Ενώ είναι αλήθεια ότι η οικονομία της Κίνας έχει ανάγκη από πρώτες ύλες και διαρκώς αυξάνει τις επενδύσεις της στον αγώνα για διαρκή ανάπτυξη, υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για τη μακροχρόνια βιωσιμότητα των ρυθμών ανάπτυξής της. Η Κίνα σήμερα μεταφέρει ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεών της σε κρατικές εταιρίες, οι οποίες συντηρούνται από επιδοτήσεις, φτηνό χρήμα, χαμηλά εργασιακά κόστη και ανύπαρκτα μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος.

Χωρίς τα χαμηλά - επιδοτούμενα - επιτόκια και την υποτίμηση του γουάν, τα κέρδη πολλών κρατικών εταιριών της Κίνας απλά δεν θα υπήρχαν. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι το παρόν περιβάλλον χαμηλών επιτοκίων θα συνεχιστεί και στο μέλλον. Επίσης, το μεγαλύτερο ποσοστό της ζήτησης για μεγάλα φορτηγά εξαρτάται από την βιομηχανία χάλυβα, στην οποία καθοριστικός παράγοντας είναι ο χάλυβας.

Η Κίνα αγοράζει μαζικά σιδηρομετάλλευμα σε ποσότητες μεγαλύτερες απ' ότι ολόκληρη η Ευρώπη και η Ιαπωνία μαζί. Από τα 20 -30 δολάρια το μετρικό τόνο που βρίσκονταν οι τιμές πριν το 2003, όταν η Κίνα μπήκε δυναμικά στη ζήτηση σιδηρομεταλλεύματος, οι τιμές εκτοξεύθηκαν στα 200 δολάρια τον τόνο το 2008.

Οι τοπικές κυβερνήσεις στην Κίνα έχουν υποστεί ψύχωση με τη στήριξη της εγχώριας μεταλλευτικής βιομηχανίας. Η τεράστια ζήτηση και οι πολλοί παίκτες που δραστηριοποιούνται στην αγορά δημιουργούν το τέλειο σκηνικό για αυξήσεις στις τρεις μεγάλες μεταλλευτικές βιομηχανίες της χώρας, ενώ από την άλλη οι πολλές μικρές εταιρίες θέλουν να αγοράζουν ταυτόχρονα σιδηρομετάλλευμα για να συντηρήσουν την παραγωγή τους και η κυβέρνηση να αυξάνει το ΑΕΠ της.

Με τον τρόπο αυτό, ο τρόπος διάρθρωσης της μεταλλευτικής βιομηχανίας της Κίνας πλήττει τα ίδια τα συμφέροντα της Κίνας. Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η επικείμμενη φούσκα στα ακίνητα. Περισσότερο από το 50% της κινεζικής ζήτησης για ατσάλι χρησιμοποιείται στον κατασκευαστικό κλάδο. Ο μέσος χώρος ανα τμ για κάθε κινεζο πολίτη είναι 28 τμ., σε υψηλά επίπεδα σε σύγκριση με άλλες χώρες.

Ο βαθμός αστικοποίησης της χώρας είναι 50% και θα μπορούσε να φτάσει και το 70-75%. Φυσικό επακόλουθο είναι η μείωση του αγροτικού πληθυσμού. Με τον τρόπο αυτό, ο αστικός πληθυσμός της χώρας μπορεί να αυξηθεί κατά 300 εκατ. ακόμη. Αν υποτεθεί ότι όλοι αυτοι θα καταφέρουν να αγοράσουν ένα σπίτι (κάτι που δεν ισχύει σήμερα) οι κινεζικές πόλεις θα χρειαστούν επιπλέον 8,4 δισ. τμ διαθέσιμου χώρου.

Τα μέχρι τώρα υπό κατασκευή καταλαμβάνουν μόνο 2 δισ. τμ. Και υπάρχει διαθέσιμος χώρος για ακόμη 2 δισ. τμ. Ο κατασκευαστικός κλάδος έχει παραγωγική ικανότητα 1,5 δισ. τμ ανά έτος. Το φαινόμενο της απόλυτης υπερπροσφοράς - δηλαδή να μην υπάρχουν αρκετοί αγοράστες ή κάτοικοι για όλα αυτά τα σπίτια - είναι ορατό φαινόμενο και μάλιστα σύντομα.

Μερικοί αναλυτές θεωρούν ότι η αγορά κατοικίας στην Κίνα θα κινείται διαρκώς ανοδικά. Αυτό δεν ισχύει. Η αγορά υποχώρησε δραματικά την περίοδο 1995-2001 κατά την περίοδο του ισχυρού δολαρίου. Οι τιμές κατοικιών μπορεί να υποχωρήσουν στα πρότυπα της Ιαπωνίας τις τελευταίες 2 δεκαετίες, γεγονός που θα κατέστρεφε το τραπεζικό σύστημα.

Εν κατακλείδι, οι κινέζοι αναλυτές θεωρούν ότι η αγοραστική μανία δεν θα κρατήσει για πολύ. Η διόρθωση μπορεί να έρθει ανά πάσα ώρα και στιγμή. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία εδράζεται σε μια κατάσταση ήπιου στασιμοπληθωρισμού και ρυθμό αύξησης ΑΕΠ στο 2% και πληθωρισμό στο 4%. Εάν η FED προχωρήσει τελικά σε αύξηση των επιτοκίων της, το ισχυρότερο δολάριο σε συνδυασμό με την εξασθενημένη αμερικανική οικονομία θα προσγειώσει βίαια τις αγορές της Κίνας και την ίδια την οικονομία σε μια κατάσταση παρόμοια με αυτή της Ασιατικής Οικονομικής Κρίσης.

Μάνος Ρούσσος
[email protected]