Διεξαγωγή δημοψηφίσματος το συντομότερο δυνατόν, πιθανότατα ώς το τέλος του χρόνου, αποφάσισε το Υπουργικό Συμβούλιο στη μαραθώνια συνεδρίασή του, που ολοκληρώθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης. Ο πρωθυπουργός επέμεινε στην απόφασή του να κριθεί από τους πολίτες η συμφωνία των Βρυξελλών για την αναδιάρθρωση του χρέους, διευκρινίζοντας μάλιστα ότι «το δημοψήφισμα θα αποτελέσει μια ξεκάθαρη εντολή και θα είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα εντός και εκτός Ελλάδας για την ευρωπαϊκή μας πορεία και τη συμμετοχή μας στο ευρώ».

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση που εγκρίθηκε ομόφωνα από τα μέλη της κυβέρνησης, το υπουργικό συμβούλιο συμφώνησε να γίνει δημοψήφισμα και εξέφρασε την απόλυτη στήριξή του στη διαδικασία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, καθώς και στην υλοποίηση των αποφάσεων της 26ης Οκτωβρίου.

    Πιο συγκεκριμένα, όπως ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Ηλίας Μόσιαλος στους δημοσιογράφους βασική προϋπόθεση για την όσο το δυνατόν συντομότερη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος είναι η αποτύπωση των βασικών χαρακτηριστικών της συμφωνίας που επετεύχθη στην ΕΕ για το ελληνικό χρέος, έτσι ώστε να διατυπωθεί σαφώς και το σχετικό ερώτημα που θα τεθεί στην κρίση των πολιτών.

    Επιπροσθέτως, το σύνολο των τεχνικών διαδικασιών που πρέπει να διευκρινιστούν, ο χρόνος διεξαγωγής του δημοψηφίσματος και το ερώτημα θα τύχουν επεξεργασίας από υπουργική επιτροπή η οποία θα εισηγηθεί σχετικά σύντομα στο υπουργικό συμβούλιο, έτσι ώστε μέχρι το τέλος του χρόνου, ει δυνατόν, να αποφανθούν οι πολίτες στο δημοψήφισμα.

    Επίσης, αποφασίστηκε να συνεδριάσει εκ νέου η ΚΟ του ΠΑΣΟΚ με αντικείμενο τις πολιτικές πρωτοβουλίες που πρέπει να πάρει η κυβέρνηση ως τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, σύμφωνα με τις προτάσεις που θα καταθέσουν οι βουλευτές.

    Κατά την διάρκεια της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου έγινε αναλυτική συζήτηση για τις ραγδαίες εξελίξεις στην ΚΟ του ΠΑΣΟΚ μετά την ανεξαρτητοποίηση της κ. Αποστολάκη, ενόψει της κρίσιμης ψηφοφορίας για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης το βράδυ της Παρασκευής.

    Όπως είπε ο κ. Μόσιαλος η κυβέρνηση σήμερα εμφανίστηκε ενωμένη και τόνισε ότι οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ θα δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.

    Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μάλιστα, ερωτηθείς για τη στάση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, σχολίασε «προς τι η αγωνία τους; Δεν ήθελαν τη δανειακή σύμβαση και τώρα θέλουν να εγκριθεί».

    Κατά την διάρκεια της συνεδρίασης μερίδα υπουργών εξέφρασε ενστάσεις για τον τρόπο λήψης της απόφασης για δημοψήφισμα, αλλά και για το πώς εντάσσεται η συγκεκριμένη απόφαση στον συνολικό κυβερνητικό σχεδιασμό.

    Υπέρ της διεξαγωγής δημοψηφίσματος τάχθηκαν στις τοποθετήσεις τους οι κκ Μιχάλης Χρυσοχοίδης, Χρήστος Παπουτσής, Δημήτρης Ρέππας, Πάνος Μπεγλίτης και Γιώργος Παπακωνσταντίνου.

    Ο υπουργός Εσωτερικών, Χάρης Καστανίδης, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο το δημοψήφισμα να διεξαχθεί το προσεχές διάστημα και όχι όπως αρχικά εκτιμηθεί, αφού ολοκληρωθεί στο σύνολό της η δανειακή σύμβαση.

    Από την άλλη, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, ο κ. Ανδρέας Λοβέρδος διερωτήθηκε πως μπορεί να γίνει δημοψήφισμα με ένα θεμελιώδες ερώτημα που θα δεσμεύσει τη χώρα για τα επόμενα 30 χρόνια και επιφυλάχθηκε για την τελική του τοποθέτηση, αφού πρώτα γνωστοποιηθεί το ερώτημα στο οποίο θα κληθούν να απαντήσουν οι πολίτες στο δημοψήφισμα.

    Από την πλευρά της, η κ. Άννα Διαμαντοπούλου κατά τις ίδιες πληροφορίες, ζήτησε διευκρινίσεις για την πολιτική σκοπιμότητα που εξυπηρετεί η επιλογή του δημοψηφίσματος στην παρούσα φάση.

    Η υπουργός Παιδείας φέρεται να διατύπωσε την άποψη ότι η απόφαση θα έπρεπε να είχε ληφθεί από την κυβερνητική επιτροπή και να είχε οργανωθεί η δημόσια υποστήριξή της από τα κυβερνητικά στελέχη.

    Από την πλευρά του ο κ. Γιάννης Ραγκούσης είπε ότι η χώρα δεν πρέπει να πάει σε εκλογές, ούτε άμεσα, ούτε έμμεσα και τόνισε ότι δεν πρέπει να αφήσουμε τους εαυτούς μας εκτεθειμένους στην κριτική ότι οδηγούμε σε καταστάσεις αβεβαιότητας σχετικά με το ευρώ και την ευρωζώνη.

    Πρόσθεσε, δε, ότι με την απόφαση για δημοψήφισμα με αντικείμενο την επικύρωση από τον λαό της δανειακής σύμβασης, για πρώτη φορά συνομολογείται επίσημα ότι υφίσταται ζήτημα νομιμοποίησης της πολιτικής της κυβέρνησης.

    Ο υπουργός Μεταφορών, επίσης, ζήτησε να μείνει ανοιχτό το ερώτημα και ο χρόνος που θα γίνει το δημοψήφισμα.

    Ο κ. Κώστας Σκανδαλίδης, από την μεριά του, έθεσε το θέμα της έλλειψης ενημέρωσης των μελών της κυβέρνησης για το δημοψήφισμα.

    Θα έπρεπε να είμαστε ενημερωμένοι για να πάμε ομογενοποιημένα και όχι αιφνιδιασμένοι, φέρεται να τόνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης.

 Ομιλία Παπανδρέου στο Υπουργικό

 Το μήνυμα ότι πρέπει να ληφθούν αποφάσεις που θα διασφαλίζουν ότι η Δημοκρατία είναι υπεράνω των αγορών, θα μεταφέρει, το απόγευμα, ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου στη Σύνοδο του G-20, στην οποία έχει προσκληθεί να παραβρεθεί, όπως είπε ο ίδιος μιλώντας στην πολύωρη συνεδρίαση του υπουργικού Συμβουλίου η οποία συνεχιζόταν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.

    Ο πρωθυπουργός αναγνώρισε ότι οι εταίροι ανησυχούν σχετικά με το δημοψήφισμα και θα ήθελαν όλα να ήταν ήρεμα στην Ελλάδα. Τόνισε όμως ότι ήταν όλοι ενήμεροι σχετικά και ότι «θα σεβαστούν και θα στηρίξουν τις προσπάθειες της χώρας».

    Ο κ. Παπανδρέου έκανε εκτεταμένη αναφορά στην απόφαση για το δημοψήφισμα και τις αντιδράσεις που έχει προκαλέσει, τονίζοντας ότι η απόφαση αυτή ελήφθη στη βάση της απαίτησης και της ανάγκης να πάει η χώρα μπροστά. Άλλωστε, όπως είπε τα δημοψηφίσματα περιλαμβάνονται στις προεκλογικές δεσμεύσεις του ΠΑΣΟΚ, ενώ αποτελεί και ύψιστη δημοκρατική διαδικασία που προβλέπεται από του Σύνταγμα.

    Αναφερόμενος στις αντιδράσεις για το δημοψήφισμα, ο κ. Παπανδρέου μίλησε για «απαράδεκτη φιλολογία και λυσσαλέες αντιδράσεις, που θέλουν να υπονομεύσουν το δικαίωμα του ελληνικού λαού». Και πρόσθεσε πως εκείνοι που αντιδρούν «θέλουν να δημιουργήσουν μια αίσθηση κινδύνων, ότι δηλαδή, αν αποφανθεί ο ελληνικός λαός υπάρχουν κίνδυνοι», χαρακτηρίζοντας «αντιδημοκρατική» αυτή την αντίληψη.

    Ο κ. Παπανδρέου εξαπέλυσε οξύτατη επίθεση κατά οικονομικών και άλλων συμφερόντων, αλλά και κατά κομμάτων της αντιπολίτευσης και ειδικότερα κατά της ΝΔ. ΄Όπως τόνισε «ένα σημαντικό τμήμα του πολιτικού κόσμου, μαζί με κατεστημένα συμφέροντα, έκανε κάθε προσπάθεια να αποδομήσει το αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής». Και επισήμανε ότι κανένας πολιτικός αρχηγός δεν τοποθετήθηκε επί της ουσίας της απόφασης. Και πρόσθεσε ότι όλοι θέλουν να εφαρμοστεί η συμφωνία αλλά κρύβονται πίσω από την κυβερνητική πλειοψηφία, προκαλώντας διάλυση παντού.

    Ο πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση, τονίζοντας ότι «έχουμε πάρει την απόφαση να επικρατήσει η ευνομία απέναντι στην ανομία, που αφορά ιδιαίτερα στα μεγάλα συμφέροντα και σε διάφορους προνομιούχους» και ότι αυτή η προσπάθεια χρειάζεται την ευρύτερη στήριξη του ελληνικού λαού.

    Απέρριψε για μια ακόμα φορά το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών, αναφέροντας ότι «θα μπορούσε να συρθούμε σε μια κατάσταση κινδύνου και χρεοκοπίας». Αντίθετα, τόνισε, «το δημοψήφισμα θα αποτελέσει μια ξεκάθαρη εντολή και θα είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα εντός και εκτός Ελλάδας για την ευρωπαϊκή μας πορεία και τη συμμετοχή μας στο ευρώ».

    Ο κ. Παπανδρέου έθεσε το ερώτημα: «τι άλλαξε και «λύσσαξαν» τα άλλα κόμματα καθώς και τα περισσότερα ΜΜΕ ενάντια στην πρόταση αυτή, η οποία θα έπρεπε, τουλάχιστον, να συζητηθεί με ηρεμία και νηφαλιότητα»;

    Η απάντηση που έδωσε ήταν: «Είναι σαφές τι άλλαξε. Καταρχήν, συμφωνήθηκε το νέο δάνειο, κάποιοι τραπεζίτες ανησυχούν, κάποια ΜΜΕ είναι υπερχρεωμένα, ενώ παράλληλα προχωράει η έρευνα των καταθέσεων στην Ελβετία. Όσοι έπαιξαν στη χρεοκοπία της χώρας, κατανόησαν ότι έχασαν τα χρήματά τους, το ίδιο και όσοι πόνταραν στην επιστροφή στη δραχμή»

    Και πρόσθεσε ότι «το δημοψήφισμα έγινε ξαφνικά για αυτούς κάτι τρομερό και φοβερό. Η Αντιπολίτευση, που πίστευε ότι δεν θα τα καταφέρουμε στη Σύνοδο Κορυφής και ήλπιζε ότι θα πέφταμε, βλέπει ότι μέσω του δημοψηφίσματος μπορεί να βρεθεί στη γωνία, γιατί δεν έρχεται να συμβάλει θετικά. Όλοι αυτοί φοβούνται το λαό. Μιλάνε δήθεν στο όνομα του λαού, αλλά φοβούνται την ετυμηγορία του».

    Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στην πρωτοβουλία της κυβέρνησης για να φορολογήσει τις καταθέσεις Ελλήνων στην Ελβετία, τονίζοντας ότι πρόκειται για «λεφτά κλεμμένα» από το λαό.

    Το στοίχημα της κυβέρνησης, ανέφερε επίσης, είναι να αλλάξει την κοινωνία και αυτή είναι η ιστορική πρόκληση πέραν από τη σωτηρία της χώρας από τη χρεοκοπία, κάτι που όπως είπε, έχει, σχεδόν, ολοκληρωθεί. Και πρόσθεσε ότι σχετικά με την πρωτοβουλία για το δημοψήφισμα υπάρχουν ήδη δηλώσεις συμπαράστασης και από κυβερνήσεις αλλά και από ηγέτες σοσιαλιστικών κομμάτων.

    Τόνισε επίσης ότι η αναταραχή στις αγορές θα είναι πρόσκαιρη και πρόσθεσε ότι η έγκριση της νέας σύμβασης με δημοψήφισμα θα είναι υπέρ της Ελλάδας. Γιατί, όπως είπε, «όλοι θα κινητοποιηθούν για να είναι επιτυχής η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα».

    Διευκρίνισε και πάλι ότι στο δημοψήφισμα το δίλημμα δεν είναι «αυτή ή άλλη κυβέρνηση», αλλά «ναι ή όχι στη σύμβαση», «ναι ή όχι στην Ευρώπη», «ναι ή όχι στο ευρώ».

    Ο κ. Παπανδρέου ανέφερε ότι στόχος της κυβέρνησης στην παρούσα φάση είναι να εισπραχθεί η 6η δόση μέσα στο Νοέμβριο, για να υπάρξει μια σημαντική ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά, που σημαίνει ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τις υποχρεώσεις της «σε ρυθμό ρελαντί».

    Ο Πρωθυπουργός κατήγγειλε τη ΝΔ, τον ΛΑΟΣ και τη Ντόρα Μπακογιάννη ότι «κινούνται στα όρια μια θεσμικής εκτροπής», παροτρύνοντας ανοιχτά βουλευτές του ΠΑΣΟΚνα ρίξουν την κυβέρνηση στην ψηφοφορία της Παρασκευής. Γι αυτό, τόνισε, «χρειάζεται όλοι μας να αντιμετωπίσουμε αυτή την ιστορική στιγμή με ευθύνη»

Αναβρασμός στο ΠΑΣΟΚ

Οι διεργασίες είναι έντονες, στον απόηχο της πρωτοβουλίας του πρωθυπουργού. Την απόφασή της να ανεξαρτητοποιηθεί ανακοίνωσε νωρίτερα η κυρία Μιλένα Αποστολάκη, εκφράζοντας την κατηγορηματική αντίθεσή της στην πρωτοβουλία του Γιώργου Παπανδρέου για διενέργεια δημοψηφίσματος. Έτσι, η ΚΟ του ΠΑΣΟΚ μένει με 152 βουλευτές.

Συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής ενότητας ώστε να διασφαλιστεί το νέο πακέτο για την Ελλάδα, όπως προκύπτει από τις πρόσφατες αποφάσεις των Βρυξελλών, ζήτησε η Βάσω Παπανδρέου με δήλωσή της από το περιστύλιο της Βουλής, τονίζοντας ότι αμέσως μετά η χώρα πρέπει να οδηγηθεί σε εκλογές.

Επιστολή στον πρωθυπουργό με την οποία εκφράζει την αντίθεσή της στη διενέργεια δημοψηφίσματος και του ζητά να αναλάβει την πρωτοβουλία για νέα κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας, με πρωθυπουργό πρόσωπο κοινής αποδοχής, για τη διασφάλιση συμφωνίας Βρυξελλών απέστειλε η Εύα Καιλή.

Ενστάσεις για το δημοψήφισμα εκφράζει με επιστολή της στον πρωθυπουργό και η βουλευτής Χαρά Κεφαλίδου, η οποία προτείνει συγκρότηση κυβέρνησης εθνικής σωτηρίας. «Η χθεσινή αιφνιδιαστική και αψυχολόγητη αναγγελία του δημοψηφίσματος με έχει κάνει να αμφιβάλω για κάτι που μέχρι χθες θεωρούσα βέβαιο, ότι είμαι μέλος μιας ομάδας που πασχίζει να σώσει την πατρίδα από τη χρεοκοπία».

Αντίθετη με τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος δήλωσε και η Τόνια Αντωνίου, που τόνισε ότι μοναδική λύση παραμένει η συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων. Αυτά τα θέματα ξεπερνούν τις σχέσεις κυβέρνησης - αντιπολίτευσης και χρειάζεται υπεύθυνη στάση, σημείωσε προσθέτοντας ότι το δημοψήφισμα δεν μπορεί να λύσει κανένα από τα προβλήματα, αν δεν δημιουργεί και πρόσθετα.

Αντιπολίτευση

Πολιτικοί αναλυτές σχολιάζουν με νόημα ότι η αβεβαιότητα θα συνεχιστεί για το επόμενο τρίμηνο μέχρι να πραγματοποιηθεί το δημοψήφισμα, ενώ δεν είναι και λίγοι εκείνοι ότι παρά τη μείωση του χρέους στο μισό και η επανεκκίνηση της οικονομίας που σχεδιάζεται με την κρατικοποίηση των τραπεζών, αποτελεί το άλλοθι του κ. Παπανδρέου για να αποχωρήσει από τη στιγμή που το νέο δανειακό πρόγραμμα καταψηφιστεί από το λαό. Την ίδια ώρα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Αντ. Σαμαράς έθεσε ζήτημα εκλογών, κάτι που έκανε χθες και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλ. Τσίπρας. Εξερχόμενος του Προεδρικού Μεγάρου μίλησε μάλιστα για "εθνική ανάγκη" για εκλογές κάνοντας λόγο για "εκβιαστικό και διχαστικό" δίλημμα.

Ο κ. Σαμαράς, όπως αναφέρουν συνεργάτες του, φέρεται να είπε ότι, "σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές θα κάνω ότι μπορώ για να μην μπει η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας σε περιπέτειες". Ένα από τα σενάρια που κυκλοφορούν είναι ο κ. Σαμαράς να προχωρήσει σε διάλυση της κοινοβουλευτικής του ομάδας, σύροντας ανοιχτά πια την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό στη λήψη απόφασης για εκλογές.