Ο υπερτουρισμός και η έλλειψη κεντρικού και τοπικού σχεδιασμού έχουν φέρει τις Κυκλάδες συχνά στο προσκήνιο με αρνητική χροιά. Μύκονος, Σαντορίνη, Ίος, Αστυπάλαια, Μήλος – η λίστα δεν έχει τελειωμό. Η απουσία ελέγχου και η ανοχή σε αυθαιρεσίες έχουν προκαλέσει αγανάκτηση, με τους πολίτες να αισθάνονται όλο και περισσότερο πως το κράτος και οι αρχές κωφεύουν μπροστά στην προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς.

Η απόφαση του ΣτΕ για τη Σίφνο είναι αποκαλυπτική: η εκτεταμένη ανοικοδόμηση σε εκτός σχεδίου περιοχή, η χρήση παρανόμως διανοιγμένου δρόμου, οι κατασκευές υπόσκαφων κτιρίων και κολυμβητικών δεξαμενών, όλα συνθέτουν ένα σκηνικό αυθαιρεσίας. Αυτές οι πρακτικές δεν πλήττουν μόνο το περιβάλλον αλλά και την ίδια τη φυσιογνωμία των νησιών, διαβρώνοντας σταδιακά τη μοναδική τους ταυτότητα.

Οι ευθύνες βαραίνουν ένα ολόκληρο πλέγμα κρατικών και τοπικών αρχών: υπηρεσίες που εκδίδουν οικοδομικές άδειες χωρίς ουσιαστικό έλεγχο, αρμόδιες αρχές που ανέχονται την παράνομη διάνοιξη δρόμων, ελεγκτικοί μηχανισμοί που εθελοτυφλούν.

Και μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και ένας Δήμος που προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ της νομιμότητας και των πιέσεων που δέχεται και οι οποίες φτάνουν ως το σημείο προειδοποιήσεων για κινητοποιήσεις.

Το αποτέλεσμα; Ρέματα και μονοπάτια που μετατρέπονται σε δρόμους, περιοχές Natura που οικοδομούνται, αιγιαλοί που καταπατώνται κοκ.

Η νομιμότητα δεν θα έπρεπε να είναι προνόμιο του πολίτη να τη διεκδικεί στα δικαστήρια. Είναι υποχρέωση του κράτους να την εφαρμόζει. Αντ' αυτού, οι πολίτες αναγκάζονται να γίνονται οι ίδιοι θεματοφύλακες της νομιμότητας, προσφεύγοντας στη Δικαιοσύνη με προσωπικό κόστος για να διεκδικήσουν το αυτονόητο.

Στην περίπτωση των Κυκλάδων, το κράτος μοιάζει να είναι ταυτόχρονα ο θεματοφύλακας και ο παραβάτης. Οι αρμόδιες αρχές, είτε από αδιαφορία είτε από συνενοχή, έχουν επιτρέψει να εδραιωθεί ένα καθεστώς ανομίας. Η συστηματική καταπάτηση του φυσικού και πολιτιστικού πλούτου φανερώνει ένα κράτος που όχι μόνο αδυνατεί να προστατεύσει το τοπίο, αλλά συχνά γίνεται μέρος του προβλήματος. Ποιος, λοιπόν, θα μας φυλάξει από τους φύλακές μας;