Κι όλα αυτά όταν μεσοσταθμικά οι τιμές έχουν εκτιναχθεί σε βασικά είδη, έχοντας κάπως ισορροπήσει εκεί, με τους μισθούς, όμως, να έχουν αυξηθεί με χαμηλότερο  ρυθμό  τα ίδια χρόνια, από το 2021 και μετά και βέβαια χωρίς να εχει τιμαριθμοποιηθεί η φορολογική κλίμακα. Κάτι που κουρεύει βάναυσα τις οποίες αυξήσεις.

Ο προϋπολογισμός 

Αναλυτικά για το 2025 ο προϋπολογισμός προβλέπει μηδενικά σχεδον ελλείμματα (κάτω από 1% φέτος και το 2025), αλλά και νέες 2,3 δισ. μισθολογικές παροχές καθώς και νέες φοροελαφρύνσεις 1,1 δισ. που θα αρχίσουν να ξετυλίγονται από το τελευταίο δεκαήμερο του 2024 και όλη την επόμενη χρονιά.  Για το 2025 προβλέπεται Ανάπτυξη 2,3%, μονοψήφια ποσοστά ανεργίας, αύξηση των επενδύσεων, επαναφορά του πληθωρισμού στο «ιδανικό» -κατά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα- επίπεδο του 2%, μείωση δημοσίου χρέους -ως ποσοστό του ΑΕΠ αλλά και σε απόλυτους αριθμούς. «Κλειδί» για να συμβούν αυτά αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής το 2025, σε συνέχεια όσων απέδωσαν ήδη (1,8 δισ. το 2024).

Η ακρίβεια περνά σε δεύτερο επίπεδο 

Όλα αυτά την ώρα που η ακρίβεια αποτελεί το μεγαλύτερο ζήτημα για τα νοικοκυριά, καθώς πλέον έχει εκτιναχθεί και σε άλλους τομείς όπως οι υπηρεσίες και τα ενοίκια αποτελώντας πλέον τον μεγάλο πονοκέφαλο.

Έτσι σταθερός παρέμεινε ο πληθωρισμός τον Νοέμβριο εφέτος ο πληθωρισμός, καθώς αυξήθηκε 2,4%, από επίσης 2,4% τον Οκτώβριο και έναντι αύξησης 3% τον Νοέμβριο 2023. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι μεγάλες ανατιμήσεις, παρότι συνεχίζονται με χαμηλότερους ρυθμούς στα είδη διατροφής, έχουν καταγραφεί σε τμένδυση - υπόδηση, υγεία και  ασφάλιστρα υγείας, ενοίκια κατοικιών, ηλεκτρική ενέργεια,  πακέτο διακοπών, τη μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο, ξενοδοχεία και τα ασφάλιστρα οχημάτων.

Ειδικότερα, σε ένα έτος καταγράφηκαν οι εξής ανατιμήσεις: Ψωμί (0,8%), Δημητριακά για πρωινό (5,6%), Μοσχάρι (4,1%), Ψάρια νωπά (3,1%), Ελαιόλαδο (6,4%), Αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς (6,2%), Λαχανικά- γενικά (4,3%), Ζάχαρη- σοκολάτες- γλυκά- παγωτά (2,8%), Μεταλλικό νερό- αναψυκτικά- χυμούς φρούτων (4,5%) και Αλκοολούχα ποτά- μη σερβιριζόμενα (1,7%). 

Επίσης, σε: Ένδυση και υπόδηση (7,2%), Ενοίκια κατοικιών (7,5%), Επισκευή και συντήρηση κατοικίας (3,6%), Ηλεκτρισμό (7%), Ένδυση και υπόδηση (7,2%), Ενοίκια κατοικιών (7,5%), Επισκευή και συντήρηση κατοικίας (3,6%), Έπιπλα και διακοσμητικά είδη (3,7%), Οικιακές συσκευές και επισκευές (1,9%), Οικιακές υπηρεσίες (5,2%), Φαρμακευτικά προϊόντα (4,5%), Ιατρικά προϊόντα (3,6%), Ιατρικές- οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες (1,8%), Νοσοκομειακή περίθαλψη (4%), Αυτοκίνητα καινούργια (2,9%), Συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς (3,2%), Μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο (34,9%), Τηλεφωνικές υπηρεσίες (1,8%), Εξοπλισμό επεξεργασίας πληροφοριών (5,6%), Μικρά είδη αναψυχής- άνθη- κατοικίδια ζώα (2,5%), Ψυχαγωγικές και πολιτιστικές υπηρεσίες (2,2%), Εφημερίδες- βιβλία και χαρτικά είδη (3%), Πακέτο διακοπών (7,7%), Προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση (2,1%), Δευτεροβάθμια εκπαίδευση (3,1%), Εστιατόρια- ζαχαροπλαστεία- καφενεία- κυλικεία (5,7%), Ξενοδοχεία- μοτέλ- πανδοχεία (11,9%), Κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας (4,7%), Άλλα προσωπικά είδη (5,9%), Υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας (5,9%), Ασφάλιστρα υγείας (14%) και Ασφάλιστρα οχημάτων (5,6%). 

Στον αντίποδα, οι τιμές μειώθηκαν σε: Άλλα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής (2,3%), Πίτσες και πίτες (5,1%), Ζυμαρικά (10,1%), Πουλερικά (1,9%), Γαλακτοκομικά και αυγά (3,4%), Άλλα βρώσιμα έλαια (8,5%), Φρούτα νωπά (1,7%), Πετρέλαιο θέρμανσης (13,4%), Στερεά καύσιμα (4%), Είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού (5,5%), Αυτοκίνητα μεταχειρισμένα (3,4%), Καύσιμα και λιπαντικά (5,3%), Εξοπλισμό επεξεργασίας ήχου και εικόνας (6%), Διαρκή αγαθά αναψυχής και πολιτισμού (2,8%) και Άλλα είδη ατομικής φροντίδας (3,7%). 

Η κυβέρνηση 

Πάντως μιλώντας χθες (10/12) στη Βουλή ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος υπογράμμισε ότι διατηρούνται τα μέτρα ελέγχου των τιμών μέχρι το τέλος Απριλίου του 2025 και στάθηκε στην αποτελεσματικότητά τους, όπως ομολογούν οι εθνικοί και διεθνείς δείκτες. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ ο πληθωρισμός τροφίμων είναι στο 0,6%, πολύ χαμηλότερος από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης που είναι στο 2,9%. Επίσης, η ανάπτυξη το τρίτο τρίμηνο της χρονιάς αυτής είναι στο 2,4%.

Την ίδια στιγμή, συνεχίζονται οι εντατικοί ελέγχοι σε όλη την αγορά, με καινούργια μάλιστα ψηφιακά εργαλεία, ενώ ολοκληρώνεται και ο έλεγχος της ΔΙΜΕΑ σε 26 μεγάλες εταιρείες - ανάμεσά τους είναι όλες οι πολυεθνικές - και σε πάνω από 2.500 κωδικούς.

«Οι νόμοι είναι νόμοι και ισχύουν για όλους, όποια ισχύ και αν έχει ο καθένας. Με αυτή τη λογική κινούμαστε, με δημοκρατική και θεσμική ευθύνη. Δεν είναι επικοινωνιακά τα πρόστιμα, είναι η εφαρμογή του νόμου», επισήμανε.

Ο Υπουργός Ανάπτυξης αναφέρθηκε και στην ανεξάρτητη Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία ενισχύεται με 50 νέα στελέχη και ικανοποιείται κάθε αίτημά της για να κάνει ακόμα καλύτερα τη δουλειά της, τονίζοντας επίσης πως «ελέγχους για τα καρτέλ στην αγορά κάνει μόνο η ανεξάρτητη Επιτροπή Ανταγωνισμού και κανένας άλλος».

Στάθηκε στα υψηλά ενοίκια ως ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα για όσους εξ ανάγκης ζουν στο νοίκι και τα βγάζουν δύσκολα στην καθημερινότητά τους, λέγοντας πως θα πρέπει να γίνουν και άλλες παρεμβάσεις για να στηριχθούν αυτοί οι άνθρωποι.

Ο κ. Θεοδωρικάκος τόνισε ακόμα πως από τις 18 Δεκεμβρίου θα τεθεί σε ισχύ και το Καλάθι του Άη Βασίλη ώστε να μπορούν γονείς, θείοι και νονοί να αγοράσουν στα παιδιά τα δώρα τους σε προσιτές τιμές.

Επίσης, το μέτρο του πλαφόν του 3% των επαγγελματικών μισθώσεων παρατείνεται για άλλον έναν χρόνο όπως ζητάει ο εμπορικός κόσμος, ενώ για το νομοσχέδιο είπε ακόμα πως θα περιλαμβάνονται οι απόψεις των εργαζομένων στις εκθέσεις βιωσιμότητας.

Τέλος, απαντώντας στον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκο Παππά, αναφορικά με την ακρίβεια, ο κ. Θεοδωρικακος υπενθύμισε ότι οι αυξήσεις στα προϊόντα τα τελευταία χρόνια είναι αποτέλεσμα και του ότι η παγκόσμια οικονομία ήταν κλειστή για δύο χρόνια λόγω κορονοϊού. “Στο διάστημα αυτό, η Κυβέρνηση έδωσε 50 δισ. ευρώ στα νοικοκυριά, στους εργαζόμενους και στις επιχειρήσεις. Τα 8 δισ. ευρώ ήταν μόνο για μισθούς”, σχολίασε ο Υπουργός Ανάπτυξης.

Βόμβα η ακρίβεια 

Στο μεταξύ, η νέα καταναλωτική έρευνα της ΕΥ Ελλάδος, υπογραμμίζει ότι οκως και πέρσι, τα τρία ζητήματα που απασχολούν περισσότερο τους Έλληνες καταναλωτές (επιλογή «με απασχολεί πάρα πολύ»), είναι το αυξημένο κόστος ζωής(69%), τα προσωπικά τους οικονομικά (63%) και η οικονομία της χώρας (47%). Σε ένα περιβάλλον αυξημένης πίεσης στα συστήματα υγείας παγκοσμίως, οι καταναλωτές προβληματίζονται, επίσης, για την ψυχική (41%) και τη σωματική τους υγεία (39%).

Πιο συγκρατημένη προσέγγιση στην κατανάλωση

Οι εμπειρίες των τελευταίων ετών με βάση την έρευνα , σε συνδυασμό με την ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον, οδηγούν σε πιο συγκρατημένες καταναλωτικές συμπεριφορές: σημαντικά ποσοστά καταναλωτών προσπαθούν να μην πετούν φαγητό (94%), δεν αισθάνονται την ανάγκη να ακολουθούν τις τελευταίες τάσεις της μόδας (68%), ή προτιμούν να επιδιορθώσουν κάτι αντί να το αντικαταστήσουν (65%). Ακόμη, τρεις στους πέντε καταναλωτές (60%) ανέφεραν ότι ξοδεύουν λιγότερα χρήματα σε προϊόντα και είδη που δεν είναι πρώτης ανάγκης, και ένας στους δύο (50%) ότι αγοράζει μόνο τα απαραίτητα. 

Ενισχύεται η στροφή στο private label, αλλά όχι σε όλες τις κατηγορίες

Η διείσδυση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (private label) αυξάνεται, αν και παραμένει αισθητά χαμηλότερη σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο. Συνολικά, ένας στους δύο έχει αλλάξει τις μάρκες που αγοράζει ή αγοράζει περισσότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Η πρόθεση αγοράς τους, ωστόσο, επικεντρώνεται, κυρίως, στα είδη φροντίδας σπιτιού και νοικοκυριού (66%). 

Ταυτόχρονα, η σχέση των καταναλωτών με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας μεταβάλλεται, καθώς δεν αντιμετωπίζονται, πλέον, απλώς ως φθηνότερη εναλλακτική λύση, αλλά ως «ισότιμα» προϊόντα.Σημαντικές μερίδες καταναλωτών θεωρούν ότι τα privatelabel προϊόντα ικανοποιούν εξίσου καλά τις ανάγκες τους με τα επώνυμα προϊόντα (60%) και ότι έχουν όλο και καλύτερη ποιότητα (54%). 

Παγιώνεται η online κατανάλωση – σημαντικά ακόμη τα φυσικά καταστήματα

Η online κατανάλωση φαίνεται να έχει ενσωματωθεί στη ζωή των Ελλήνων καταναλωτών, πρωταρχικά για ψυχαγωγία (συχνή χρήση – 76%) και χρηματοοικονομικές και τραπεζικές υπηρεσίες (66%), και δευτερευόντως για την εξυπηρέτηση πελατών (43%) και τις online αγορές προϊόντων (36%). Παραμένουν, όμως, αν και με μειωμένη ένταση, παράγοντες που προβληματίζουν ή ενοχλούν τους καταναλωτές όταν ψωνίζουν διαδικτυακά, με κορυφαίο το υψηλό κόστος παράδοσης/παραλαβής (40%).

Παρά την άνοδο τoυ e-commerce, σημαντικό ποσοστό των καταναλωτών εξακολουθεί να επιλέγει τα φυσικά καταστήματα. Χαρακτηριστικά, μόλις 12% έκαναν onlineπαραγγελίες από σούπερ μάρκετ, με παραλαβή κατ’ οίκον ή στο κατάστημα. Παράλληλα, ακόμη και όταν αγοράζουν διαδικτυακά, οι καταναλωτές εξακολουθούν να επιζητούν την ανθρώπινη αλληλεπίδραση, περισσότερο μετά την πώληση, για ερωτήσεις ή παράπονα (66%), ή για επιστροφές προϊόντων και χρημάτων (69%). 

Επιστροφή στο σπίτι

Η τάση συγκέντρωσης μίας σειράς δραστηριοτήτων γύρω από το σπίτι ενισχύεται, αλλά με διαφορετικά χαρακτηριστικά από την περίοδο της πανδημίας, όταν οι καταναλωτές κατέφυγαν στις ηλεκτρονικές αγορές, το delivery για το φαγητό τους και τις διαδικτυακές πλατφόρμες για τη διασκέδαση. Σήμερα, το σπίτι αποκτά, πλέον, έναν πιο βιωματικό και πολυσυλλεκτικό ρόλο, με τους καταναλωτές, ακόμη και των μικρότερων ηλικιών, να εκτιμούν ότι θα περνούν περισσότερο χρόνο (41%), και θα μαγειρεύουν (50%) και θα διασκεδάζουν (40%) περισσότερο στο σπίτι.

Εκτιμώμενη αλλαγή στις δαπάνες του νοικοκυριού και τα βασικά αγοραστικά κριτήρια

Οι καταναλωτές εκτιμούν, σε υψηλά ποσοστά, ότι θα μειώσουν τις δαπάνες τους κατά τους επόμενους τέσσερις μήνες. Ωστόσο, περίπου ένας στους τρεις συμμετέχοντες δήλωσε ότι δεν έχει αλλάξει τρόπο αγοράς των προϊόντων ως αποτέλεσμα της αύξησης της τιμής τους (35% κατά μέσο όρο, για 14 προϊοντικές κατηγορίες). 

Σημαντικότερο αγοραστικό κριτήριο σε τρία χρόνια από σήμερα παραμένει η τιμή (76%). Ως βασικά κριτήρια αναδεικνύονται, επίσης, η ποιότητα του προϊόντος ή της υπηρεσίας (52%) και το αν το προϊόν είναι υγιεινό ή κάνει καλό στον καταναλωτή (47%).

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr