμμα αγγίζει το 8,7%, το χρέος βρίσκεται στο 88,5% του ΑΕΠ με ανοδικές τάσεις ενώ η οικονομία της Γηραιάς Αλβιώνας πασχίζει να συνέλθει από την ύφεση και το κύμα κοινωνικών αναταραχών.

Η συντηρητική κυβέρνηση συνασπισμού ανακοίνωσε πέρυσι το μεγαλύτερο πρόγραμμα περικοπών από την εποχή του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Οι περικοπές αναμένεται να φτάσουν τα 83 δισ. στερλίνες (95 δισ. ευρώ) σε βάθος τετραετίας.

Ο υπουργός οικονομικών της χώρας, ο George Osborne, έχει ήδη ανακοινώσει περικοπές 490 χιλ. θέσεων στο δημόσιο τομέα τα επόμενα τέσσερα χρόνια, διαφορετικά η κυβέρνηση θα "μείνει χωρίς λεφτά", ενώ ανάλογη θα είναι και η εικόνα στον ιδιωτικό τομέα, σύμφωνα με τους αναλυτές. Οι αμυντικές δαπάνες θα μειωθούν κατά 8%, ενώ το όριο ηλικίας στη συνταξιοδότηση θα ανέλθει στα 66 χρόνια σταδιακά μέχρι το 2020.

EΚΤ και EFSF δοκιμάζουν τις αντοχές των ευρωπαϊκών οικονομιών

Οι συνέπειες της κίνησης της ΕΚΤ να αγοράσει ισπανικά και ιταλικά ομόλογα θέτει μάλιστα σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές σε κίνδυνο την πιστοληπτική αξιολόγηση ακόμη και κραταιών οικονομιών.

Δεν είναι οι λίγοι οι αναλυτές που από χθες υπογραμμίζουν ότι η ΕΚΤ δεν έχει τα κεφάλαια να παρεμβαίνει εσαεί προκειμένου να αγοράζει ομόλογα ώστε να στηρίξει χώρες που βρίσκονται στην περιδίνηση της κρίσης του ευρωπαϊκού χρέους.

Έτσι ημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσει στα μελλούμενα και η αναμενόμενη αύξηση των κεφαλαίων του EFSF κατά 3 φορές καθώς προκειμένου να αντληθούν τα σχεδόν 780 δισ. ευρώ που απαιτούνται, και από τη στιγμή που η Ευρώπη δεν μπορεί να τυπώσει χρήμα, οι ευρωπαϊκές χώρες θα χρειαστεί να καταφύγουν σε δανεισμό. Σε αυτή την περίπτωση δυνητικά θα μπορούσαμε να δούμε ακόμα και μεγαθήρια όπως η Γερμανία να χάνουν την ανώτατη πιστοληπτική αξιολόγηση.

Το πρόβλημα σύμφωνα με τον Bass είναι ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν 3 φορές υψηλότερη μόχλευση απ’ ότι οι αμερικανικές, δεν έχουν ενισχύσει επαρκώς τα κεφάλαια τους και δεν έχουν έναν δανειστή της τελευταίας στιγμής όπως είναι η FED για τις αμερικανικές τράπεζες.

 

Δημήτρης Κώτσος