ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Η γενικευμένη κατάρρευση και η ανάγκη δημοκρατικής «αναστήλωσης»

09:01 - 22 Ιαν 2014
Στην περίοδο του μνημονίου, το πολίτευμα και το Σύνταγμα της Ελλάδας δοκιμάστηκαν και σε μεγάλο βαθμό επιτέλεσαν την αποστολή τους. Παρά ταύτα, σε κάποιες περιπτώσεις έγιναν απόπειρες και επιλογές πρωτόγνωρες, που κατά πολλούς εξάντλησαν τα συνταγματικά περιθώρια και ξεχείλωσαν επικίνδυνα τα πολιτικά ήθη που κυριάρχησαν κατά την περίοδο της μεταπολίτευσης.

 
Δεν ήταν καθόλου σύνηθες έως και προσφάτως, ένας εκλεγμένος πρωθυπουργός, επικεφαλής ενός φαινομενικά ισχυρού κόμματος και με άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, να τηλεφωνεί στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και να του προσφέρει έως και την πρωθυπουργία. Το έκανε ο Γ. Παπανδρέου τον Ιούνιο του 2011, με την γνωστή εκείνη κίνηση απόγνωσης προς τον Αντ. Σαμαρά. Είναι ένα ενδιαφέρον ερώτημα, το τι θα είχε συμβεί και σε ποια βάση θα μπορούσε ο Σαμαράς να έχει αποδεχθεί την «προσφορά». 
Δεν είχαμε επίσης δει και ακούσε ποτέ, πρωθυπουργό να προτείνει δημοψήφισμα για μια ιστορικής και υπαρξιακής βαρύτητας υπόθεση της χώρας (έστω και κατά παρέκκλιση του Συντάγματος, καθώς δεν υπάρχει πρόβλεψη δημοψηφίσματος για οικονομικά ζητήματα...), να αμφισβητούν την επιλογή του αυτή οι δικοί του βουλευτές και τελικά να του δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης υπό την προϋπόθεση να αποχωρήσει! Εγινε και αυτό επί των ημερών του Γ. Παπανδρέου όταν ανακοίνωσε την διεξαγωγή δμοψηφίσματος, χωρίς να αοκαλύψει το ερώτημα που θα ετίθετο...
Ακολούθως ζήσαμε τις μεγαλειώδεις στιγμές όπου παρ' ολίγον θα γινόταν πρωθυπουργός ο Φ. Πετσάλνικος και εν τέλει στην στροφή, «όλως περιέργως» κέρδισε τη θέση ένας εξωκοινοβουλευτικός, ο κ. Λ. Παπαδήμος, «σέρνοντας» μάλιστα στην κυβέρνηση και την ΝΔ του Αντ. Σαμαρά. 
Εν συνεχεία, ο Σαμαράς, ενώ στήριζε την κυβέρνηση που θα έσωζε τη χώρα, πίεσε αφόρητα ώστε να γίνουν εκλογές και να ανατραπεί, ώστε να καταλήξει σήμερα να κυβερνά με την στήριξη ενός υπολείμματος του ΠαΣοΚ. 
Με λίγα λόγια, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, τα είδαμε όλα. Κάθε εκδοχή συνταγματικής πρόνοιας τέθηκε σε δοκιμασία και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε.  Οι θεσμοί εν γένει δοκιμάστηκαν, αλλά άντεξαν, όμως χρειάστηκαν και οι βοήθειες από το εξωτερικό. 
Μόνο μία «δυνατότητα» δεν είχε εξεταστεί στα χρόνια αυτά της οικονομικής κρίσης, αν και μία παραλλαγή της αποτέλεσε αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης ίσως στην πιο κρίσιμη περίοδο: μία ενδεχόμενη εμπλοκή με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. 
Ολοι θυμούνται ότι ο Γ. Παπανδρέου είχε εκβιάσει με την αρνητική του ψήφο στην εκλογή προέδρου τον Μάρτιο του 2010, λέγοντας ότι το αργότερο τότε θα προκαλούσε εκλογές, με αφορμή την αδυναμία εκλογής προέδρου, ώστε έπειτα από αυτές να προτείνει και να εκλέξει η δική του κυβέρνηση το ίδιο πρόσωπο δηλαδή τον κ. Κ. Παπούλια... Αυτή κι αν ήταν συνταγματική ακροβασία. 
Σήμερα φαίνεται πως στο τράπεζι βρίσκεται (ή τουλάχιστον βρέθηκε) μία ακόμη ακραία άσκηση συνταγματικού δικαίου: το ενδεχόμενο παραίτησης του Πρόεδρου της Δημοκρατίας, κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες συζητήθηκε προσφάτως μεταξύ πρωθυπουργού και προέδρου και ήλθε στην επικαιρότητα με μία δύσκολα ερμηνεύσιμη αναφορά του κ. Παπούλια. Ο ίδιος δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι είναι η τελευταία πίττα που κόβει με αφορμή το νέο έτος - του μένει όμως άλλη μία, καθώς κανονικά η θητεία του λήγει τον Μάρτιο του 2015.
Εφόσον το σενάριο μίας προεδρικής παραίτησης ενεργοποιούνταν, η προσφυγή στις κάλπες θα ήταν αυτόματη, η κυβέρνηση δεν θα επωμιζόταν το βάρος της απόφασης και όλοι θα ήταν περίπου και όλως περιέργως ευχαριστημένοι.
Και μόνον το γεγονός ότι ένα τέτοιο ενδεχέμενο συζητείται, σε μία περίοδο κατά την οποία όλοι οι θεσμικοί παράγοντες εντός και εκτός Ελλάδος θέτουν ως βασκή προϋπόθεση ομαλών εξελίξεων την πολιτική σταθερότητα, δείχνει κάτι.
Τι είναι αυτό; 
Οτι με την κατάρρευση του οικονομικού, πολιτικού και κοινωνικού προτύπου της χώρας, απειλούνται πλέον νομοτελειακά με κατάρρευση και οι θεμελιώδεις θσμοί της. 
Είναι λοιπόν πλέον προφανής η αναγκαιότητα αναθεωρήσεων, δημιουργίας νέων δικλείδων δημοκρατικής προστασίας, ενδεχομένως νέων θεσμών και πάντως αναστήλωσης των θεμελίων του πολιτεύματος. η σχετική συζήτηση επίκειται, καθώς η κυβερνητική πλειοψηφία έστω και ακροθιγώς συζητεί την συνταγματική αναθεώρηση, ενώ κάποιοι νομικοί και συνταγματολόγοι του ΣΥΡΙΖΑ επιμένουν πως η επόμενη Βουλή (με πλειοψηφία του ΣΥΡΙΖΑ), θα πρέπει να είναι συντακτική και όχι απλώς αναθεωρητική.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν εκείνοι που θα βρεθούν στις θέσεις για την αντιμετώπιση του ζητήματος στο εγγύς μέλλον (βουλευτές, κυβερνήτες, δυνάμεις της αντιπολίτευσης κλπ.) θα αποδειχθούν επαρκείς για τις περιστάσεις. Δυστυχώς, τα στοχεία που θα δικαιολογούσαν την αισιοδοξία, τπουλάχιστον σε ατό το πεδίο, είναι ελάχιστα. 

Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.