Μπορώ να εκτιμήσω μόνο ότι αφενός τα φαινόμενα ήταν τρομακτικά, οι καταστροφές ανείπωτες και με επιπτώσεις
μεγάλου χρονικού ορίζοντα, αλλά και ότι στην Ελλάδα αυτό που ονομάζουμε «κράτος» έχει συγκεκριμένα όρια και δυνατότητες για να ανταπεξέλθει, όταν οι περιστάσεις το απαιτούν.
Δεν είναι δυνατόν οι επιδόσεις του να είναι από κακές έως μέτριες σε καθημερινή βάση, ακόμη και σε συνθήκες ομαλότητας και ηρεμίας και ξαφνικά να αλλάζει και να αντιδρά υποδειγματικά σε μία κρίση, ακόμη περισσότερο σε σειρά αλλεπάλληλων μέγα – κρίσεων.
Τα ίδια ακριβώς ισχύουν για τις κυβερνήσεις, την πολιτική τάξη συνολικά και φυσικά την κοινωνία.
Τούτων λεχθέντων έρχομαι να παρατηρήσω τα εξής:
Πρώτον, το πείραμα του Μητσοτάκη να προχωρήσει σε ολικό «rotation» υπουργών και υφυπουργών κατά τον ανασχηματισμό που ακολούθησε τις εκλογές του Ιουνίου, μάλλον απέτυχε.
Αν μη τι άλλο, γεγονότα που συνέβησαν από τότε απέδειξαν ότι σε διάφορα υπουργεία τοποθέτησε ανθρώπους που δεν διέθεταν τα προσόντα, εξ ου οι αναγκαστικές παραιτήσεις κάποιων από αυτούς (Μηταράκης, Βαρβιτσιώτης), η περιθωριοποίηση άλλων (Κικίλιας), ενώ έπεται και συνέχεια.
Δεύτερον, θα χρειαστούν πολλά χρόνια για να συνέλθει η Θεσσαλία και μαζί της ολόκληρη η χώρα από την λαίλαπα που την έπληξε, δίχως να ξεχνάμε το κακό που έγινε στη Θράκη.
Όπως επισημαίνει ο σοβαρός πολιτικός – τεχνοκράτης Φίλιππος Σαχινίδης (από τους σπάνιους που διαθέτει ο τόπος και γι’ αυτό φροντίζει να τον κράτα εκτός Βουλής, δείγμα της σοβαρότητας των ψηφοφόρων..) η καταστροφή στη γεωργία, στο
ζωϊκό κεφάλαιο, στα μηχανήματα και στον γεωργικό εξοπλισμό, στις υποδομές στις βιοτεχνίες και βιομηχανίες, στα σπίτια και στο ηθικό των ανθρώπων, θα έχει μακροχρόνιες και ποικίλες επιπτώσεις που ακόμα δεν μπορούν να αποτιμηθούν.
Για αυτό και προτείνει τη σύσταση μίας επιτροπής από τεχνοκράτες όλων των ειδικοτήτων (τύπου Πισσαρίδη), για να επεξεργαστεί τρία σενάρια λύσεων διαφορετικού κόστους για την ανόρθωση της περιοχής, άρα και της χώρας.
Και όποιο επιλεγεί να το υπηρετήσουν όχι μόνον η σημερινή, αλλά και οι επόμενες κυβερνήσεις.
Τρίτον, δεν ξέρω ποια ακριβώς βοήθεια ζήτησε ο Μητσοτάκης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά ερμηνεύοντας και κρίνοντας από όσα είπε η φράου Φον Ντερ Λάϊεν, οι λέξεις κλειδιά που χρησιμοποίησε ήταν «κινητοποίηση κονδυλίων» και «ευελιξία».
Που σημαίνει ότι θα επιτραπεί στην Αθήνα να χρησιμοποιήσει 1,5 δις περίπου από διάφορα κοινοτικά ταμεία και προγράμματα - τα οποία ήδη της είχαν διατεθεί για άλλους σκοπούς - για την άμεση αποκατάσταση των τεράστιων ζημιών και το χρήμα που επιπλέον θα της δοθεί σε ένδειξη αλληλεγγύης, θα είναι γύρω στα 700 εκατομμύρια, μισά και μισά αδιάθετα προηγούμενου ΕΣΠΑ και ταμείου αλληλεγγύης.
Είναι αναμενόμενο να αλλάξουν στόχοι και προτεραιότητες γιατί θα λείψουν χρήματα από άλλα προγράμματα και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ανάγκες και προβλήματα που θα προκύψουν από τις μακρόχρονες επιπτώσεις των καταστροφών, θα καλυφθούν από τον προϋπολογισμό, ακόμη και από τον τωρινό, περί τα 700 εκατ. ακούω.
Ένα άμεσο ζήτημα, που ήδη διαφαίνεται, είναι ότι οι πολίτες θα έλθουν πολύ σύντομα αντιμέτωποι με αυξήσεις τιμών, καθώς θα σημειωθεί έλλειψη προϊόντων που παρήγε κυρίως η Θεσσαλία, αλλά και η Θράκη (λάδι, ας πούμε).
Μπορεί επίσης να δούμε αυξήσεις στις μεταφορές και σίγουρα επιβάρυνση του ισοζυγίου εισαγωγών / εξαγωγών.
Με το ερώτημα πώς θα ανταποκριθεί ο κρατικός μηχανισμός – σε επίπεδο αποφάσεων που θα ληφθούν από πάνω και σε επίπεδο σωστής υλοποίησης από τους κάτω – και την βεβαιότητα ότι οι αρνητικές συνέπειες δεν πρόκειται να τερματισθούν μέσα σε ένα – δύο χρόνια.
Προς το παρόν, αρκούμαι να σημειώσω ότι πρόσφατη μελέτη της ΓΣΕΕ θέλει την Ελλάδα τελευταία στη δημιουργία θέσεων εργασίας με υψηλές δεξιότητες από τώρα μέχρι το 2035, μόλις 4,2% έναντι 18% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κουράγιο λοιπόν…
