Σύμφωνα με τον Ταλέμπ, ο οποίος έκανε αρχικά περιουσία εργαζόμενος ως αναλυτής χρηματοπιστωτικών κινδύνων, ένα γεγονός χαρακτηρίζεται μαύρος κύκνος όταν α) προκαλεί μεγάλη έκπληξη στον παρατηρητή β) έχει τεράστιες επιπτώσεις γι' αυτόν και γ) αφού συμβεί, ο παρατηρητής αντιλαμβάνεται ότι θα μπορούσε να το είχε προβλέψει.

Ένα τέτοιο γεγονός είναι για παράδειγμα οι εξεγέρσεις στον Αραβικό κόσμο. Άπαντες στη Δύση βρέθηκαν προ εκπλήξεως, οι αγορές αντέδρασαν αμήχανα, η διεθνής οικονομία φάνηκε ανέτοιμη να προσαρμοστεί και οι προβλέψεις των διεθνών οργανισμών για την ανάπτυξη φέτος πάνε περίπατο. Κι όμως, κατόπιν εορτής, οι εξεγέρσεις δείχνουν λογικές. Θα έπρεπε να είχαν προβλεφθεί, αν είχαμε τη σύνεση να λάβουμε υπόψη τις συνθήκες διαβίωσης σε χώρες όπως η Τυνησία, η Λιβύη και η Αίγυπτος, αλλά και τον προσωποπαγή χαρακτήρα των καθεστώτων, ο οποίος τα καθιστούσε ευάλωτα στη φυσική γήρανση των επικεφαλής τους.

Αντιθέτως, οι εξελίξεις στην Ιαπωνία δεν περιλαμβάνονται στην κατηγορία των μαύρων κύκνων. Έστω και αν ο σεισμός των 8,9 ρίχτερ ήταν ένα γεγονός σπάνιο, οι αρχές της Ιαπωνίας γνώριζαν ότι η χώρα τους είναι η πλέον σεισμογενής του κόσμου. Και ενώ είχαν τραγικές εμπειρίες από την έκθεση σε ραδιενέργεια από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, επέλεξαν να χτίσουν πυρηνικούς αντιδραστήρες σε μία από τις πιο ασταθείς περιοχές. Ακόμη και το τσουνάμι δεν ήταν κάτι απρόβλεπτο, αφού οι Ιαπωνικές ακτές είναι εξοπλισμένες με φράγματα και θεωρούνται εξαιρετικά ευάλωτες. Ένα τσουνάμι που θα μπορούσε να ξεπεράσει λοιπόν τα φράγματα δεν ήταν κάτι που ξεπερνούσε τις ανθρώπινες δυνατότητες πρόβλεψης. Απλώς η ύβρις των ανθρώπων απέναντι σε μία δύναμη πέρα από τον έλεγχό τους, τους οδήγησε στην ανευθυνότητα. Και αν η φύση έχει ανεξάντλητη ισχύ, η οποία μας υπενθυμίζει συχνά-πυκνά ότι ο πολιτισμός μας είναι ένα παλάτι στην άμμο, ανεξάντλητη φαίνεται να είναι και η ανθρώπινη βλακεία. Αλλά και η γενναιότητα: διότι αυτές τις δραματικές ώρες, δεν μπορεί κανείς παρά να υποκλιθεί μπροστά στους 100 περίπου εργάτες, οι οποίοι μάχονται να σβήσουν τις φωτιές στους δύο πυρηνικούς αντιδραστήρες της Φουκουσίμα, γνωρίζοντας ότι ανεξαρτήτως αποτελέσματος, η δική τους μοίρα, μετά την έκθεση σε ποσότητες ραδιενέργειας εκατονταπλάσιες από αυτές που μπορεί να αντέξει ο ανθρώπινος οργανισμός, έχει σφραγιστεί. Κάτι τέτοιοι άνθρωποι μας επιτρέπουν ακόμη να ελπίζουμε για το μέλλον αυτού του κόσμου.

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr